مذاکرات؛ دروازه ورود به توافق‌های اقتصادی

سارا اصغری- یکی از ماموریت‌های کلیدی اتاق بازرگانی ایران در رویداد ایران‌اکسپو۲۰۲۵، ارائه بسته‌های سرمایه‌گذاری دقیق و فرصت‌های مشترک در بخش‌های معدن، انرژی، کشاورزی، صنایع تبدیلی و گردشگری است. این مطلب را رییس خانه معدن عنوان کرد و مذاکرات جدید ایران پس از توافقات سیاسی را دروازه ورود به توافق‌های اقتصادی برشمرد.
محمدرضا بهرامن در حاشیه هفتمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران «ایران‌اکسپو۲۰۲۵» به «جهان‌صنعت» گفت: نمایشگاه اکسپو۲۰۲۵ نسبت‌به سال گذشته با استقبال چشمگیرتری همراه شده است. اتاق ایران نیز امسال خدمات بیشتری را به مراجعان ارائه کرده است. تمام کشورهایی که در نمایشگاه حضور دارند، در حوزه اقتصادی و بازرگانی با اتاق ایران گفت‌وگوهایی انجام خواهند داد.
امسال اتاق بازرگانی از تمام ظرفیت‌های خود در استان‌ها استفاده کرده است؛ به این مفهوم که تمام اتاق‌های شهرستان‌ها نیز حضور دارند و کمیسیون‌های مشترکی تشکیل شده است. اتاق‌های بازرگانی مشترک با کشورهای دیگر در نمایشگاه حضور دارند.
میهمانان ما از مذاکرات راضی هستند و در کل نمایشگاه از سال گذشته بهتر در حال برگزار شدن است بنابراین باید فضاسازی را به گونه‌ای پیش ببریم که محوریت مذاکرات را تقویت کنیم.
بهرامن در پاسخ به این پرسش که براساس مذاکرات زمزمه‌هایی از توافق به گوش می‌رسد، با به نتیجه رسیدن مذاکرات وضعیت صادرات ایران چگونه خواهد بود، گفت: مذاکرات سیاسی در حال انجام است، قاعدتا در ادامه و با به نتیجه‌رسیدن این مذاکرات وارد توافق‌های اقتصادی خواهیم شد و زمانی‌که به این مرحله رسیدیم، برای توافق اقتصادی باید عوامل اقتصادی نیز حضور داشته باشند.
عوامل اقتصادی در کشور ما اتاق بازرگانی است که باید در میز مذاکرات اقتصادی حضور داشته باشد.
وی در ادامه افزود: ما باید از فرصت‌های خود استفاده کنیم و نمایشگاه اکسپو ما را رهنمون خواهد کرد که آیا ظرفیت این موضوع را داریم و تا چه اندازه قادر خواهیم بود که از این ظرفیت استفاده کنیم، البته ما در کشور با موانعی روبه‌رو هستیم که بازدارنده هستند. در این راستا باید اتاق بازرگانی خودش را تجهیز کند که پس از توافق چه خدماتی را می‌تواند به طرف خارجی بدهد تا آنها تمایل داشته باشند به کشور ما ورود کنند.
رییس خانه معدن در ادامه عنوان کرد: ما باید در حوزه‌های مختلف زمینه‌ها را آماده کنیم. در حوزه معدن و صنایع معدنی تولیدات مازاد داریم که باید به‌سمت صادرات پیش برویم؛ از این‌رو باید تمام عوامل پیش‌برنده را شناسایی کرده و برای آن برنامه‌ریزی کنیم؛ بدون شک اتاق بازرگانی باوجود کمیسیون‌های مشترک و تخصصی و باوجود ۲۰۰ تا ۳۰۰ تشکلی که زیرمجموعه اتاق بازرگانی هستند، می‌توانند در روند مذاکرات کمک‌حال کشور باشند.
