بازی خطرناک

فاطمه عباس‌پور شیرازی- روسیه متجاوز و اوکراین قربانی است. هیچ دیدگاه دیگری پذیرفته نیست. موضع رسمی اتحادیه اروپا تا به امروز خلاصه شده در همین دو جمله بوده است، نه یک کلمه بیشتر و نه یک کلمه کمتر. مورد عجیب مجارستان اما از جایی آغاز می‌شود و به پارادوکس فعلی می‌انجامد که بدانیم ویکتور اوربان نخست‌وزیر مجارستان که ریاست دوره‌ای شش ماهه اتحادیه اروپا را در دست دارد صبح جمعه و در شرایط حساسی که ارتش اوکراین از منطقه راهبردی چاسف‌یار به ناچار عقب‌نشینی کرده است وارد روسیه شد.
مجارستان این روز‌ها برای سایر کشور‌های اروپایی تبدیل به معمایی شده که از آن نه راه پیش دارند و نه راه پس. کشوری که از همان ابتدای شروع جنگ اوکراین با مواضعی جسورانه تصمیم گرفت برخلاف جریان غالب اروپا حرکت کند و روابط دوستانه خود با روسیه را حفظ کند. کشوری که این روزها با تلاش‌هایش برای تشکیل یک ائتلاف جدید راست‌افراطی در پارلمان اروپا دست به بازی خطرناکی زده است که به زودی عواقب آن نه‌تنها در اروپا بلکه در کل جهان قابل مشاهده خواهد بود.
با این حال در راس این قمار خطرناک نام یک مرد به چشم می‌خورد. مردی که طولانی‌ترین دوره رهبری در اروپای کنونی را در دست داشته و از 2010 بر مسند قدرت جا دارد و یکسال پس از پوتین از مدال معروف به قصاب بالکان را از دست رییس‌جمهوری تحریم شده صربستان دریافت کرده است.
در واقع اقدامات اوربان در حمایت غیرمستقیم از روسیه امر تازه‌ای نیست . مجارستان از همان ابتدا روابط خود با اوکراین را فدای پشتیبانی از روسیه کرد. این سردی روابط تا به آنجا پیش رفته است که زلنسکی سه‌شنبه هفته گذشته تا ساعاتی پس از ورود اوربان به کی‌یف به طور علنی دیدار با وی را تایید نکرد و تنها در شبکه اجتماعی ایکس خود نوشت که با او درباره تجارت، همکاری فرامرزی، زیرساخت‌ها و انرژی گفت‌وگو کرده‌اند.
در همین حال سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا ناگهان حساسیت‌ها روی پشتیبانی مجارستان از روسیه افزایش یافته است؟ پاسخ را باید در تغییر موقعیت خود این کشور جست‌و‌جو کرد. تا پیش از این مجارستان صرفا یک کشور از 27 کشور عضو اتحادیه بود اما از هفته گذشته، مجارستان به کشوری تبدیل شده است که رهبری شش ماهه اتحادیه را در دست دارد. مقامی که شاید قدرت واقعی کمی در دست داشته باشد اما در نهایت بر تعیین لحن دستور کار اتحادیه اروپا تاثیر مستقیم دارد.
در همین رابطه از روز پنجشنبه گذشته با انتشار شایعه سفر بی‌سروصدای اوربان به روسیه شاهد اعتراض شدید بسیاری از اعضای اتحادیه بودیم؛ به گونه‌ای که شارل میشل رییس شورای اروپا به روشنی خطاب به اوربان هشدار داد که او اختیاری برای مذاکره به نیابت از اتحادیه اروپا ندارد.
میشل گفت: ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا مجاز به مذاکره با روسیه به نیابت از اتحادیه اروپا نیست، موضع شورای اروپا روشن است؛ روسیه متجاوز و اوکراین قربانی است. هیچ گفت‌وگویی هم بدون اوکراین در کار نخواهد بود.
حساسیت فزاینده اروپا بر اقدامات مجارستان
در همین رابطه دلیل دیگر حساسیت فزاینده طرف اروپایی نسبت به اقدامات مجارستان موقعیت حساس اوکراین در جنگ است. مجارستان اغلب با تلاش‌های اتحادیه اروپا برای کمک به اوکراین و تحریم روسیه مخالف بوده و چندین بار علنا به دنبال کارشکنی در تصویب کمک برای این کشور بوده است. این در حالی است که هرگونه تاخیر در ارائه کمک‌های نظامی حیاتی غرب، ارتش اوکراین را با مشکلات فلج‌کننده‌ای مواجه می‌کند. به عنوان مثال اوکراین در چندین روز گذشته در پی پیشروی ارتش روسیه ناچار به عقب‌نشینی از منطقه بسیار استراتژیک چاسف یار در شرق دونتسک شده است. اهمیت این منطقه در چنان ابعادی است که اندیشکده موسسه مطالعات جنگ (IWS) مستقر در واشنگتن اعلام کرده است تلاش تهاجمی برای تصرف چاسف یار، فوری‌ترین چشم‌انداز را برای پیشرفت‌های عملیاتی قابل توجه برای روسیه فراهم می‌کند.
با این حال اوربان با موضع فعلی خود نشان داد که قواعد بازی را بلد است. او در پاسخ به این پرسش که آیا به نمایندگی اتحادیه اروپا و به قصد مذاکرات صلح به روسیه سفر کرده است، گفت: من نماینده هیچ چیز نیستم و قصدم صرفا بازدید از مکان‌هایی است که امنیت اتحادیه اروپا و مجارستان را تهدید می‌کنند.
در همین رابطه اوربان در دوم ژوییه به کی‌یف سفر و در آنجا با زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین دیدار کرد و از او خواست که آتش‌بس را به عنوان مقدمه‌ای برای مذاکرات احتمالی صلح با روسیه در نظر بگیرد اما زلنسکی پیشنهاد او را قبول نکرد. مجار‌ها پیش از این در پاسخ به اتهامات وارده به سیاست فعلی اوربان برمبنای نه تایید نه تکذیب جلو رفتند. آنها خود را قهرمان صلح نامیدند و گفتند ما در جبهه هیچ‌یک از طرفین نیستیم بلکه واسطه‌گرانی صادق در شرایط فعلی هستیم.
بازی خطرناک با مهره‌هایی از جنس راست‌افراطی
اوربان در چندین ماه گذشته به دنبال عضوگیری در یک اتحاد ملی‌گرای جدید است و امیدوار است که به زودی به بزرگ‌ترین گروه جناح راست در پارلمان اروپا تبدیل شود. او در روز یکشنبه ۳۰ ژوئن با رهبران حزب راست‌افراطی در اتریش و حزب اصلی اپوزیسیون چک ملاقات کرد و تشکیل گروه جدید «میهن پرستان برای اروپا» را اعلام کرد. اینکه اقدامات او چه تاثیری بر آینده اروپا خواهد گذاشت و تا چه حد به خیزش جنبش‌های راست‌افراطی که در زیر پوست اکثر کشور‌های این قاره در جریان است دامن می‌زند تاکنون نا‌مشخص است. به همین دلیل باید منتظر پایان دوره شش‌ماهه این کشور در اتحادیه ماند تا بتوان قضاوت درست‌تری از اقدامات خلاف جریان این کشور به دست آورد.