تکانه‌های بزرگ در بازارهای مالی جهانی

گروه بورس- در هفته‌ای که نشانه‌هایی از رکود اقتصادی جهانی در حال تقویت شدن بود، بازارهای مالی جهان عملکردی ترکیبی و متناقض از خود نشان دادند. شاخص‌های سهام آمریکا و اروپا با وجود داده‌های منفی اقتصادی، به صعود خود ادامه دادند. خوشبینی نسبت به کاهش تنش‌های تجاری میان چین و آمریکا، گزارش‌های قوی مالی شرکت‌های فناوری و داده‌های اشتغال بهتر از انتظار، محرک اصلی این رشدها بودند. از سوی دیگر، چین در پی معافیت برخی کالاهای آمریکایی از تعرفه و تمایل برای مذاکره با آمریکا، سیگنال‌هایی مثبت به بازار فرستاد؛ اگرچه داده‌های داخلی این کشور همچنان از ضعف در تولید و خدمات خبر می‌دهند.
در بازارهای کالایی، طلا تحت ‌تاثیر افزایش بازده اوراق خزانه‌داری و کاهش ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران، دومین هفته نزولی متوالی را تجربه کرد. نفت نیز با بیشترین افت هفتگی از مارس مواجه شد؛ ترکیبی از نگرانی‌های تقاضا، مازاد عرضه احتمالی اوپک‌پلاس و بحران‌های ژئوپلیتیک بر بازار سایه انداختند. در بازار ارزهای دیجیتال، بیت‌کوین با وجود نوسانات شدید، هفته را صعودی به پایان رساند. این وضعیت متنوع نشان می‌دهد که در شرایط فعلی، رفتار بازارها بیش از آنکه تابع داده‌های بنیادین باشد، تحت تاثیر روان بازار و انتظارات آتی است. در ادامه، به بررسی جامع‌تری از وضعیت گزارشات اقتصادی و آماری در بازارهای جهانی خواهیم پرداخت.
رشد بازارهای آمریکا و اروپا با وجود نشانه‌های رکود اقتصادی
در هفته گذشته، شاخص‌های مالی آمریکا عملکردی مثبت داشتند. شاخص S&P 500 با ثبت نهمین روز صعودی متوالی، طولانی‌ترین روند مثبت خود را در سال جاری تجربه کرد. شاخص Nasdaq با رشد 42/‏‏3درصد در صدر قرار گرفت که ناشی از گزارش‌های مالی فراتر از انتظار شرکت‌های بزرگ فناوری بود. شاخص‌های شرکت‌های کوچک و متوسط نیز برای چهارمین هفته متوالی رشد کردند. خوشبینی نسبت به کاهش تنش‌های تجاری، از جمله لغو برخی تعرفه‌ها بر خودرو و قطعات توسط دولت ترامپ، جو روانی بازار را تقویت کرد.
در ادامه، توجه بازارها به انتشار گزارش‌های مالی معطوف شد. شرکت‌هایی که ۴۰درصد از ارزش بازارS&P 500 را تشکیل می‌دهند، گزارش‌های سه‌ماهه اول خود را منتشر کردند. اگرچه برخی شرکت‌ها نسبت به آینده محتاط بودند اما کلیت فضای بازار مثبت باقی ماند.
در بخش اشتغال، تصویر متناقضی ارائه شد. گزارشADP از ایجاد تنها ۶۲هزار شغل در بخش خصوصی در آوریل حکایت داشت اما داده‌های رسمی دولت آمریکا حاکی از ایجاد ۱۷۷هزار شغل جدید در همین ماه بود؛ عددی فراتر از پیش‌بینی‌ها. نرخ بیکاری در سطح 2/‏‏4درصد ثابت ماند و میانگین دستمزد ساعتی 2/‏‏0درصد رشد کرد. این گزارش موجب افزایش تقاضا برای سهام در پایان هفته شد.
