آشفتگی در نوسازی ناوگان باری

محمدرضا رسولی – در شرایطی که محدودیت و ممنوعیت خاصی بر سر راه واردات خودرو وجود ندارد، سامانه ثبت سفارش کشنده‌ها که نقش حیاتی در واردات این خودروهای سنگین دارد از ابتدای سال جاری تاکنون بدون هیچ توضیح یا اطلاع‌ قبلی از دسترس خارج شده و به این صورت واردات و نوسازی ناوگان باری کشور (کامیون و کشنده) با عمر کمتر از پنج سال برای اشخاص و شرکت‌های واردکننده متوقف بوده و تا به امروز هیچ ثبت سفارش جدیدی انجام نشده و هر تعداد خودرو هم که در سال جاری وارد کشور شده مربوط به ثبت سفارش‌های قبلی (پیش از سال ۱۴۰۳) است. در حال حاضر بسته ماندن سامانه ثبت سفارش به یک چالش جدی برای خریداران کامیون‌های وارداتی تبدیل شده و تاثیرات منفی آن بر بازار حمل‌و‌نقل کشور کاملا مشهود است.
بسیاری از رانندگان و خریداران کشنده‌ها که با مشکلات اقتصادی فراوانی دست ‌و پنجه نرم می‌کنند، نسبت به بسته بودن سامانه ثبت سفارش اعتراض دارند‌ و معتقدند تاخیر بیش از اندازه در این امر منجر به فساد در این حوزه شده و خواستار رسیدگی فوری مسوولان در این خصوص شده‌اند اما با وجود مطالبه‌گری و نامه‌نگاری‌ با سازمان‌های متولی، پاسخ درخوری دریافت نکرده‌اند و تنها راهکار و پیشنهاد مسوولان مربوطه به آنان، پیشه کردن صبر و تحمل بوده است! در واقع با بحران بی‌مسوولیتی در این حوزه مواجه هستیم. وقتی کسی مسوولیت کارهای خودش را نمی‌پذیرد، بالطبع اقدامی هم در جهت رفع یا بهبود مشکلات به وجود آمده از آن تصمیمات انجام نخواهد داد. اینکه چرا ثبت سفارش جدیدی در سال جاری برای واردات خودرو پذیرفته نمی‌شود دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد که به نوبه خود در توقف ثبت سفارش در سال جاری نقش داشته است. به اعتقاد کارشناسان این حوزه، دلیل اصلی توقف ثبت سفارش کامیون‌های کشنده در سال جاری، ترس و نگرانی متولیان امر از فروش نرفتن خودروهای بی‌کیفیت ثبت‌ سفارش ‌شده یا وارداتی قبلی است. مسوولان مربوطه با درک این موضوع که با ثبت ‌سفارش‌های جدید و متعاقب آن وارد شدن برندهای محبوب و باکیفیت به کشور، فروش خودروهای وارداتی بی‌کیفیت و متفرقه قبلی با خطر فروش نرفتن روبه‌رو خواهند شد، سیاست توقف غیررسمی ثبت‌ سفارش جدید را کلید زده‌اند. این در حالی است که واردات وسایل نقلیه جدید ضمن بهبود فرآیند نوسازی ناوگان فرسوده، به ارتقای کیفیت خدمات حمل‌و‌نقل و کاهش آلودگی هوا و همچنین به تامین امنیت رانندگان حمل‌ونقل جاده‌ای در ایران کمک کرده و فرصت مناسبی برای رقابت در بازار نیز ایجاد خواهد کرد.
از دیگر مشکلات و موانع شرکت‌های حمل‌و‌نقل بین‌المللی کشور در حوزه ترخیص کامیون وارداتی، عدم هماهنگی میان سازمان‌های هم‌جوار گمرک، عدم تخصیص ارز برای واردات کامیون و پیچیدگی فرآیند دریافت مجوز واردات در این زمینه است. مسوولان مربوطه باید به این نکته مهم توجه ویژه داشته باشند که کامیون‌های سنگین از اجزای کلیدی صنعت حمل‌‌و‌‌نقل و لجستیک کشور به شمار می‌روند و به دلیل قدرت بالا و قابلیت حمل بارهای سنگین در جابه‌جایی کالاها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. بنابراین لازم و ضروری است که تصمیم‌گیران این حوزه با نگاهی ویژه هرچه سریع‌تر جهت جلوگیری از هرج و مرج و سوءاستفاده فرصت‌طلبان، با رفع موانع و مشکلات موجود، فضا را برای فعالیت بخش خصوصی در این زمینه تسهیل کنند و سیاست روشنی را در قبال آن در نظر بگیرند؛ هم از آن مراقبت و هم به نفع اقتصاد کشور از آن بهره‌برداری کنند.