آزاد اما نگران…

هشدارهای وزارت بهداشت برای خودداری از سفرهای غیرضروری در شرایط کرونا همچنان برقرار است. با این‌حال وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی باور دارد اگر خدمات سفر از تاسیسات دارای مجوز دریافت شود، اوضاع را بهتر می‌توان مدیریت کرد و البته به این شکل از صنعت گردشگری حمایت کرد.
از زمانی که شیوع کرونا در ایران تایید شد حدود یکصد روز می‌گذرد. از آن وقت تاکنون بسیاری از فعالیت‌های گردشگری متوقف شده بود. هرچند که سفرها به تایید پلیس راه و استانداری‌ها در تعطیلات نوروز و عید فطر متوقف نشد، اگرچه در قیاس با گذشته کاهش قابل توجه داشت.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با هماهنگی ستاد مقابله با کرونا با پایان ماه رمضان، به تاسیسات گردشگری اجازه بازگشایی داد و حتی مردم را به طبیعت‌گردی تشویق کرد. حدود یک هفته پیش هم رییس‌جمهور اجازه بازگشایی موزه‌ها را صادر کرد.
برداشتن تمام محدودیت‌ها برای گردشگران
معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: محدودیتی برای برنامه‌ریزی، ساماندهی و اجرای تورهای گردشگری توسط فعالان بخش خصوصی این حوزه وجود ندارد.
ولی تیموری معاون گردشگری و دبیر کمیته گردشگری و فضاهای ورزشی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا با بیان این خبر گفت: در حال حاضر تمامی حلقه‌های زنجیره خدمات گردشگری کشور اعم از مراکز اقامتی، پذیرایی، دفاتر خدمات مسافرتی، سایت‌ها و مراکز فرهنگی – تاریخی و طبیعت‌گردی فعال هستند و محدودیتی برای برنامه‌ریزی، ساماندهی و اجرای تورهای گردشگری در داخل کشور وجود ندارد.
وی افزود: به زودی طبق رایزنی‌های صورت گرفته با ستاد ملی کرونا و دستگاه‌های فرابخشی مربوطه، زمان و سازو‌کار لازم برای ورود گردشگران خارجی نیز اعلام خواهد شد.
معاون گردشگری همچنین تاکید کرد: برقراری کلیه فرآیندهای حوزه گردشگری بر اساس پروتکل‌های تعریف‌شده در قالب سفر هوشمند و رعایت ضوابط بهداشتی انجام می‌شود.
دبیر کمیته گردشگری و فضاهای ورزشی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا همچنین در تشریح روند اعطای تسهیلات به فعالان حوزه گردشگری گفت: در حال حاضر مدارک آن دسته از شاغلان صنعت گردشگری که دارای کد کارگاهی و بیمه تامین اجتماعی هستند، پیرو دریافت پیامک مربوطه در حال ارسال به بانک‌های عامل است و آن دسته از افرادی که تاکنون پیامک دریافت نکرده‌اند نیز باید مشخصات و مدارک خود را در سامانه وزارت کار جهت رسیدگی مجدد ثبت کنند.
تیموری تاکید کرد: همچنین شاغلانی از جمله فعالان حوزه بوم‌گردی، راهنمایان گردشگری و هنرمندان صنایع‌دستی نیز در این صنعت وجود دارند که متاسفانه از امکان کد کارگاهی بیمه تامین اجتماعی بی‌بهره هستند.
با این حال برابر رایزنی‌ها و تلاش‌هایی که صورت گرفته، سازوکار اجرایی لازم برای اعطای تسهیلات به این گروه نیز در قالب تفاهمنامه مشترک میان وزارت گردشگری و وزارت کار در دست اقدام است که ان‌شاءالله به زودی اعلام می‌شود.
دل‌نگرانی بخش خصوصی از برخی برخوردهای انتظامی
سهند عقدایی، تورگردان و فعال گردشگری نیز از آغاز به کار تورها در تعطیلات نیمه خردادماه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی خبر می‌دهد اما نگرانی‌هایی نیز از این بابت دارد.
او گفت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پس از آنکه رسما اجازه فعالیت به تاسیسات گردشگری و تورها را داد، یکسری پروتکل‌های بهداشتی را ابلاغ کرد که مطابق آن می‌توان تور اجرا کرد. ما از نیمه خردادماه تورها را از سر می‌گیریم، هرچند که نگران برخورد نیروهای محلی و انتظامی هستیم.
این تورگردان در پاسخ به این سوال که آیا اجازه رسمی به آژانس‌های مسافرتی برای اجرای تور داده شده است، اظهار کرد: دفاتر خدمات مسافرتی مطابق بند ب (اجرای تور) اجازه رسمی برای اجرای تور دارند، ‌ هرچند با وجود چنین مجوزی در سال‌های گذشته و در شرایط عادی، بسیار شاهد برخوردهای سلیقه‌ای بوده‌ایم، به ویژه در برابر توریست داخلی. آن زمان که کویر مرنجاب را به روی تورها بستند، هیچ ممنوعیت و یا محدودیت رسمی برای اجرای تور در آن منطقه اعلام نشد، اما به محض ورود اتوبوس‌های گردشگری، برخورد و توقف‌ها شروع می‌شد.
