24 - 12 - 2022
آب را از سرچشمه گل‌آلود نکنید
نادر کریمی جونی
تعهد نهادهای نظارتی یا خلق نهادهای جدید برای مقابله با فساد اقتصادی به چه معنی است، آیا فساد در جامعه ایران آنقدر گسترده شده که هرازگاهی نیاز به ایجاد نهادی جدید و نوپاست تا به درمان مشکل بپردازند؟
آیا سازمان‌هایی که تاکنون برای مبارزه با فساد تامین شده بودند در تضاد با یکدیگر فعالیت می‌کرده و برای همسو شدن باید نهادی جدید تاسیس شود؟ اگر چنین بوده چرا به هنگام تاسیس نهادهای قبلی تمهدید درستی برای ایجاد سازوکار مناسب و تعامل هدفمند اندیشیده نشده بود تا در موقعیت فعلی نیازی به خلق سازمان هماهنگ‌کننده نباشد.رفتار اخیر در خلق یک سازمان جدید برای ایجاد یک تشکل منسجم و واحد به منظور تجمیع مجموعه اقداماتی که برای مبارزه با فساد اقتصادی انجام می‌شود در وهله نخست ممکن است با اقبال مواجه شود چراکه با این اقدام می‌توان برخورد جدی‌تری و ثمربخش‌تری در مقابل با فساد اقتصادی انتظار داشت اما پرسش عمیق‌تری که با مشاهده این خبر به ذهن متبادر می‌شود آن است که نهادهای کنونی چرا در انجام ماموریت خود ناکام بوده یا حداقل کامیاب نبوده‌اند تا جایی که توسل به ایجاد نهادی جدید لزوم یافته است. پرسش بعدی آن است که تسلسل ایجاد نهادها کی به سرانجام می‌رسد و می‌توان نهادهای موجود را هم از جهت کمی و هم از جهت کیفی برای انجام این مبارزه کافی دانست. ممکن است تهیه‌کنندگان طرح با اطمینان ابراز عقیده کنند که تشکیل این سازمان نقطه پایان تاسیس نهادهای نظارتی برای مهار یا پیشگیری از فساد اقتصادی است اما آیا نهادهای پیشین نیز با همین چشم‌انداز تاسیس نشده بودند؟ آیا برخی از نهادهایی که ارتباط مستقیم با مبارزه با مفاسد اقتصادی نداشته و بعدا بنا به ضرورت در این مبارزه دخالت داده شده یا شریک شدند، از همین ابتدا اراده خود را بر توقف و خشکاندن ریشه این مفاسد معطوف نکرده بودند؟ پس چرا در موقعیت فعلی خلق یک نهاد جدید به عنوان یک نهاد تجمیع‌کننده یا فرمانده ضرورت پیدا کرده است؟ آیا در همسویی نهادهای حاضر نقصان یا اشکالی مشاهده شده است.حداقل خروجی تحولات رخ داده شده در صحنه اقتصادی کشور ممکن است ناکارآمدی یا نقصان نهادهای حاضر را نشان
دهد، وقوع تخلفاتی که گاهی به رسانه‌ها کشیده می‌شود و مدیرانی که در این‌باره مورد مواخذه قرار می‌گیرند موید این مدعاست.شاید از همین رو باشد که مرکز پژوهش‌های مجلس به عنوان یک مرکز تحقیقاتی و مطالعاتی ضرورت تاسیس این نهاد جدید را احساس و برای خلق آن همت گمارده است.اما نکته معقول در این میان آنکه شاید اصلا تاسیس نهاد راه‌حل درمان فساد اقتصادی نباشد. مقامات جمهوری اسلامی ایران اخیرا از جانب سازمان شفافیت بین‌المللی تنزل رتبه ایران را در زمینه شفافیت دریافت کرده‌اند در این رابطه مولفه‌هایی که مجموعا شفافیت حاکمیتی را نمایش می‌دهد تنزل رتبه داشته و به این ترتیب شفافیت حکومتی در ایران تنزل رتبه یافته است. در این صورت البته می‌توان انتظار داشت که با کاهش شفافیت حکومتی سایر رفتارها و از جمله رفتارهای اقتصادی دچار عدم شفافیت و در نهایت فساد شود.به این ترتیب به جای آنکه صافی‌های متعدد در پایین‌دست آب قرار داده شود آیا بهتر نیست گل‌آلود شدن آب از سرچشمه متوقف شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد