«آدیتیا-ال۱» به نزدیکی خورشید رسید

گروه فناوری- رصدخانه خورشیدی
«آدیتیا-ال۱» به عنوان اولین ماموریت تحقیقاتی هند در زمینه مطالعه خورشید، با موفقیت خود را در مدار استراتژیک حول نقطه «لاگرانژ ۱» مستقر کرده است. این موقعیت منحصربه‌فرد به کاوشگر امکان می‌دهد تا با دیدی ثابت و بدون وقفه به ارزیابی پدیده‌های خورشیدی بپردازد و درک جدیدی از فرآیندهای فیزیکی و دینامیکی خورشید را ارائه دهد. رسیدن به این مرحله، نه‌تنها جایگاه هند را به عنوان یک بازیگر قدرتمند در صحنه تحقیقات فضایی تثبیت می‌کند بلکه امید به کسب دانش عمیق‌تر در زمینه تاثیرات خورشیدی بر زمین و تکنولوژی‌ها را فراهم می‌آورد. این دستاورد برای هند مایه افتخار است و نقشی کلیدی در پیش‌بینی و مدیریت رویداد‌های فضایی که می‌تواند بر زندگی و فناوری‌های مبتنی بر زمین تاثیر بگذارد، ایفا خواهد کرد. این فضاپیما ۶ ژانویه ۲۰۲۴ به دنبال مانور موتورهایش وارد مدار نقطه لاگرانژ ۱ خورشید- زمین در فاصله حدود ۵/۱ میلیون کیلومتری زمین شد.
موفقیت‌آمیز بودن استقرار این کاوشگر فصل نوینی را در پژوهش‌های خورشیدی برای هند گشوده است؛ فصلی که مملو از افق‌های تازه برای درک پدیده‌های خورشیدی و تاثیرات شگرف آن بر زمین است. این کاوشگر مجهز به ابزارهای دقیق برای بررسی همه‌جانبه خورشید، از تابش‌های مغناطیسی گرفته تا تدوین داده‌هایی کاربردی برای محافظت از سیستم‌های فضایی و زمینی در برابر تهدیدات خورشیدی است. نتایج حاصل از این رصدخانه متحرک فضایی، بدون شک تحول اساسی در نحوه مدیریت فناوری‌های حیاتی و سازگاری با تغییرات آب‌و‌هوایی که تحت تاثیر دینامیک‌های خورشیدی است،‌ به همراه خواهد آورد. این ماموریت بی‌پایان نیست بلکه یک قدم محکم به سوی آینده‌ای است که در آن توانایی پیش‌بینی، واکنش و سازگاری با نوسانات خورشیدی بیش از پیش تقویت خواهد شد.«نارندرا مودی» نخست‌وزیر و رییس‌جمهوری هند به دنبال این موفقیت، در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) به سازمان تحقیقات فضایی هند(ISRO) و دانشمندان درگیر در این ماموریت تبریک گفت. ماموریت کاوشگر خورشیدی «آدیتیا-ال۱» اولین ماموریت این کشور برای مطالعه خورشید و پدیده‌های مختلف آن مانند گرمایش تاج خورشیدی، باد خورشیدی، شراره‌های خورشیدی و پرتاب جرم تاجی است. این پدیده‌ها بر آب و هوای فضا و آب و هوای زمین تاثیر می‌گذارند و همچنین می‌توانند برای ماهواره‌ها و فضانوردان خطراتی ایجاد کنند. کاوشگر «آدیتیا-ال۱» با رصد خورشید از تداخل جو و میدان مغناطیسی زمین دوری می‌کند و می‌تواند حداقل پنج سال (با امکان تمدید) به طور مداوم خورشید را رصد کند. این فضاپیما در ۲ سپتامبر سال گذشته روی موشک پرتاب ماهواره قطبی (PSLV-C57) از مرکز فضایی ساتیش داوان به فضا پرتاب شد. این پرتاب تنها چند روز پس از آن انجام شد که هند با تبدیل شدن به چهارمین کشوری که کاوشگر روباتیک «چاندرایان-۳» را روی ماه فرود آورد، به نقطه عطف دیگری در اکتشاف فضایی دست یافت. «چاندرایان-۳» اولین ماموریتی بود که به آرامی در نزدیکی قطب جنوب ماه فرود آمد.