عقدایی در پاسخ به این پرسش که با وجود هشدارها و اخطارها برای سفر نرفتن، آیا این آمادگی وجود دارد که تور به شکل دسته‌جمعی برگزار شود گفت: قبلا در مقاله‌های علمی‌ این موضوع را بررسی کرده بودیم که اقتصاد کشورها تحمل قرنطینه صد درصد را ندارد و باید تعادلی بین سفر و سلامت برقرار شود. همین نتیجه‌ای که اینک بسیاری از کشورها به آن رسیده‌اند، در اروپا که ویروس کرونا تلفات بالایی به نسبت کشور ما داشته، سفرها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفته شده است، ضابطه‌ای هم در ارتباط با اینکه سفرها حتما کاری باشد و تفریحی نباشد، تعیین نکرده‌اند. باید در نظر گرفت مردم پس از دوران قرنطینه به سفر نیاز دارند و سفر بخشی از زندگی مردم شده است. نتیجه‌ای که بیشتر کشورها گرفته‌اند این است که سفر را با رعایت یکسری پروتکل، دوباره برقرار کنند.
وی افزود: طبیعتا وقتی از خانه خارج می‌شویم یک درصد ریسک را پذیرفته‌ایم، اگر پروتکل‌ها را رعایت کنیم، آن ریسک را کاهش داده‌ایم. این خطرات همیشه در زندگی و سفرهای ما جاری بوده، مثل آنفلوآنزا، بیماری‌های گوارشی هنگام سفر، تصادف رانندگی و دزدی، همه اینها نه تنها بخشی از ریسک سفر، بلکه زندگی است.
این تورگردان درباره چگونگی اجرای تور دسته‌جمعی در شرایط کرونا و اینکه آیا پروتکلی برای اجرای تور از سوی وزارت میراث فرهنگی و گردشگر تعریف شده است، اظهار کرد: معاونت گردشگری مشخصا برای تورهای گردشگری، پروتکلی تعریف نکرده، اما برای تمام اجزای سفر، پروتکل دارد که تورها بر همان اساس اجرا می‌شود. معمولا قبل از اجرای تور با بخش‌هایی که قرار است خدمات دهند، تماس گرفته می‌شود تا از اجرای این پروتکل‌ها در آن مکان، مطمئن شویم. البته که بازرسی و کنترل‌ها درباره چگونگی رعایت پروتکل‌های بهداشتی با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری است و آژانس‌های مسافرتی، توان و امکان این کار را ندارند.
وی ادامه داد: ظرفیتی که ما در آژانس خود برای تورهای کمپینگ تعریف کرده‌ایم، بین ۱۰ تا ۱۵ نفر است. تورهای دسته‌جمعی هم با ۲۰ تا ۲۲ نفر ظرفیت برگزار می‌شود؛ تقریبا ۵۰ تا ۶۰ درصد ظرفیت تورهای سابق.
عقدایی درباره استقبال از تورهای گردشگری گفت: متقاضی برای این تورها وجود دارد، ولی نه به اندازه سال‌های گذشته، مثلا ما با ۳۰ درصد ظرفیت گذشته تور اجرا می‌کنیم، به این معنی که اگر قبلا ۲۰ تور اجرا می‌شد حالا به اندازه شش تور تقاضا وجود دارد.
این فعال گردشگری درباره برنامه‌ریزی متولیان گردشگری برای توزیع و مدیریت سفرها، در شرایط کرونا اظهار کرد: نه تنها در این زمان که کووید-۱۹، جهانی را درگیر کرده که در زمان‌های دیگر هم شاهد چنین برنامه‌ریزی‌ای نبودیم. مگر در تعطیلات مهم نوروز چنین برنامه‌ریزی‌ای دارند که الان داشته باشند؟! قطعا جریان‌دهی سفر می‌‌تواند اقدام موثری باشد اما متولی فقط بخشنامه می‌دهد و بعد هم اعلام می‌کند ۲۴ساعته آماده‌باش است که اگر شکایتی بود، رسیدگی کند. در حالی که قبل از آن باید اقداماتی را انجام دهد.
عقدایی در ادامه به هشدارها و اخطارهایی که در حال حاضر کم‌اثر شده‌اند، اشاره کرد و گفت: با شیوع ویروس کرونا در جهان و بالطبع ایران، مساله‌ای ناشناخته را در دهه اخیر تجربه می‌کنیم که بیشتر رفتارها در این دوران به ویژه رفتارهای بهداشتی از ترس بوده است. اکنون بشر به این نتیجه رسیده که ترس را باید کنار بگذارد و بیشتر رعایت کند؛ چرا که برای مدت طولانی نمی‌توان با ترس زندگی کرد. بنابراین دیده می‌شود پیام‌های ترس در بین مردم کمتر خریدار دارد. بهتر است به جای ترساندن مردم از روش‌ها و آموزه‌های دیگر استفاده شود، مثل آنچه باید در جریان سفر انجام دهند.