با این حال، برآورد اولیه رشد اقتصادی آمریکا در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ منفی 3/‏‏0درصد اعلام شد؛ نخستین انقباض اقتصادی از سال ۲۰۲۲. افزایش واردات، کاهش هزینه‌کرد مصرف‌کنندگان و افت مخارج دولت از عوامل اصلی این کاهش بودند. با این حال، شاخص قیمت مصرف شخصی (PCE) تغییر محسوسی نداشت و مصرف خانوارها 7/‏‏0درصد رشد کرد.
بازدهی اوراق خزانه‌داری در واکنش به داده‌های مختلف در نوسان بود؛ تا اواسط هفته کاهش داشت اما پس از انتشار گزارش اشتغال بهتر از انتظار، مجددا افزایش یافت.
در اروپا نیز بازارها با رشد قابل‌ توجهی روبه‌رو شدند. شاخص
STOXX Europe 600 معادل 44/‏‏3درصد، DAX آلمان 63/‏‏4درصد، FTSE MIB ایتالیا 13/‏‏4درصد،
‌CAC 40 فرانسه 57/‏‏3درصد و
FTSE 100 بریتانیا 15/‏‏2درصد رشد کردند. دلیل اصلی این رشد، کاهش نگرانی‌ها درباره تنش‌های تجاری عنوان شد.
رشد اقتصادی منطقه یورو در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ به 4/‏‏0درصد رسید؛ دو برابر دوره قبل. اسپانیا (6/‏‏0درصد) و ایتالیا (3/‏‏0درصد) عملکردی بالاتر از انتظار داشتند. نرخ تورم منطقه یورو 2/‏‏2درصد و تورم هسته 7/‏‏2درصد اعلام شد. با این حال، شاخص اعتماد اقتصادی اروپا به 6/‏‏93 کاهش یافت که پایین‌ترین سطح از دسامبر سال گذشته است. در بریتانیا، بازار مسکن با کاهش قیمت‌ها مواجه شد. شاخص قیمت مسکن Nationwide در آوریل 6/‏‏0درصد افت کرد. تاییدیه‌های وام مسکن نیز برای سومین ماه متوالی کاهش یافتند. شاخص اعتماد کسب‌وکار نیز به ۳۹درصد رسید که پایین‌ترین میزان از ژانویه بوده است.
نوسانات بازارهای آسیایی با تمرکز بر سیاست پولی و داده‌های اقتصادی
در آسیا، بازارهای سهام ژاپن با رشد روبه‌رو شدند. شاخص Nikkei 225 معادل 15/‏‏3درصد و شاخصTOPIX به میزان 27/‏‏2درصد افزایش یافتند. دلیل اصلی این رشد، انتظار برای تاخیر در افزایش نرخ بهره از سوی بانک ‌مرکزی ژاپن بود. این بانک نرخ بهره را در سطح 5/‏‏0درصد حفظ کرد و پیش‌بینی‌های خود برای رشد و تورم سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ را کاهش داد.
با وجود سیاست انبساطی، اقتصاد ژاپن با چالش‌هایی روبه‌رو است. شاخص مدیران خرید (PMI) بخش تولید در آوریل به ۴۹ رسید که نشانه رکود در این بخش است. تولید صنعتی و فروش خرده‌فروشی نیز ضعیف گزارش شد. تنها بخش خدمات عملکردی نسبتا باثبات داشت و PMI آن 4/‏‏50 ثبت شد. ین ژاپن نیز با تضعیف نسبت به دلار آمریکا به نرخ 7/‏‏144 رسید.
در چین، شاخص‌های سهام افت نسبی داشتند. شاخص CSI 300 معادل 43/‏‏0درصد و
Shanghai Composite به میزان 49/‏‏0درصد کاهش یافتند. این در حالی است که شاخص Hang Seng هنگ‌کنگ 38/‏‏2درصد رشد کرد. بازارهای چین در تعطیلات اول تا پنجم مه بودند و فعالیت آنها از روز ششم مه از سر گرفته می‌شود. عوامل موثر بر نوسانات بازار شامل تعطیلات رسمی و عدم قطعیت‌های تجاری عنوان شده‌اند.
