4 - 12 - 2019
تیرخلاص به تالاب انزلی
قایقی از میان گلهای لاله مردابی آرام پیش میرود. اردک بلوطی سر در آب فرو میبرد و عقاب تالابی چرخزنان از قلمروی سرسبزش سان میبیند. پرستویی در قوسی بلند آسمان ابری را قیچی میکند، حواصیل خاکستری از کناره آب به تماشا نشسته و نیهای بلند و نیلوفرهای آبی چندین جزیره کوچک را در خود پنهان کردهاند. مدتها این تصویر آشنای تالاب انزلی بوده اما حالا نگین گیلان از این وضعیت آرام و بیدغدغه خارج شده است. حالا عمق آب آنقدر کم شده که پرههای قایقها به کف تالاب گیر میکند، بوی تعفن تالاب را فراگرفته و قرار است سدسازان با مجوز رسمی سازمان محیطزیست همین مقدار آب را هم از تالاب انزلی دریغ کنند. طرحی هم برای نجات تالاب «با فناوری نانو» رقم خورده که بیشتر از آنکه آرامش خاطر به ارمغان آورده باشد دل مردم و فعالان محیطزیست را لرزانده است. اما معاون محیطزیست انسانی سازمان حفاظت محیطزیست همه اینها را طبیعی، مجاز، سنجیده و در راستای ملاحظات محیطزیستی میداند.
محیطزیست نمیتواند در مسیر اجرای پروژه لجنزدایی از بستر تالاب انزلی به طور همزمان به عنوان کارفرما، پیمانکار و ناظر طرح عمل کند. مسعود تجریشی گفته: نگرانیهای شاکیان در موضوعات مختلف قبل از صدور مجوز طرح سد لاسک مد نظر بوده و مجوز زیستمحیطی برای طرح مذکور با در نظر گرفتن تمام جوانب و ملاحظات زیستمحیطی صادر و برای حصول اطمینان از رعایت آنها از مجری طرح تعهدات لازم زیستمحیطی اخذ شده و در نهایت اداره کل حفاظت محیطزیست استان گیلان موظف به نظارت و پیگیری به منظور حسن انجام تعهدات خواهد بود.
به گزارش مهر سد لاسک تنها سرباز تیرانداز جوخه اعدام تالاب انزلی نیست. نماینده مردم بندر انزلی در مجلس ضمن اعلام اختصاص بودجه ۸۵۰ میلیارد تومانی برای احیای تالاب انزلی در مورد گروهی که با حمایتهای سازمان حفاظت محیطزیست به عنوان مجری طرح احیای تالاب انزلی معرفی شدهاند تصریح میکند: این گروه تحقیقاتی طبق نتایج مطالعات و آزمایشات انجام شده معتقدند با علم نانو میتوان بستر تالاب را لجنزدایی و به مقدار قابل توجهی به عمق آن اضافه کرد.محیطزیست متوجه نیست وقتی علت هنوز باقی است به فرض هم اگر شرکت مزبور به طور اصولی معلول را از بین ببرد باید مرتب قرارداد برای پاکسازی تجمع رسوبات آلی و معدنی جدید تمدید شود. حسن خستهبند عدم به رسمیت شناختن تیم تحقیقاتی مورد حمایت سازمان حفاظت محیطزیست توسط ستاد نانو کشور را موضوعی بسیار نگرانکننده دانسته و تصریح میکند: طبق آخرین رایزنیها ستاد نانو گروهی که برای اجرای پروژههای احیای تالاب انزلی معرفی شده را به رسمیت نمیشناسد.
