آشفته بازار نفت

گروه انرژی- کارشناسان بر این باورند که نجات بازار نفت به همکاری آمریکا نیازمند است اما این تولید‌کننده بزرگ تمایلی به همکاری با اوپک برای بهبود قیمت نفت ندارد.
عربستان سعودی و روسیه هردو می‌خواهند آمریکا که به خاطر انقلاب شیل به بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت دنیا تبدیل شده است هم در این کاهش تولید مشارکت داشته باشد ولی ترامپ در روز شنبه موضع خصمانه‌ای در برابر اوپک داشت و تهدید کرد بر نفت خارجی عوارض وضع می‌کند.
فئودور لوکیانوف، رییس شورای سیاست دفاعی و خارجی روسیه می‌گوید: اگر آمریکایی‌ها در این مذاکرات شرکت نکنند، مشکلاتی که روسیه و عربستان قبلا داشته‌اند پابرجا می‌ماند یعنی آنها تولید را پایین می‌آورند در حالی که آمریکا تولیدش را افزایش می‌دهد. به این ترتیب همه چیز غیر ممکن می‌شود.»
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا که خواستار حل و فصل اختلافات عربستان سعودی و روسیه شده بود، هشدار داد ه است که اگر کارگران و شرکت‌های نفتی آمریکایی از سقوط قیمت‌های نفت آسیب ببیند، روی واردات نفت تعرفه وضع خواهد کرد. وی گفت: مقامات سعودی به وی گفته‌اند که توافقی برای کاهش تولید ۱۰ میلیون بشکه در روز در دست بررسی است اما اختلاف میان ریاض و مسکو ممکن است هر دو کشور را نابود کند.
در این میان اما چندین کشور مانند نروژ، عراق و کانادا حمایت خود را از این اجلاس و کاهش تولید اعلام کرده‌اند ولی ترامپ از موضع خود پایین نمی‌آید.
روسیه خواستار مذاکرات سازنده در زمینه نفت است
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز یکشنبه اظهار کرد که روسیه خواستار مذاکرات سازنده در خصوص وضعیت بازار نفت است و هیچ گزینه دیگری برای مذاکره نمی‌بیند.
خبرگزاری اینترفکس به نقل از پسکوف نوشت: روسیه خواهان پایان توافق اوپک‌پلاس نبود. ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه و روسیه از فرآیند مذاکرات سازنده که به جز آن گزینه دیگری برای تثبیت بازار انرژی بین‌المللی وجود ندارد، استقبال می‌کنند.
حمایت امارات از درخواست عربستان برای مذاکرات نفتی
سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی حمایت کشورش از پیشنهاد عربستان سعودی برای دیدار فوق العاده تولیدکنندگان اوپک‌پلاس و سایر تولیدکنندگان را اعلام کرد.
وی در بیانیه‌ای گفت: اقدام مشترک همه کشورهای تولیدکننده نفت و نه‌تنها کشورهای اوپک‌پلاس الزامی است. امارات متحده عربی مطمئن است اگر توافقی حاصل شود، همه کشورها به سرعت تلاش خواهند کرد به مساله افت تقاضا در بازار جهانی نفت پرداخته و به توازن مجدد بازار و حفظ ذخایر جهانی نفت در سطح معقول کمک کنند.
توافق نفتی نیازمند حمایت تولیدکنندگان بزرگ خارج از اوپک‌پلاس
ثامر غضبان، وزیر نفت عراق اظهار کرد: هرگونه توافق جدید باید از سوی تولیدکنندگان بزرگ خارج از اوپک‌پلاس مانند آمریکا، کانادا و نروژ حمایت شود. وی اظهار کرد که پس از تماس تلفنی با برخی از همتایانش در اوپک‌پلاس، نسبت به دستیابی به توافق جدید میان تولیدکنندگان خوشبین است.
عراق که دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک است، پس از انقضای توافق قبلی در پایان مارس که قیمت‌ها را به پایین ۳۰ دلار رساند و درآمد نفتی این کشور را تضعیف کرد، بارها خواستار توافق جدید اوپک‌پلاس شده بود.
حمایت کویت از درخواست عربستان سعودی
وزیر نفت کویت اعلام کرد کشورش از درخواست عربستان سعودی برای مذاکرات مجدد در خصوص کاهش عرضه نفت در اواخر هفته جاری حمایت کرده و امیدوار است این مذاکرات نتیجه مثبتی برای تثبیت بازار نفت داشته باشد.