رشد ۱۳‌درصدی معدن، نیازمند سرمایه‌گذاری ۵۵‌میلیارد دلاری
بهرامن در زمینه برنامه هفتم توسعه نیز عنوان کرد:‌ در برنامه توسعه رشد ۱۳‌درصد تعریف شده که باید عوامل این رشد را مشخص کرد. این عوامل در اتاق بازرگانی شناسایی شده است، در خانه معدن ایران نیز که عضوی از اتاق ایران است، یک برنامه داریم که برای رشد ۱۳‌درصد به ۵۵‌میلیارد دلار نیاز داریم و این مبلغی نیست که بتوانیم این میزان را از صندوق توسعه ملی دریافت کنیم، از این‌رو باید از سرمایه خارجی استفاده و مسیر آن را نیز مشخص کنیم که اگر این اتفاق نیفتد، این رشد نیز محقق نخواهد شد بنابراین باید از دولت مطالبه‌گری کرد تا این رشد ۱۳‌درصد محقق شود.
وی همچنین با اشاره به نقش دولت در برگزاری این رویداد خاطرنشان کرد: سیاستگذاری کلی اکسپو به‌‌طور طبیعی در سطح دولت شکل می‌گیرد ولی دولت باید از تصدی‌گری فاصله بگیرد. نقش حاکمیتی، نظارتی و تسهیلگری دولت باید جایگزین مدیریت مستقیم شود تا بخش‌خصوصی بتواند نقش‌آفرینی موثر خود را داشته باشد.بهرامن همچنین با تاکید بر توانمندی‌های بخش‌خصوصی تصریح کرد: بخش‌خصوصی ایران دارای ظرفیت‌های بالایی در حوزه تولید و صادرات است بنابراین اگر فضای مناسب برای فعالیت این بخش فراهم شود، می‌توانیم شاهد رشد قابل‌توجهی در صادرات غیرنفتی در کشور باشیم. وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای بهره‌برداری حداکثری از فرصت ایران‌اکسپو، باید ارائه‌ای حرفه‌ای و کارآمد از ظرفیت‌های کشور داشته باشیم. این امر مستلزم همکاری نزدیک بین بخش‌خصوصی و دولت، به‌ویژه در حوزه‌های آموزش، بازاریابی و توسعه زیرساخت‌هاست.
وی در ادامه تاکید کرد: اتاق ایران به‌‌عنوان نماینده رسمی بخش‌خصوصی، صدای تولیدکنندگان، صادرکنندگان و کارآفرینان کشور در عرصه‌های بین‌المللی است. حضور فعال اتاق در ایران‌اکسپو، تضمین می‌کند که نیازها و ظرفیت‌های واقعی اقتصاد کشور به‌درستی منعکس شده و فرصت‌های همکاری به شکلی واقع‌بینانه به طرف‌های خارجی ارائه شود.
از طریق تعاملات و دیدارهای رسمی با هیات‌های تجاری خارجی، اتاق ایران نقش مهمی در گسترش روابط اقتصادی و تسهیل مذاکرات تجاری و سرمایه‌گذاری ایفا خواهد کرد. در ایران‌اکسپو، اتاق بازرگانی بستری برای گفت‌وگوهای رودررو فراهم می‌آورد که می‌تواند به عقد تفاهمنامه‌ها و قراردادهای همکاری بلندمدت منجر شود. رییس خانه معدن ایران همچنین خاطرنشان کرد: اتاق بازرگانی با حمایت از حضور شرکت‌های کوچک و متوسط در ایران‌اکسپو، زمینه دسترسی این بنگاه‌ها به بازارهای بین‌المللی و شبکه‌های صادراتی را فراهم می‌آورد. این موضوع نقشی اساسی در گسترش پایدار صادرات غیرنفتی کشور دارد.
بهرامن افزود: اتاق با طراحی برنامه‌های جانبی ازجمله برگزاری نشست‌های تخصصی، کارگاه‌های آموزشی، پنل‌های گفت‌وگو و رویدادهای معرفی فرصت‌ها، به ارتقای برندینگ ملی و بهبود تصویر اقتصاد ایران در ذهن سرمایه‌گذاران و شرکای خارجی کمک می‌کند.