وی با تاکید بر اینکه محیطزیست نمیتواند در مسیر اجرای پروژه لجنزدایی از بستر تالاب انزلی به طور همزمان به عنوان کارفرما، پیمانکار و ناظر طرح عمل کند عنوان میکند: این موضوع نیز یکی دیگر از ملاحظات و نواقص پروژه احیای تالاب انزلی است که با چارچوبها و ضوابط قانونی فاصله دارد.یک عضو پیشین شورایعالی جنگل نیز در گفتوگو با خبرنگار مهر اجرای این طرح را «تیر خلاص جهل بر پیکر زخمی در حال فروپاشی تالاب انزلی» میداند و میگوید: برای احیای یک سیستم طبیعی قبل از هر اقدامی علت یا علتهای تخریب شناسایی و برای حذف آن اقدام عاجل معمول میشود. دو علت عمده که تجمع رسوبات آلی و معدنی را در تالاب انزلی از حد کنترل خارج کرده و زیستپالایی طبیعی را غیرممکن میکند، عبارتند از رسوبگذاری ناشی از سوءمدیریت سازمان جنگلها در حوضه آبریز تالاب که نیاز است با تدوین و اجرای برنامه عمل آبخیزداری با محوریت عملیات بیولوژیک تهدید تا حد مقبول تعدیل شود. دیگر علت عمده فاضلاب مناطق مسکونی، صنعتی و… است که به این اکوسیستم شکننده و منحصر به فرد سرازیر میشود که ضرورت دارد در اسرع وقت حسب ضوابط موجود اعمال قانون لازم معمول شود.
اگر دیاکسید تیتانیوم در زنجیره غذایی به انسان انتقال یابد ریسک عفونت در بدن انسان را افزایش میدهد، همچنین اختلال در ترکیب ویتامینها را فراهم میآورد و در محل مورد استفاده هرگونه تماس بدنی خطرناک است. مرتضی شریفی ادامه میدهد: محیطزیست، کاری به علتها ندارد. با چراغ خاموش و به طور شبههبرانگیز قرارداد حدود هزار میلیاردی با یک شرکت نانو صنعت منعقد میکند که بدون رزومه قابل قبول در محیطزیست طبیعی و تالاب ادعا دارند که معلول را از بین خواهند برد. یعنی محیطزیست متوجه نیست وقتی علت هنوز باقی است به فرض هم اگر شرکت مزبور به طور اصولی معلول را (که چنین نیست) از بین ببرد باید مرتب قرارداد برای پاکسازی تجمع رسوبات آلی و معدنی جدید تمدید شود.
وی تصریح میکند: مباحث مطروحه در ارتباط با سهامداران شرکت یاد شده و دغدغه رانت هم مطرح است. نظر به حساسیت امر انتظار است دستگاههای ناظر در ارتباط با رزومه فنی شرکت و سهامداران آن شفافسازی کنند. حتی برای پروژههای تحقیقی معمول است. ضمن اشاره به تحقیقات مشابه انجام گرفته در سطح جهانی و ملی و به کار مشابه فرد حقیقی و حقوقی نیز اشاره شود. اجرای طرح پایلوت با حساسیت بیشتر در مرحله بعدی انجام میگیرد. گفته میشود بدون ذکر نمونهای که در دنیا اجرا شده باشد برنامه اجرایی در سطح کل تالاب در دست اقدام است و شایسته نیست اجازه داده شود تیر خلاص جهل بر پیکر زخمی در حال فروپاشی تالاب انزلی فرود آید.عضو پیشین شورایعالی جنگل میگوید: هیچگونه تخصصی در نانوتیتانیوم ندارم منتها به عنوان جنگلبان و محیطبان انتظار دارم همانطوری که مدیر شرافتمند اداره محیطزیست انزلی چنین خواسته، به طور مستند و شفاف اثرات محیطزیستی آن بیان شود هرچند که البته حضرات میفرمایند اثر سوء ندارد! در صورتی که با یک مرور منابع
(Titanium dioxide TiO2) در حد اطلاعات عمومی درمییابیم اگر دیاکسید تیتانیوم در زنجیره غذایی به انسان انتقال یابد ریسک عفونت در بدن انسان را افزایش میدهد و این بدین مفهوم است که سیستم ایمنی بدن از کار میافتد و این یعنی سرطان. همچنین اختلال در ترکیب ویتامینها را فراهم میآورد و در محل مورد استفاده هرگونه تماس بدنی خطرناک است. پس اعتقاد راسخ داریم در جهت منفعت طلبی دارند به مردم دروغ میگویند.
یکپنجم آب تالاب انزلی از دست میرود
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع درباره سد لاسک که دیگر عضو جوخه دونفره اعدام تالاب انزلی است به مهر میگوید: وزیر نیرو با حضور استاندار، چند مقام محلی و نماینده مجلس به صورت مخفیانه پروژه را کلنگزنی کردند. من از منطقه بازدید کردم و اغلب هموطنان ما در شش یا هفت روستایی که قرار است زیر آب برود به شدت نگران این ماجرا هستند و معترضند که چرا عملیات کلنگزنی اینقدر مخفیانه بوده است. حتی رییس شورای شهر لاسک گفتند که اصلا اجازه ندادند من در این مجلس حضور پیدا کنم.
۱۰۰ هکتار از جنگلهای ارزشمند هیرکانی را قطع کنیم، دو هزار نفر را آواره کنیم، هزار میلیارد تومان هزینه کنیم و یک پنجم آب ورودی به تالاب انزلی هم از دست برود؟
محمد درویش تاکید میکند: چند روستا یا کلا زیر آب میروند و یا بخشهایی از آنها زیر آب میرود و زمینهای آنها از دسترس خارج میشود. اهالی به شدت از این مساله احساس سرخوردگی و نگرانی میکنند. یکی از نکات مهم در سدسازی، بحثهای اقتصادی اجتماعی آن است. یعنی اگر نتوانند جامعه مردمی را راضی کنند، نباید سد ساخته شود و اینها چون نمیتوانستند این جامعه فردی را راضی کنند، مخفیانه کلنگ احداث سد را زدهاند که این واقعا بیاخلاقی بزرگی است.
این فعال محیطزیست هشدار میدهد: ۱۰۰ هکتار از جنگلهای ارزشمند هیرکانی را قطع کنیم، نزدیک به دو هزار نفر را آواره کنیم و هزار میلیارد تومان هزینه کنیم و در نهایت این آب که قرار است به تالاب انزلی برود، تالابی که به شدت با کمبود آب ورودی مواجه است و در حال خشک شدن است، یک پنجم از آب موجود را از دست بدهد؟
درویش ادامه میدهد: تالاب بینالمللی انزلی که زمانی عروس تالابهای ایران بود، اکنون بوی تعفن زیادی میدهد که نمیتوانید نزدیک آن شوید. بیش از ۷۰ لوله فاضلاب مستقیما فاضلاب صنعتی و خانگی را وارد تالاب انزلی میکند. آن وقت طرح تصفیهخانه تالاب انزلی ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار میخواهد که چون تامین نشده، ساخته نشده است.
عمق تالاب به نیم متر رسیده است
پونه نیکوی، فعال محیطزیست هم درباره کاهش آب ورودی به تالاب انزلی به خبرنگار مهر میگوید: تالاب انزلی از سال ۵۴ جزو لیست تالابهای بینالمللی تحت کنوانسیونهای بینالمللی رامسر به ثبت رسیده است که آب شیرین دارد و از ۱۱ حوضه آبخیز تغذیه میشود. عمق ۱۵-۱۶ متری که تالاب در سالهای قبل داشته الان به کمتر از نیم متر رسیده است و یکی از بزرگترین مشکلات آن کمآبی است که عدهای بدون ارائه هیچ سند علمی مشکل آن را رسوبات اعلام میکنند. تاکید میکنم هیچ سند علمیای برای این ادعا وجود ندارد.تا روز سیام اردیبهشت در صفحه مربوط به سد لاسک در درگاه شرکت مدیریت منابع آب ایران هدف از ساخت این سد کشاورزی عنوان شده بود اما پس از چاپ گزارشی در رسانهها دوستان به صرافت افتادند که شرب را هم به اهداف بیفزایند. نیکوی تاکید میکند: مشکل اصلی تالاب کم آبی است اما اینها به بهانه رسوبات، زمین را میکنند. ورودی آب هم خیلی کم شده و همچنین پسرفت آب دریا هم بیتاثیر نبوده که البته مشکل اصلی نمیتواند این باشد. مشکل اصلی تالاب انزلی کم آبی و عدم تامین حقآبه است.وی در پاسخ به اینکه سد لاسک چه مشکلی برای تالاب ایجاد میکند میگوید: حدود ۱۰ درصد از آب تالاب را رودخانه امامزاده ابراهیم تامین میکند که اگر این سد احداث شود در واقع میخ است بر تابوت تالاب. در نظر بگیرید در کنار کاهش ورودی آب، ورود فاضلابهای خانگی شهرستانهای رشت، بیش از ۷۰ دهنه فاضلاب انزلی، فاضلابهای صومعهسرا، فومن و ماسال را هم داریم که وارد تالاب انزلی میشود.

لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد