آخرین چنارهای باغ بانک شاهی می‌میرند

گروه فرهنگ- آخرین چنارهای باغ بانک شاهی همزمان با هفته منابع طبیعی قطع می‌شود تا خاطره باغ‌های شمیران برای همیشه از ذهن مردم پایتخت پاک شود.
«باغ بانک شاهی‌» موسوم به «خانه- باغ کیانیان» یکی از میراث‌های فرهنگی و طبیعی شهر تهران است که در ۳۰ تیرماه سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است. این بنا در زمره نفایس ارزشمند منطقه شمیران است که به دلیل داشتن درختان انبوه یکی از نبض‌های زیست‌محیطی پایتخت محسوب می‌شود. عبدالله شهبازی‌، پژوهشگر تاریخی کشورمان در مطلبی تحت عنوان «آخرین چنارهای باغ بانک شاهی تهران» درباره وضعیت این باغ تاریخی ابراز نگرانی کرده است. بر اساس گفته‌های ساکنین محلی خیابان یخچال، درختان این باغ شبانه در حال قطع شدن است.
وی در یادداشتی که در صفحه فیس‌بوک خود قرار داده است، می‌گوید: «باغ بانک شاهی از اراضی باغ قوام‌الملک شیرازی پدرزن امیراسدالله علم است. در شمال این باغ سفارت انگلیس قرار دارد و بخشی از باغ تبدیل به موزه آب شده است. «بانک شاهنشاهی ایران» که به «بانک شاهی» معروف بود‌ در سال ۱۸۸۹ با سرمایه یک میلیون پوندی کمپانی ساسون و چند شریک انگلیسی‌ از جمله کمپانی هنری شرودر‌ تأسیس شد و اولین اسکناس‌های ایران را در عصر ناصری منتشر کرد.
بانک شاهنشاهی ایران در سال ۱۹۴۹ به «بانک انگلیسی ایران و خاورمیانه» و در سال ۱۹۵۲ به «بانک انگلیسی خاورمیانه» تغییر نام داد.»
وی ادامه می‌دهد: «باغ ییلاقی بانک شاهی در قلهک‌ که محل سکونت رییس بانک بود، اکنون نابود شده و جایش را مجتمع‌های آپارتمانی گرفته است. آخرین نشانه از این باغ، زمینی است شش، هفت هزار متری یا حداکثر ۱۰ هزار متری که درخت‌های آن تقریبا به طور کامل خشک شده، ولی هنوز چند چنار کهنسال بر جای مانده است؛‌ چنارهایی سر به آسمان کشیده که دوران ناصرالدین شاه را خوب به خاطر دارند و شاهد رفت و آمد پنهان و آشکار بسیاری از رجال آن عصر‌ و سال‌های مشروطه و پس از مشروطه بوده‌اند‌؛ سال‌هایی که در باغ بانک شاهی می‌نشستند و برای مقدرات ایران برنامه می‌ریختند. این چند چنار نیز در حال خشک شدن است تا در آینده نزدیک در زمین «برج» احداث شود. به این ترتیب‌ هیچ نشانی از این باغ تاریخی بر جای نخواهد ماند.»
شهبازی ضمن انتقاد از ساخت‌و‌سازهای شهر تهران‌ تصریح می‌کند: «می‌گویند خرج پروژه‌های ساخت‌و‌ساز شهرداری تهران‌ مانند پل‌ها و تونل‌ها‌ با فروش «تراکم» تامین می‌شود‌ یعنی‌ شهرداری با فروش باغات و فضای تهران پل و تونل می‌سازد. فروش تراکم یعنی افزودن به حجم ترافیک تهران، یعنی بی‌قواره شدن تهران، یعنی نابود شدن تهران، که البته چیزی از آن باقی نمانده است.
«فروش تراکم» را در وب جست‌وجو کنید، ببینید چه خبر است. تهران به کجا می‌رود؟ چرا هیچ مقام مسوولی به این تخریب‌های غیرقابل جبران فرهنگی و زیست‌محیطی توجه نمی‌کند؟ آن ادعاها درباره فرهنگ کجا و این تخریب فرهنگی کجا؟ تهران بی‌قواره کجا و لندن پوشیده از باغ و ابنیه تاریخی کجا؟»
گفتنی است این خانه- باغ اخیرا از مالکیت «کیانیان» خارج شده و به مالک جدیدی فروخته شده است. هم‌اکنون در کنار این بنا گودبرداری بزرگی برای ساخت یک برج در حال انجام است و این بیم می‌رود که این بنا نیز در آینده نزدیک تبدیل به یک برج تجاری یا مسکونی شود.
بر اساس ماده «۶» قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها، هر کس عالما و عامدا و بر‌خلاف مقررات این قانون مرتکب قطع یا موجبات از بین رفتن درختان را فراهم سازد‌ به‌حبس تا سه سال و پرداخت جزای نقدی بر حسب نوع، محیط، سن و موقعیت آن از یک هزار ریال تا یکصد هزار ریال محکوم خواهد‌ شد.
همچنین بر اساس تبصره یک این ماده، در صورتی که قطع درخت از طرف مالکان به نحوی باشد که باغی را از بین ببرد و از زمین آن به صورت تفکیک و خانه‌سازی استفاده ‌کند، همه زمین به نفع شهرداری ضبط می‌شود و به مصرف خدمات عمومی شهر و محرومان می‌رسد.
حال باید دید شورای اسلامی شهر تهران و شهرداری تهران نسبت به تخریب درختان این باغ که تکرار قطع درختان باغ قلهک است، چه واکنشی نشان می‌دهد.