آزادسازی سهام عدالت به بن‌بست رسیده است

مدیرعامل سرمایه‌گذاری استان تهران دلایل عدم ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت به بورس را که مالک ۳۵ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان دارایی هستند، تشریح کرد؛ در جریان اجرای طرح سهام عدالت و بعد از انحلال کارگزاری سهام عدالت در سال ۸۸ مقرر شد مالکیت و مدیریت سبد سهام عدالت از سازمان خصوصی‌سازی به ۳۰ شرکت‌ سرمایه‌گذاری استانی منتقل شود تا این نهادهای مالی نوظهور عهده‌دار مدیریت ۳۵ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان دارایی‌های واگذار شده باشند، در همین حال قرار بود این شرکت‌ها به دلیل برخورداری از شفافیت کامل در بورس یا فرابورس پذیرفته شوند و سپس به میزان پرداخت اقساط، بخشی از سهام عدالت آزاد شود تا امکان داد و ستد سهام در بازار سهام فراهم شود اما با وجود گذشت دو سال از اتمام مهلت پذیرش در بورس و فرابورس شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هنوز هیچ نشانه و تحرکی برای این اقدام مهم ولی فراموش شده دیده نشده و این شرکت‌ها از آینده نامعلومی برخوردار شده‌اند به طوری که برخی کارشناسان معتقد هستند در صورت تداوم بلاتکلیفی ورود به بورس این دسته از شرکت‌ها بهتر است دولت رای به انحلال ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی بدهد تا لااقل تکلیف مدیریت حداقل ۳۵ هزار میلیارد تومان دارایی مشخص شود.
به ثبت رسیدن حداقل سرمایه
در این رابطه علی متولی، مدیرعامل سرمایه‌گذاری استان تهران در گفت‌وگویی با فارس دلایل عدم ورود ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت به بازار سهام را تشریح ارایه کرد. وی در پاسخ به این سوال که چرا شرکت‌های سرمایه‌گذاری به بورس نیامده‌اند، اظهار داشت: لازمه ورود به بورس شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت از جمله استان تهران تبدیل شدن به شرکت‌های سهامی عام بعد از اعمال افزایش سرمایه اسمی و تطبیق اساسنامه با اساسنامه نمونه بورس است. در این میان رعایت حداقل سرمایه ۵۰۰ هزار تومانی شرکت سرمایه‌گذاری استان تهران در دو هفته باقیمانده سال ۹۰ به ثبت رسیده و در سال جدید هم فرآیند تبدیل شدن شرکت از سهامی خاص به سهامی عام طی می‌شود.
بلاتکلیفی ۹ ماهه
مدیرعامل سرمایه‌گذاری استان تهران درباره اینکه آیا سایر شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی همچنین اقداماتی را انجام داده‌اند، اظهار کرد که اکثر شرکت‌ها افزایش سرمایه مورد نیاز را اعمال کرده و برخی هم به سهامی عام تبدیل شده‌اند چند شرکت دیگر هم در حال طی فرآیند تبدیل شدن به سهامی عام هستند اما در این میان مشکلاتی وجود دارد. مسوولان امر درحالی اعلام کرده‌اند همه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی باید وارد بورس شوند که سرمایه‌گذاری استان کردستان که شرکتی جمع و جور و برخوردار از تعداد کمتر سهامداران بود را به عنوان نمونه و پایه انتخاب کردند اما پذیرش در بورس این شرکت با گذشت حدود ۹ ماه هنوز نهایی نشده است.
عدم مشخص شدن سهام تخصیص شده
همچنین متولی گفت: دو ماه پیش که جلسه‌ای با رییس سازمان بورس برگزار کردیم دو مشکل را عنوان کردیم، اول اینکه برای تبدیل شرکت‌های سرمایه‌گذاری استان باید تعداد سهامداران مشخص باشند، دوم اینکه سرمایه و دارایی‌های آنها باید قطعی باشد اما هنوز تعداد سهامداران معلوم نیست به طور مثال مشمولین سهام عدالت استان تهران همچنان در حال شناسایی و ثبت‌نام هستند و باید حدود ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر شناسایی شده و ثبت نام کنند، کما اینکه هنوز شناسایی مشمولین قبلی هم نهایی نشده است پس فرآیند شناسایی مشمولین سهام عدالت همچنان ادامه دارد. از طرف دیگر سهام تخصیص داده شده به شرکت‌ها هنوز مشخص نیست.