مجموعه‌ای از ابزار برای تحقیقات خورشیدی
کاوشگر «آدیتیا-ال۱» به ۷ ابزار علمی مجهز است که ۴ مورد آن به طور مستقیم به سمت خورشید هدف گرفته شده‌اند و بقیه ابزار‌ها ذرات باد‌های خورشید و میدان‌ها را بررسی می‌کنند. هدف اصلی ماموریت شامل مطالعه اتمسفر بالای خورشید و پدیده‌های مختلف خورشیدی مانند جهش توده‌هایی از تاج این ستاره یا همان انفجار‌های عظیم‌ پلاسما از خارجی‌ترین لایه خورشید است. این ابزارها برای اندازه‌گیری جنبه‌های مختلف فعالیت خورشید مانند میدان مغناطیسی، دما، تابش و ذرات آن طراحی شده‌اند. ابزار اصلی آن، تاج‌نگار خط انتشار مریی(VELC) است که خورشید‌گرفتگی‌های مصنوعی ایجاد می‌کند و امکان مشاهده جو بیرونی خوشید یا تاج آن را فراهم می‌کند. تاج خورشیدی جایی است که بیشتر پدیده‌های خورشیدی از آن منشأ می‌گیرند و همچنین منبع باد خورشیدی شامل جریانی از ذرات باردار است که از خورشید جاری می‌شود و با مگنتوسفر زمین برهم‌کنش دارد. انتظار می‌رود ابزار تاج‌نگار خط انتشار مریی اکنون پس از رسیدن به مدار مورد نظر بتواند روزانه ۱۴۴۰ عکس را برای تجزیه ‌و تحلیل به ایستگاه زمینی بفرستد. این عکس‌ها، اطلاعات ارزشمندی را در مورد ویژگی‌های خورشید ارائه می‌دهند و به درک ما در مورد اخترفیزیک خورشیدی کمک می‌کنند.
ابزارهای دیگر این کاوشگر شامل یک تلسکوپ تصویربرداری فرابنفش است که تصاویری از خورشید در طول موج‌های مختلف نور فرابنفش می‌گیرد و ساختار و دینامیک کروموسفر خورشیدی (لایه زیر تاج) را آشکار می‌کند. طیف‌سنج پرتوی ایکس کم‌انرژی خورشید و طیف‌سنج پرتوی ایکس پرانرژی مداری شدت و طیف پرتوهای ایکس ساطع‌شده از خورشید را اندازه‌گیری کرده و اطلاعاتی در مورد دما و انرژی شراره‌های خورشید ارائه می‌کند. آزمایش ذرات باد خورشیدی آدیتیا و بسته تحلیلگر پلاسما برای آدیتیا ترکیب و خواص ذرات باد خورشیدی را تجزیه و تحلیل خواهند کرد و مغناطیس‌سنج قدرت و جهت میدان مغناطیسی اطراف فضاپیما را اندازه‌گیری می‌کنند. برای مقایسه، تلسکوپ فضایی «جیمز‌وب» که در دسامبر سال گذشته به فضا پرتاب شد، در نقطه ۲ لاگرانژ خورشید- زمین که نقطه ثابت دیگری در فضا، اما در جهت مخالف خورشید است، کار می‌کند. تلسکوپ «جیمز‌وب» برای رصد کهکشان‌ها و ستارگان دوردست و جست‌وجوی نشانه‌های حیات در کیهان طراحی شده است.با قرار گرفتن این کاوشگر در مدار، دانشمندان انتظار دارند اطلاعاتی کلیدی درباره‌ فرآیندهای پیچیده خورشیدی به دست آورند و این داده‌ها می‌توانند در پیش‌بینی طوفان‌های خورشیدی و محافظت از زیرساخت‌های فضایی و زمینی در برابر اختلالات الکترومغناطیسی کمک کنند. علاوه بر این به لطف طیف‌سنج‌های حساس به کار رفته در آن، می‌تواند ماهیت نور خورشید را تجزیه و تحلیل کند که این امر در شناخت بهتر فرآیندهای اتمی و هسته‌ای خورشید بسیار موثر است. در نهایت رسیدن «آدیتیا-ال۱» به مدار مورد نظر، رویدادی مهم در حوزه علوم فضایی هند است که پتانسیل تاثیرگذاری بسیاری بر تحقیقات خورشیدی جهان دارد. این اکتشافات می‌تواند درک ما را از خورشید و تاثیرات آن بر زمین بهبود بخشد و در پایان به افزایش امنیت و دوام فناوری‌های ما در برابر پدیده‌های فضایی مساعدت کند.