گفت‌وگوهای احتمالی تجاری چین و آمریکا
وزارت بازرگانی چین اعلام کرد که آمریکا پیام‌هایی برای آغاز مذاکرات تجاری ارسال کرده است. این تحولات پس از آن رخ داد که چین برخی از کالاهای آمریکایی از جمله دارو و مواد شیمیایی صنعتی را از لیست تعرفه‌ها خارج کرد. این اقدام‌ها می‌تواند نشانه‌ای از کاهش تنش‌ها در جنگ تجاری باشد. با این حال، داده‌های جدید اقتصادی از چین نگران‌کننده بود. شاخص PMI تولیدی به ۴۹ کاهش یافت که پایین‌ترین سطح از دسامبر ۲۰۲۳ است، همچنین PMI غیرتولیدی به 4/‏‏50 رسید که نشان‌دهنده کندی رشد در بخش خدمات و ساخت‌وساز است. در حالی که دولت چین رشد ۵درصد را برای ۲۰۲۵ هدف‌گذاری کرده، تحلیلگران با توجه به کاهش تقاضای جهانی و شرایط تجاری، دستیابی به این هدف را دشوار می‌دانند.
بازار ارزهای دیجیتال
بیت‌کوین در ماه آوریل 08/‏‏14درصد رشد کرد و هفته را با افزایش 52/‏‏1درصد به پایان رساند. صندوق‌های ETF بیت‌کوین در آمریکا با جذب 81/‏‏1‌میلیارد دلار سرمایه، نشان‌دهنده تداوم تقاضا بودند. در میانه هفته، به دنبال کاهش 3/‏‏0درصد GDP آمریکا در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ و نگرانی‌ها از رکود اقتصادی، قیمت بیت‌کوین برای مدتی به 93200دلار سقوط کرد اما با بهبود احساسات بازار و اخبار مثبت از مذاکرات تجاری، دوباره به سطح 97800دلار بازگشت.
بازار جهانی طلا
طلا در هفته گذشته با قیمت 3241دلار به کار خود پایان داد و کاهش هفتگی 1/‏‏2درصد را ثبت کرد؛ دومین افت متوالی آن. قیمت‌ها تحت ‌تاثیر کاهش تنش‌های تجاری و انتشار گزارش قوی اشتغال آمریکا کاهش یافتند. با این حال، در روز جمعه پس از اعلام ایجاد 177000 شغل جدید، طلا بخشی از رشد خود را از دست داد. این عدد بالاتر از انتظارات بود، هرچند که پایین‌تر از ماه قبل است. داده‌های اشتغال همچنین احتمال کاهش نرخ بهره در ماه ژوئن را کمتر کرده و باعث رشد بازده اوراق قرضه شد. در نتیجه جذابیت طلا برای سرمایه‌گذاران کاهش یافت چون طلا سودی ندارد و با نرخ بهره بالا رقابت‌پذیر نیست.
بازار جهانی نفت
نفت خام هفته‌ای پرنوسان و نزولی را پشت‌سر گذاشت. نفت برنت 7/‏‏7درصد و نفت WTI حدود 3/‏‏8درصد افت هفتگی را ثبت کردند که بیشترین کاهش از مارس تاکنون بود. آغاز هفته با نگرانی از تاثیر جنگ تجاری بر تقاضای جهانی همراه بود و انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس نیز بر فضای بازار سایه انداخت. سه‌شنبه با افزایش ترس از رکود جهانی و گزارش‌هایی مبنی بر کاهش هزینه‌های شرکت‌های بزرگ، قیمت‌ها بیش از ۲درصد دیگر افت کردند. همزمان افزایش صادرات نفت قزاقستان و گمانه‌زنی درباره افزایش تولید اوپک‌پلاس بر عرضه تاثیر گذاشت.
روز پنجشنبه با انتشار داده‌های منفی از اقتصاد آمریکا و موضع عربستان مبنی بر مخالفت با کاهش بیشتر تولید، قیمت‌ها باز هم تحت فشار قرار گرفتند. روز جمعه نیز پیش از نشست اوپک‌پلاس و در شرایطی که ترامپ تهدید به تحریم‌های نفتی علیه خریداران نفت ایران کرده، بازار با احتیاط رفتار کرد. با وجود کاهش دکل‌های حفاری و رشد بازار سهام آمریکا، فشارهای نزولی بر نفت غالب بود.