ایران از ونزوئلا جا ماند

شرکت نایارا انرژی هند نفت خام ونزوئلا را از شرکت روس‌نفت روسیه می‌خرد و به جای پول نقد، سوخت معاوضه می‌کند تا از نقض تحریم‌های آمریکا علیه کاراکاس دوری کرده باشد. نایارا انرژی که وابسته، روس‌نفت است، بنزین و نفت گاز به این شرکت بزرگ روسی تحویل داده است.
از آنجای که تحریم‌ها فقط بر پول نقد تمرکز دارند، معامله‌های کالا به کالا شیوه‌ای برای دور زدن آنها هستند. به همین دلیل است که روس‌نفت باوجود ادامه همکاری‌اش با شرکت نفت دولتی ونزوئلا هنوز هم تحریم نشده است. طبق آخرین دور تحریم‌هایی که نهادهای تجاری غیرآمریکایی را دربر می‌گیرد، می‌توان از نفت برای پرداخت وام‌ها استفاده کرد چون به صورت پول نقد به دست دولت ونزوئلا نمی‌رسد.
صادرات نفت خام و دریافت محصولات پالایش شده به جای آن یک تاکتیک دیگر ونزوئلا بوده که از زمان تحریم این کشور توسط آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است. به این ترتیب پول نقد جزئی از معامله نیست ولی کاراکاس سوختی را دریافت می‌کند که به آن نیاز دارد چون پالایشگاه‌های داخلی ونزوئلا به دنبال سال‌ها کمبود سرمایه‌گذاری و توقف واردات رقیق‌کننده‌ها از آمریکا در بحبوحه تحریم‌ها، فعالیت چندانی ندارند.
نایارا انرژی تنها شرکت هندی نیست که نفت ونزوئلا را از روس‌نفت می‌خرد. شرکت ریلاینس هم پس از اینکه چند ماه پیش اعلام کرد تمام قرارداد‌های مستقیم خود را با شرکت نفت دولتی ونزوئلا برای خوشایند واشنگتن معلق می‌کند، نفت خام ونزوئلا را وارد کرده است. در حال حاضر ریلاینس اعلام کرده قصد دارد خرید مستقیم نفت خام ونزوئلا را از شرکت نفت این کشور آغاز کند و برای این کار از شیوه نفت به جای سوخت استفاده می‌کند.
ادامه صادرات غیرمستقیم نفت خام به شرکت‌های هندی به شرکت نفت دولتی ونزوئلا کمک کرده حجم ذخایر نفت خام خود را پایین آورد. این حجم از نفت خام باعث معلق شدن فعالیت تاسیسات نفتی ونزوئلا شده بود. حالا این تاسیسات دوباره فعال شده و نفت خام برای صادرات تولید می‌کنند.
مادورو با جهان نمی‌جنگد
در همین رابطه بهزاد احمدی‌نیا تحلیلگر مسائل انرژی معتقد است این رویه گرچه به درآمدزایی برای ‏دولت کاراکاس منجر نمی‌شود اما دست کم مانع از آن می‌شود که مالک بزرگ‌ترین ذخایر نفت ‏جهان با صفوف پمپ بنزین روبه‌رو شود؛ صفوفی که حتی در آمریکا هم می‌تواند برای دولت دردسر ‏بزرگ و نارضایتی اجتماعی عظیمی ایجاد کند.
وی بر این باور است که تهران هم ‏روابطِ ظاهرا نزدیکی با مسکو و دهلی دارد و نفتش گرچه به سنگینی ونزوئلا نیست اما دست کم با ‏پالایشگاه‌های هندی هماهنگی دارد و آنها سال‌هاست مشتری آن هستند. پس چرا چنین ‏روش‌های دور زدن تحریمی برای ایران کارساز نیستند؟
به گفته احمدی‌نیا تحریم‌هایی که علیه دولت ونزوئلا وضع شده‌اند، ناشی از ماهیتِ شبه‌کمونیستی دولت این کشور و ‏تقابلِ دوجانبه با آمریکاست.
واشنگتن و به‌طور خاص ایالت تگزاس، بزرگ‌ترین مشتری نفت ونزوئلا ‏بود و در مقابل نیز کاراکاس هر روز چند صد هزار بشکه نفت فوق سبک از تگزاس وارد می‌کرد تا ‏بتواند از غلظتِ نفت خود بکاهد و برای فروش آن ‌را مناسب کند. دعوای میان دو دولت موجب وضع ‏تحریم‌های آمریکا شد و از آنجا که تجارت عمده نفت و درآمد دولت ونزوئلا با آمریکا بود، این ‏اتفاق ضربه بزرگی به این کشور زد اما آنها برای دیگر نقاط دنیا یا حتی منطقه خودشان شاخ و ‏شانه نمی‌کشند و پروژه‌های هسته‌ای مخفی یا مشکلات اساسی با سازمان‌های بین‌المللی مانند ‏شورای امنیت و امثال آن ندارند. گروگانگیری رسمی دولتی در ونزوئلا اتفاق نیفتاده و فقط ‏مصادره اموال شرکت‌های آمریکایی بود که موجب بروز بحران شد. پس دیگر قدرت‌هایی که ‏پتانسیل همکاری و خرید از این کشور داشتند و با چراغ خاموش این کار را آغاز کردند سود بردند.
در ‏مقابل، ایران پیوسته در مرکزِ تمامی تنش‌های منطقه‌ای یا بین‌المللی مرتبط با ‏خاورمیانه حضور داشته و کمتر کشوری وجود دارد که در بازه‌ای از زمان با تهران مشکلات اساسی ‏نداشته باشد.
حتی روس‌ها هم از تیغِ گروگانگیری در امان نماندند و هفته گذشته یک خبرنگارشان ‏با اتهام جاسوسی برای چندین روز در بازداشت اطلاعات سپاه بود.
تهران به قدری در تنش‌زایی ‏کلامی و عملی در حوزه‌های مختلف حضور داشته که شامل انواعِ گسترده‌ای از تحریم‌هاست و ‏افزوده شدنِ تحریم‌های نفتی تازه نیز موجب شده دور زدنِ این دام بسیار دشوار باشد و کسی رنجِ ‏این دور زدن را نپذیرد.
این تحلیلگر می‌گوید اجرای شیوه‌ای که هند در مقابل ونزوئلا در پیش گرفته به معنی این است که روس‌ها به‌عنوان دلال ‏نفت و بنزین در این میان سود خوبی به جیب می‌زنند و از سوی دیگر دولت کاراکاس ناگزیر است ‏به پایین‌ترین حد ممکن نفت را بفروشد.