خالد الفاضل، وزیر نفت کویت در مصاحبه تلفنی با رویترز اظهار کرد که ما کاملا از عربستان سعودی و تلاش‌های این کشور برای آوردن تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک به پای میز مذاکره حمایت می‌کنیم. ما همواره از تلاش‌ها برای تثبیت بازار که به نفع هر دوی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان است، حمایت کرده‌ایم. کویت در این خصوص فعال بوده و بسیاری از کشورها برای مذاکرات موفقیت‌آمیز به سختی تلاش می‌کنند.
کویت پایبندی کاملی به پیمان محدودیت عرضه اوپک داشت اما از آخر مارس پس از فروپاشی مذاکرات اوپک‌پلاس، تولیدش را به ۹/۲ میلیون بشکه در روز افزایش داد و با از سرگیری فعالیت میادین نفتی مشترک با عربستان سعودی در منطقه حائل، قصد دارد در آوریل ۱۵/۳ میلیون بشکه در روز نفت تولید کند.
کویت هم مانند آرامکوی سعودی برای اعلام قیمت فروش رسمی نفت خود برای ماه می تا دهه آوریل و روشن شدن نتیجه دیدار اوپک‌پلاس دست نگه داشته است.
وزیر نفت کویت اظهار کرد که این کشور از نتیجه نشست اوپک‌پلاس حمایت کرده و برنامه‌های تولید و صادراتش را مطابق با آن تنظیم می‌کند.
الجزایر خواستار کاهش فوری تولید نفت شد
محمد ارکاب، وزیر انرژی الجزایر خواستار حس مسوولیت‌پذیری تولیدکنندگان نفت جهان برای انعقاد توافقی در زمینه محدودیت عرضه به منظور تثبیت بازار شد که از شیوع ویروس کرونا و جنگ قیمت عربستان سعودی و روسیه متلاطم شده است.
ارکاب که امسال ریاست دوره‌ای اوپک را برعهده دارد، در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که اقدامات گذشته به نقطه نظرات مشترک و تفاهم جمعی و مشارکت تولیدکنندگان در تثبیت بازار جهانی نفت کمک کند.
وزیر انرژی الجزایر که هفته‌هاست خواستار برگزاری نشست اضطراری اوپک است، اظهار کرد که هرگونه محدودیت عرضه باید جهانی، گسترده و فوری باشد. وی گفت: شوک دوگانه تاثیر ویروس کرونا روی تقاضا برای نفت و جنگ قیمت باعث افت چشمگیر قیمت‌های نفت شده و این کاهش قیمت در مدت چند هفته دیگر که ظرفیت مخازن نفت در خشکی و دریا تکمیل می‌شود، شدت بیشتری پیدا خواهد کرد.
احتمال پیوستن نروژ و کانادا به توافق نفتی
جیسون کنی، نخست‌وزیر آلبرتای کانادا که بزرگ‌ترین منطقه تولیدکننده نفت این کشور است، روز پنج شنبه اعلام کرد که آلبرتا آماده پیوستن به توافق کاهش تولید است.
تینا برو، وزیر نفت و انرژی نروژ هم در ایمیلی به رویترز اعلام کرد اگر گروه بزرگ تولیدکنندگان نفت با کاهش تولید به میزان قابل توجه موافقت کنند و این اقدام از مدیریت منابع و اقتصاد ما حمایت کند، نروژ هم کاهش یک‌جانبه تولید خود را مورد بررسی قرار می‌دهد. وی بدون اشاره به میزان احتمالی کاهش تولید نفت گفت: نروژ سرگرم مذاکره با سایر کشورهای تولیدکننده نفت است.
تولید نفت نروژ که بزرگ‌ترین تولیدکننده اروپا است، در فوریه ۷۵/۱ میلیون بشکه در روز بود که به مدد افزایش تولید شرکت دولتی اکوئینور، ۲۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشت.
قرار بود نشست فوق العاده اوپک‌پلاس روز دوشنبه برگزار شود اما در پی جدال لفظی میان عربستان سعودی و روسیه بر سر این که کدام یک مقصر تشدید ریزش قیمت‌های نفت هستند، اوپک و روسیه نشست اضطراری را تا روز پنجشنبه به تعویق انداختند تا فرصت کافی برای مذاکره داشته باشند.
همچنین اوپک‌پلاس امیدوار است زمان کافی برای ترغیب سایر تولیدکنندگان بزرگ شامل آمریکا، نروژ و کانادا به مشارکت در محدودیت عرضه فراهم کند.
اما مذاکرات هنوز هم با موانعی مواجه است: روسیه و عربستان می‌خواهند آمریکا هم به این نشست بپیوندد ولی دونالد ترامپ تا حالا تمایلی نشان نداده است.
هدف از این مذاکرات که اولین بار توسط ترامپ در هفته گذشته اعلام شد، کاهش ۱۰ درصد از تولید نفت جهان است. اظهارات ترامپ باعث شد قیمت نفت افزایش یابد ولی این افزایش قیمت با آشکار شدن پیچیدگی‌های دیپلماتیک از دست رفت.
از طرفی دیپلمات‌های نفتی سعی می‌کنند اجلاس وزرای انرژی جی۲۰ را برای روز جمعه هماهنگ کنند و به این ترتیب آمریکا را وارد صحنه کنند.
با از بین رفتن یک سوم تقاضای جهانی نفت به خاطر شیوع ویروس کرونا، قیمت نفت در سال جاری میلادی ۵۰ درصد سقوط کرده است. کاهش قیمت نفت آن‌قدر شدید بوده که ثبات کشور‌های وابسته به نفت و ادامه حیات تولیدکنندگان شیل آمریکا را تهدید می‌کند و چالش‌های زیادی برای بانک‌های مرکزی به وجود آورده است.
حتی آژانس بین‌المللی انرژی که نماینده کشورهای مصرف‌کننده نفت است، درخواست کرده اقدامی در این مورد انجام شود. مقامات نفتی می‌دانند اگر قراردادی برای کاهش تولید بسته نشود، بازار برخی تولیدکنندگان را مجبور به توقف تولید می‌کند چون ذخایر زمینی و دریای پر می‌شوند.
تبعات جدی کاهش قیمت نفت برای واشنگتن
از این رو تولیدکنندگان نفت، بازنده جنگ قیمت‌ها در بازار طلای سیاه هستند. ۴۱ درصد نفت آمریکا در سال گذشته از ایالت تگزاس به دست آمده است. تعدادی از صنایع نیز از این شرایط آسیب می‌بینند. چرا که با ارزان شدن نفت، قیمت گاز طبیعی افزایش می‌یابد. باید دانست که گاز یک محصول جانبی تولید نفت در بسیاری از مناطق آمریکا محسوب می‌شود و‌ با کاهش تولید نفت، میزان گاز تولیدی کمتر می‌شود.
در مورد مجموع تاثیر شرایط کنونی بر اقتصاد آمریکا تردیدهای زیادی وجود دارد اما به دلیل لابی قدرتمند شرکت‌های نفتی، پیامدهای سیاسی آن تاثیرگذار خواهد بود. تعدادی از کارشناسان می‌گویند، اوپک برای تغییر در شرایط کنونی، اقدامات اثرگذاری انجام نمی‌دهد.
به هر حال، اکنون زمان مناسبی برای بررسی مفهوم استقلال انرژی ایالات متحده است. پس از تحریم نفتی دولت‌های عربی در دهه ۱۹۷۰ میلادی، سیاستمداران آمریکایی نخستین بار از لزوم دستیابی کشورشان به استقلال انرژی سخن گفتند. این عبارت بیش از هر چیز به معنای افزایش تولید نفت بود. اما اتفاقات ماه‌های کنونی نشان داد تولید نفت بیشتر به معنای استقلال انرژی ایالات متحده نخواهد بود.
ایالات متحده هم‌اکنون بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت دنیاست‌. اما تصمیمات رهبران دولت‌های دیگر در سایر مناطق دنیا بر میزان نفت تولیدی از میادین آمریکا تاثیر گسترده‌ای دارد. تولیدکنندگان نفت آمریکا با کاهش قیمت جهانی نفت به سرعت به سوی ورشکستگی و افزایش بدهی‌ها سوق پیدا می‌کنند. گویی شیشه عمر آنها در دستان شیوخ ریاض و تزارهای مسکو قرار دارد.
با وجود رشد پرشتاب تولید نفت آمریکا، واشنگتن همچنان در دستیابی به استقلال انرژی ناکام بوده است.بازارهای نفت بین‌المللی هستند و فراز و نشیب‌های آن، همه دنیا را درمی نوردد. خودروهای برقی، انرژی‌های تجدیدپذیر و کارایی مصرف انرژی هم از مولفه‌های کلیدی در طراحی راهبردهای استقلال انرژی هر کشور هستند.
بسیاری معتقدند همکاری‌های تگزاسی‌ها با اوپک کوتاه مدت خواهد بود. هرچند بازار نفت در یک دهه اخیر دگرگون و متفاوت‌تر از شده است. گویی در شرایط کنونی بهتر از همیشه می‌توان به مفهوم استقلال انرژی اندیشید.