آب در آسیاب قاچاقچیان

گروه فناوری- احیای رجیستری از تابستان سال ۹۳ مطرح شد و از مهر ۹۵ که ستاد مبارزه با قاچاق اعلام کرد از ۱۴ تست فنی رجیستری ۱۱ تست گرفته شده هفت ماه می‌گذرد اما تعیین تکلیف ابزار مهم رجیستری در مقابله با قاچاق در چهار ماه باقیمانده عمر دولت یازدهم در ابهام است‌.
از روزی که موضوع اجرای رجیستری گوشی موبایل بار دیگر در کشور این‌بار توسط دولت یازدهم مطرح شد تا امروز که چهار ماه به پایان دولت حسن روحانی مانده سه سال می‌گذرد‌.
هدف از این طرح مبارزه با قاچاق گوشی تلفن‌همراه است و قرار است با ثبت شماره سریال‌های گوشی‌های تلفن‌همراه که قانونی وارد شده‌اند، خدمات مخابراتی تنها به این گوشی‌ها ارائه شود‌.
احیای این طرح به دلیل سابقه ناموفق اجرای اولیه با فراز و نشیب‌هایی همراه شد به‌طوری که هنوز زمان اجرای این طرح در ابهام قرار دارد‌.
مروری بر اخبار برای پیدا کردن سرنخ مبدا تصمیم مهم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نشان می‌دهد نخستین بار پس از سال ۸۵ وزیر ارتباطات در مردادماه ۹۳، پرونده قدیمی رجیستری گوشی موبایل را از بین بایگانی طرح‌های خاک گرفته بیرون کشید و بار دیگر بر سر زبان‌ها ‌انداخت سپس رسما در شهریور ۹۴ از سوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام شد‌.
واعظی آن زمان گفته بود: «کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در حال بررسی برای ساماندهی گوشی‌های در دست مردم و به ویژه گوشی‌های قاچاق است‌«؛ اظهارنظری که بعدا در خود وزارت ارتباطات با اما و اگرهایی روبه‌رو شد‌.
نخستین تعویق در اجرای این طرح زمانی رقم خورد که معاون برنامه‌ریزی، نظارت و هماهنگی اقتصادی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز دوم شهریورماه سال ۹۴ اعلام کرد که با هدف مبارزه با قاچاق تلفن‌همراه طرح رجیستری (کدینگ) موبایل از مهرماه در کشور اجرایی می‌شود و تنها چند روز بعد بود که وزیر ارتباطات با اعلام تردید درخصوص اجرای این طرح، آب پاکی اجرای طرح در مهر ۹۴ را روی دست همه ریخت‌.
مدتی بعد از این تعویق، رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز در آبان‌ماه همان سال با اعلام نهایی شدن اقدامات پیش‌نیاز اجرای این طرح، از اجرایی شدن رجیستری تا پیش از فرارسیدن سال ۹۵ خبر داد‌. مساله‌ای که بازهم محقق نشد و نهایتا در اوایل تیرماه ۹۵ با ورود اسحاق جهانگیری به موضوع، اجرای رجیستری رنگ و بوی تازه‌ای یافت و معاون اول رییس‌جمهور در صد و یازدهمین جلسه اعضای اصلی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مقرر کرد اجرای طرح رجیستری از اول مردادماه کلید بخورد‌.
پس از ابلاغیه معاون اول رییس‌جمهور، حتی بدبین‌ترین کارشناسان درخصوص این طرح نیز تصور می‌کردند که بالاخره طرح رجیستری به سرانجام می‌رسد و رجیستری از ابتدای مردادماه کلید خواهد خورد اما اجرای این طرح مجددا به تعویق افتاد و وزیر ارتباطات ۳ مرداد را به‌ عنوان زمان اجرای طرح آزمایشی و پایلوت این طرح عنوان کرد‌.
با وجود تاکید معاون اول درخصوص اجرای طرح، حدود ۵/۱ سال پس از انتشار اخبار مربوط به طرح، وزیر ارتباطات به عنوان مجری طرح، نبود آمادگی فنی را علت عدم اجرای طرح اعلام کرد‌.
هم‌زمان با داغ‌تر شدن موضوع و نزدیک شدن به شمارش معکوس کلید خوردن طرح رجیستری که بسیاری از مردم و بازار برای اجرای آن آماده می‌شدند، خبر به تعویق افتادن مجدد این طرح منتشر شد‌.
پس ‌از آن سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به دلیل توقف در اجرای این طرح، این توقف را ناشی از بروز اختلال و مشکل فنی دانست‌. این درحالی است که برخی کارشناسان در صحت علت اعلام شده تردید کردند‌.
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از اجرای این طرح طی هفته نخست مردادماه خبر داد اما این پایان ماجرا نبود و نه‌تنها این طرح در مردادماه اجرایی نشد، بلکه در شهریور و مهر نیز خبری از طرح رجیستری و اجرای آن به گوش نرسید‌.
سرگردانی رجیستری در دستان مسوولان
مروری بر مهم‌ترین رویدادهای مربوط به طرح ثبت تلفن‌همراه نشان از وعده و خلف وعده‌های مکرر مسوولان متعدد در این ماجرا دارد؛ وعده‌هایی که چهار ماه مانده به پایان دولت هنوز بلاتکلیف هستند‌.