وی در ادامه تاکید کرد: حضور فعال و موثر اتاق ایران در ایران‌اکسپو، از یک‌سو تضمین‌کننده معرفی واقع‌بینانه ظرفیت‌های اقتصادی کشور و از سوی دیگر، عاملی برای تسهیل رشد صادرات، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و گسترش روابط اقتصادی بین‌المللی است. اتاق بازرگانی پل ارتباطی اصلی میان اقتصاد ملی و اقتصاد جهانی در ایران‌اکسپو به‌شمار می‌رود.
گسترش بازارهای هدف در گرو دیپلماسی اقتصادی
در حاشیه این رویداد، پیام باقری نایب‌رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به «جهان‌صنعت» گفت: نمایشگاه اکسپو در دوره هفتم خود نسبت‌به دوره قبل هم به‌لحاظ کمی و هم به‌لحاظ کیفی در حال تجربه‌های جدیدی است. استقبال بسیار خوبی از نمایشگاه انجام و بازدیدکنندگان آن بیشتر شده است. بیش از ۱۱۰‌کشور نمایندگان آنها از جمله هیات‌های بزرگ و اتاق‌های بازرگانی در نمایشگاه حضور دارند.
البته شاهد حضور هیات‌های بزرگ از سوی کشورهای افغانستان و پاکستان هستیم. ما در اتاق بازرگانی نسبت‌به دوره قبل تلاش کردیم که نقاط ضعف خود را شناسایی و برطرف کنیم و بر نقاط خود تاکید کرده و آن را تقویت کنیم. نسبت‌به دور قبل فضای بیشتری را در اختیار گرفتیم و بیش از ۳۰‌‌اتاق‌ استانی در نمایشگاه حضور و در نمایشگاه غرفه دارند. تشکل‌های اقتصادی و اتاق‌های مشترک نیز حضور پیدا کردند و زمینه مذاکره مهیا شده است.
باقری در ادامه خاطرنشان کرد:‌ امیدوار به نتیجه رسیدن این نمایشگاه و منتظر نتایج و مراوده‌های پس از آن هستیم. البته در زمینه رفع موانع داخلی و عرضه توانمندهای صادراتی نیز با مسوولان داخلی وارد گفت‌وگو می‌شویم. با توجه به این موضوع که در سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» قرار داریم، باید بیشتر به‌سمت سرمایه‌گذاری پیش برویم و هدف ما این است که بتوانیم نتایج خوبی را به ‌دست بیاوریم.
وی در پاسخ به این پرسش که موانع و چالش‌های صادرات را در کشور چگونه می‌توانیم برطرف کنیم، گفت: صادرات متشکل از حلقه‌های مختلفی است که در ابتدای زنجیره، تولیدکننده و در انتهای زنجیره نیز مصرف‌کننده نهایی قرار دارد. در این مسیر عوامل متعددی وجود دارند تا بتوانند نقش خود را به‌درستی ایفا کنند. مهم‌ترین نکته در زمینه صادرات غیرنفتی کشور، مشکلات بانکی در شبکه ارزی جهانی است که صادرکننده باید بتواند به چابکی از بانک‌های جهانی استفاده کند. امیدواریم باتوجه‌به مذاکراتی که در حال انجام است، به نتایج خوبی برسیم.
البته این مذاکرات مورد پشتیبانی بخش‌خصوصی و اتاق بازرگانی ایران نیز هست که امیدواریم این مذاکرات سازنده با حفظ جایگاه ارزش‌های جمهوری اسلامی ایران به پیش برود تا بتوانیم با رفع تحریم‌ها و خارج شدن از لیست سیاه (FATF) زمینه صادرات را فراهم کنیم. این نکته حائز اهمیت است که برای صادرات تمام این عوامل از جمله بخش دیپلماسی، حمل‌ونقل و لجستیک، دیپلماسی اقتصادی و سفارتخانه‌ها رایزنی کرده و دست به دست هم بدهند تا این اتفاق روی بدهد.
در اتاق بازرگانی ایران با سایر ارکان اقتصادی کشور باید کمک کنیم راه صادرات را باز کنیم چراکه آمار صادراتی که منتشر می‌شود بیشتر مربوط‌به کشورهای همسایه است که اگر توافقاتی انجام بگیرد، بسیاری از کشورها در دنیا می‌توانند جزو بازار هدف صادراتی ما قرار بگیرند.