خط قرمز بر امیدواری بورس!

نوید خیرخواه- روز گذشته، بازار سرمایه ایران یکی از تلخ‌ترین روزهای خود را تجربه کرد. تحت‌تاثیر تحولات سیاسی و برخی تصمیمات داخلی، فضای بازار به‌شدت تحت‌فشار قرار گرفت و فروش‌های سنگین در بسیاری از نمادها مشاهده شد. اگرچه برخی تحلیلگران تصمیمات سازمان بورس را در این وضعیت بی‌تاثیر نمی‌دانستند اما شواهد نشان می‌دهد که تغییرات و تنش‌های سیاسی نقش اصلی را در ایجاد این جو منفی ایفا کردند. در ادامه، جزئیات این روز پرنوسان، عوامل اثرگذار و چشم‌انداز هفته پیش‌رو بررسی می‌شود.
روز گذشته، بازار سرمایه تحت‌تاثیر مستقیم تحولات سیاسی قرار گرفت. برخلاف هفته‌های گذشته که بازار با خوش‌بینی به مذاکرات سیاسی پیش می‌رفت، روز گذشته اولین نشانه‌های جدی از اختلافات سیاسی در مذاکرات نمایان شد. این اختلافات که برخی آن را بخشی عادی از فرآیند مذاکرات می‌دانند، باعث شد تا فضای خوش‌بینی جای خود را به واقع‌بینی و احتیاط بدهد. فعالان بازار که پیشتر انتظار داشتند مذاکرات به سرعت به نتایج ملموسی منجر شود، با به تعویق افتادن گفت‌وگوها و اظهارات تند برخی مقامات خارجی مواجه شدند. این تحولات، فشار فروش را در بازار تشدید کرد و بسیاری از نمادها، به‌‌ویژه صندوق‌های اهرمی، با افت قابل‌توجهی روبه‌رو شدند.
با این حال، بازار در برخی مقاطع از شدت فروش کاسته شد و برخی نمادها، به‌‌ویژه در گروه بانکی و چند سهم خاص، توانستند تا حدی از جو منفی فاصله بگیرند. نکته قابل‌توجه این بود که بازار، برخلاف پیش‌بینی‌های بدبینانه، واکنش بیش از حد فاجعه‌باری نشان نداد و این موضوع نشان‌دهنده آن است که هنوز اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ نداده است. تحلیلگران معتقدند که این نوسانات بخشی از روند طبیعی مذاکرات سیاسی است و بازار همچنان پتانسیل بازگشت به مدار صعودی را در صورت دریافت اخبار مثبت دارد.
عوامل سیاسی و اقتصادی اثرگذار
در هفته گذشته، بازار تحت‌تاثیر اخبار متعددی قرار گرفت که از روز چهارشنبه به اوج خود رسید. روز چهارشنبه، بازار در فضایی مثبت و پررونق به کار خود پایان داد اما انتشار چند خبر منفی به‌تدریج جو بازار را تغییر داد. ابتدا، اظهارات تند وزیر دفاع آمریکا درباره نقش ایران در حمایت از حوثی‌ها که در آستانه مذاکرات منتشر شد، فضای بازار را تحت‌تاثیر قرار داد. سپس، خبر به تعویق افتادن مذاکرات سیاسی به دلایل نامشخص، موجی از نگرانی را در میان فعالان بازار ایجاد کرد. هرچند برخی منابع از احتمال برگزاری مذاکرات در روز چهارشنبه هفته جاری خبر داده‌اند اما عدم قطعیت در این موضوع همچنان سایه‌ای از ابهام بر بازار انداخته است. علاوه بر این، اظهارات مقامات خارجی، از جمله مارک روبیو و دونالد ترامپ، درباره احتمال بازگشت تحریم‌های نفتی، تنش‌ها را تشدید کرد. پاسخ‌های مقامات ایرانی، از جمله عباس عراقچی، نیز به این فضا دامن زد. این تحولات باعث شد تا نرخ دلار در بازار آزاد و نیما افزایش یابد و صندوق‌های طلا عملکرد مثبتی را ثبت کنند، در حالی که صندوق‌های اهرمی و کلیت بازار با افت مواجه شدند. حاشیه‌های مربوط به انفجار بندرعباس و گمانه‌زنی‌ها درباره انتخاب وزیر اقتصاد جدید، از دیگر عواملی بودند که بر فضای بازار اثر گذاشتند.
چشم‌انداز هفته پیش‌رو
هفته جاری به نظر یکی از حساس‌ترین هفته‌های بازار خواهد بود. تحولات سیاسی همچنان در صدر اخبار قرار دارند و اظهارات مقامات خارجی، به‌ ویژه دونالد ترامپ، می‌تواند جهت‌گیری بازار را تعیین کند. از سوی دیگر، افزایش سرعت انتشار گزارش‌های مالی شرکت‌ها در سامانه کدال، اطلاعات جدیدی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار خواهد داد که می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌ها اثر بگذارد. نرخ دلار، نرخ بهره و تحولات اقتصادی نیز از دیگر متغیرهای کلیدی هستند که باید در روزهای آتی رصد شوند.
بازار روز گذشته نشان داد که به‌شدت به اخبار حساس است و هر خبر مثبت یا منفی می‌تواند مسیر آن را به سرعت تغییر دهد. تحلیلگران معتقدند که در صورت انتشار اخبار مثبت، مانند پیشرفت در مذاکرات یا کاهش تنش‌های سیاسی، بازار می‌تواند به سرعت به مدار صعودی بازگردد. با این حال، تداوم اخبار منفی یا افزایش تنش‌ها ممکن است فشار بر بازار را تشدید کند. در این میان، افزایش احتیاط و محافظه‌کاری سرمایه‌گذاران، کاهش حجم معاملات و پایین آمدن نسبت قیمت به درآمد (P/E) در بازار دور از انتظار نیست.
در مجموع، روز گذشته بازار سرمایه تحت‌تاثیر عوامل سیاسی و اخبار منفی قرار گرفت اما همچنان نشانه‌هایی از انعطاف‌پذیری در برابر این فشارها مشاهده شد. هفته پیش‌رو، با توجه به تعدد اخبار و رویدادها، می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در جهت‌گیری میان‌مدت بازار ایفا کند. روز گذشته، بازار سرمایه ایران تحت‌تاثیر عوامل متعددی، از جمله تحولات سیاسی و مسائل داخلی مرتبط با صندوق‌های اهرمی، روز پرنوسانی را پشت‌سر گذاشت. فشار فروش در بسیاری از نمادها شدت گرفت و صف‌های فروش فشرده‌ای در برخی سهام شکل گرفت. این وضعیت که پس از دوره‌ای از رشد پرشتاب بازار رخ داد، نشان‌دهنده تاثیر عمیق اخبار منفی و تصمیمات داخلی بر رفتار سرمایه‌گذاران بود. در ادامه، جزئیات این تحولات، واکنش‌های بازار و سناریوهای احتمالی پیش‌رو بررسی می‌شود.
واکنش بازار به فشارهای خارجی و داخلی
بازار روز گذشته تحت‌تاثیر ترکیبی از اخبار سیاسی و تصمیمات داخلی، شاهد افزایش عرضه‌ها و تشکیل صف‌های فروش پرحجم بود. تحلیلگران بازار تاکید دارند که واکنش‌های اولیه به اخبار منفی، به‌ ویژه در حوزه سیاسی، معمولا سریع و شدید است اما پس از یکی، دو روز، با کاهش هیجانات، شرایط متعادل‌تر می‌شود. روز گذشته، اگرچه فشار فروش در بسیاری از نمادها قابل‌توجه بود اما در برخی مقاطع نشانه‌هایی از کاهش شدت عرضه‌ها مشاهده شد. این امر نشان‌دهنده آن است که بازار، با وجود حساسیت بالا به اخبار، همچنان توانایی بازگشت به ثبات را دارد.
کارشناسان معتقدند که افت روز گذشته، پس از دوره‌ای از رشد سریع بازار، می‌تواند به نفع روند بلندمدت بازار باشد. این اصلاح، با کاهش سرعت رشد و افزایش دست‌به‌دست شدن سهام، از عرضه سنگین سهام توسط حقوقی‌ها در قیمت‌های بالا جلوگیری کرد. همچنین، این وضعیت به جریان نقدینگی فرصت داد تا با دقت بیشتری در بازار توزیع شود. تحلیلگران تکنیکال نیز اعلام کردند که حفظ شاخص کل در محدوده 03/‏3 میلیونی تا 07/‏3میلیون واحدی می‌تواند نشانه‌ای از موقتی بودن این افت باشد. به گفته آنها، در صورت عدم تشدید تنش‌های سیاسی، این اصلاح تهدیدی برای بازار نیست و حتی می‌تواند به تثبیت روند بازار کمک کند.

روند ایده‌آل معاملات بازار بورس
رشید مهدوی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: آن چیزی که بیشترین تاثیر را بر روند معاملات بازار می‌گذارد اخبار سیاسی برگرفته از مذاکرات است و روز گذشته بازار با 2درصد افت کار خود را به پایان رساند که عمده این قضایا بر چند عامل دلالت دارد. یکی از آنها تعویق افتادن در مذاکرات است که موجی منفی را به بازار ارسال کرد. مورد بعدی هم تغییر ضرایب اعتباری بازار است که این گله‌مندی فعالان بازار را به همراه داشت که نباید چنین تغییرات خلق‌الساعه‌ای را داشته باشیم بلکه باید قانونگذار باید از حداقل یک ماه قبل این موضوع را به بازار اطلاع دهد که بازار این خبر را پله‌ای هضم کند.
این کارشناس افزود: حجم معاملات همچنان بالای 10همت قرار دارد که نشان دهنده این است که عرضه و تقاضا همچنان در بازار بالا است و از طرفی خریداران قدرتمندی نیز در بازار باوجود پس‌اندازی سود توسط برخی از معامله‌گران مواجه هستیم که حاکی از تغییراتی پرتفوی سرمایه‌گذاری آنان است. مهدوی اضافه کرد که ریسک‌های سیستماتیک بازار تا حدودی کاهش پیدا کرده است و سهامداران می‌توانند با تغییر در استراتژی خود سهم‌هایی که کمتر رشد داشته‌اند جایگزین کنند و سهم‌های بهتری را در پرتفوی خود داشته باشد.
مهدوی در ادامه گفت‌وگوی خود تاکید کرد: ما در گام روبه رشد اولی بازار، شاهد رشد چمشگیر برخی از سهام‌ها بودیم که شاید از بهترین آنها بتوانیم به گروه بانکی و خودرویی اشاره کنیم که بیشترین سود را به سهامداران خود دادند. از طرفی برخی از سهم‌های کوچک بازار باوجود اینکه گزارش‌های خوبی را داشتند اما بازدهی کل آنها آنگونه‌ای نبود که انتظار داشتند.
این کارشناس خاطرنشان کرد: از نظر کلیت معاملات امروز روز(دیروز) منفی را در بازار داشتیم و سهم‌های شاخص‌سازها بیشترین تاثیر را در شاخص کل مانند فولاد و فارس داشتند و از سمت دیگر اگر بخواهیم خوش‌بین باشیم رشد در بازار انرژی مانند برق و قطعی‌های مختلفی را که تجربه می‌کنیم و با این تحولات این گروه کم‌کم دارد مدنظر بازار قرار می‌گیرند و افزایش نرخی هم که در این صنعت داشتیم انتظار رشد در سهم‌های این گروه را داریم. دیگر گروه‌هایی مانند دارویی و سیمانی هم افزایش نرخ را داریم اما سهم‌های سیمانی در روزهای گذشته جزو سهم‌های خوب بازار بوده‌اند و سود‌های خوبی را نصیب سرمایه‌گذاران کرده است.