۳/۸/۹۴؛ عباس نخعی در تشریح جزییاتی از طرح موسوم به «رجیستری گوشی‌های تلفن‌همراه» اظهار کرد:‌ در این طرح که به منظور مبارزه با قاچاق گوشی تلفن‌همراه در کشور ارائه شده، قرار است با ثبت شماره سریال‌های گوشی‌های تلفن‌همراهی که پس از انجام تشریفات قانونی و از طریق گمرک به کشور وارد شده‌اند، ارائه خدمات مخابراتی تنها به این گوشی‌های موبایل ارائه شود‌.
۲۹/۸/۹۴؛ حبیب‌الله حقیقی، رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به در حال تکمیل بودن بانک‌های اطلاعاتی IMEI گوشی‌های تلفن‌همراه، از اجرایی شدن طرح «رجیستری موبایل» تا سه ماه دیگر خبر داد‌.
۱۹/۴/۹۵؛ عباس نخعی با اشاره به سرانجام طرح «رجیستری موبایل» برای برخورد با قاچاق موبایل در کشور اظهار داشت: به دنبال برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای اجرایی کردن طرح رجیستری موبایل، دولت در خردادماه، اقدام به ارائه فرصت دوماهه برای اجرایی کردن این طرح کرد که قرار است تا اول مردادماه، این طرح در سراسر کشور به اجرا درآید‌.
۱۹/۴/۹۵؛ حسین فلاح جوشقانی، سرپرست معاونت نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در مورد طرح رجیستری موبایل گفت: اجرای رجیستر شدن موبایل در قالب طرح «استعلام گوشی تلفن‌همراه و اعمال سیاست روی گوشی مشترکین» مورد بررسی قرار گرفت‌. پیاده‌سازی تمام مراحل این طرح و تست آن تا یک ماه طول می‌کشد.
۲۸/۷/۹۵؛ قاسم خورشیدی، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق در پاسخ به سوالی درخصوص آخرین وضعیت طرح رجیستری موبایل اظهار کرد: براساس اعلام سازمان تنظیم مقررات، از حدود ۱۴ تست فنی لازم برای اجرای طرح ثبت و شناسه‌دار کردن تلفن‌های همراه، تاکنون حدود ۱۱ تست انجام شده و تنها سه تست پایانی باقی مانده است‌.
۲۳/۱۰/۹۵؛ دهقانی‌نیا، مدیر کل فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در برنامه‌ای تلویزیونی با رویکرد «بررسی دلایل کندی اجرای طرح رجیستری گوشی‌های تلفن‌همراه» با انتقاد از اینکه نگاه جهادی نسبت به این پروژه در دو وزارتخانه مذکور وجود ندارد، گفت: وزارت ارتباطات قول و قرارهایی داشته و در آخرین نمونه قرار بوده ظرف یک ماه و نیم پیش سندی را به ما تحویل دهد اما این کار را با تاخیر ۴۰ روزه انجام داد‌.
۲۴/۱۰/۹۵؛ حسین فلاح جوشقانی، معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان اینکه اجرای طرح ملی رجیستری گوشی‌‌های تلفن‌همراه را بخش‌‌های دیگری به وزارت ارتباطات محول کردند، گفت: کسانی که این کار را انجام دادند، اطلاع کافی از وضعیت شبکه ارتباطی ندارند زیرا متخصص ICT نیستند‌.
۱۲/۱۱/۹۵؛ دهقانی‌نیا، مدیرکل فناوری و اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا در پاسخ به این سوال که «مشکل اجرایی نشدن طرح رجیستری گوشی‌های موبایل کجاست» افزود: این طرح براساس سابقه طرحی که در سال ۸۵ داشتیم ناقص انجام شد، برخی تمایل به اجرای این طرح نداشتند بنابراین یک سال و نیم زمان برد تا طرح جدید ارائه شود و مورد بررسی قرار گرفت‌. مطمئن هستیم مرداد ۹۶ زمان قطعی رجیستری شدن گوشی‌های موبایل خواهد بود‌.
۸/۱۲/۹۵؛ قاسم خورشیدی، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پاسخ به انتقاد مطرح شده درخصوص موفق نبودن ستاد در پیگیری اجرای طرح رجیستری موبایل گفت: مراحل اجرایی این طرح در حال تکمیل است لذا انتظار داریم اوایل تابستان و در تیرماه سال ۹۶ این طرح به مرحله اجرا برسد‌.
به گزارش فارس، روند یک سال و نیمه نشان می‌دهد بارها و بارها تاریخ‌‌های متفاوتی توسط مسوولان مربوطه طرح برای شروع طرح ملی ذکر شده است‌.
از یک سو مسوولان وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، عدم آمادگی فنی و مشکلات زیرساختی را دلیل اصلی تعویق اجرای طرح اعلام می‌کنند و از سوی دیگر مسوولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا از کندی پیشرفت این طرح از ناحیه وزارت ارتباطات گلایه دارند‌. در این بین مرجعی برای راستی‌آزمایی به منظور به ثمر رسیدن این طرح بااهمیت نیست تا تکلیف اصلی‌ترین پروژه مقابله با بخش مهمی از قاچاق روشن شود‌.