نفتی‌ها به ما جواب نمی‌دهند
متولی در پاسخ به این سوال که آیا سبد سهام سرمایه‌گذاری‌های استانی از جمله تهران مشخص نشده است؟ اظهار می‌دارد که این سبدها مشخص شده است مثلا ۲۵ شرکت بورسی و ۲۰ تا ۳۰ شرکت غیر بورسی از جمله پتروشیمی‌ها، نفتی‌ها، دخانیات و هما منظور شده‌اند در این میان سهام شرکت‌های بورسی تکمیل و در دفتر سهام سرمایه‌گذاری استان تهران ثبت شده‌اند اما این اتفاق برای شرکت‌های غیر بورسی رخ نداده است. چون اصلا وزارت نفتی‌ها قبول ندارند و به مکاتبات ما پاسخ نداده و گاه عنوان می‌کنند شما سهامدار ما نیستید بنابر این به صالح‌آبادی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار هم اعلام کرده‌ایم با این اوصاف شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی چگونه می‌توانند خالص ارزش دارایی‌های (Nav ) خود را محاسبه کرده و وارد بورس شوند؟
مذاکره با سازمان خصوصی‌سازی
مدیرعامل سرمایه‌گذاری استان تهران درباره این سوال که آیا برای رسیدگی به مراجع بالاتر هم مراجعه کرده است به طور شفاف اعلام می‌کند که مرجع بالاتر ما سازمان خصوصی‌سازی است که کتبا اعلام کرده‌ایم اما اگر این موضوع حل نشود شاید به سایر مراجع هم مراجعه کنیم. علاوه بر این، دو موضوع دیگر هم مطرح است. طبق ماده «۳۷» قانون اصل «۴۴» باید معادل اقساط پرداختی ناشی از دریافت سود سهام شرکت‌ها، سهام عدالت از قید وثیقه آزاد شود و اما سازمان خصوصی‌سازی این کار را در پنج سال اخیر نکرده است.
جواب سازمان خصوصی‌سازی
همچنین متولی در خصوص جواب سازمان خصوصی‌سازی هم گفت: با شرکت‌های سرمایه‌پذیر مکاتبه کردیم که سود سالانه را به ما بدهند. آنها هم از سازمان خصوصی‌سازی تعیین تکلیف می‌کنند و در نهایت سازمان هم اعلام می‌کند که سود شرکت‌ها باید به حساب سازمان خصوصی‌سازی واریز شود اما شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی خواستار دریافت سود و واریز آن به دولت هستند و این اقدام توسط این شرکت‌ها سریع‌تر صورت می‌گیرد در حالی که سازمان خصوصی‌سازی همچنان موفق به اخذ سود سهام برخی از شرکت‌های سرمایه پذیر نشده است بنابراین سود سالانه شرکت‌ها باید از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی دریافت و به سازمان خصوصی‌سازی داده شود.
احتمال منتفی شدن ورود به بورس
علی متولی، مدیرعامل سرمایه‌گذاری استان تهران در پاسخ به این سوال که با این همه و به فرض آزاد‌سازی سهام عدالت توسط سازمان خصوصی‌سازی اگر شرکت‌های زیر مجموعه وزارت نفت همچنان به مقاومت خود در پرداخت سود بیش از یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان و انتقال سهام به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی ادامه دهد، آیا امکان ورود به بورس شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی منتفی خواهد شد، اظهار داشت: بله. همین طور است. اگر قرار است شرکت‌های وزارت نفت جزو سهام عدالت نباشد، باید توسط هیات واگذاری تصویب و معادل آن سهام سایر شرکت‌ها داده شود بنابراین شرکت‌های سرمایه‌گذاری با این شرایط در حالت انفعالی قرار گرفته‌اند. چون سود سهام و حق رای نداشته و اجازه ورود به مجمع را هم ندارند و سهامی هم آزاد نشده و این در حالی است که نقطه تحول بعدی بورس و بازار سرمایه کشور می‌تواند آزاد‌سازی سهام عدالت باشد به شرطی که به طرز صحیحی مدیریت شود تا اهداف اصلی قانون اصل «۴۴» محقق گردد اما متاسفانه در حال دور شدن از رسالت این اصل بسیار مهم هستیم.