آغاز برنامه مطالعات میدانی برای نجات «نقش‌رستم»

«جهان‌صنعت»- برای بررسی محوطه جهانی نقش رستم و علل آسیب‌های آن ۱۵نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز گردهم آمدند و با تشکیل یک کارگاه علمی نتایج مشاهدات خود را ارائه کردند.
علیرضا عسکری‌چاوردی مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید و نقش رستم در این‌باره گفت: ضروری است این محوطه باستانی ارزشمند پس از نقشه‌برداری دقیق با روش ژئوالکتریک و ژئومغناطیس بررسی شود تا بتوان از مسیرهای احتمالی و وجود آبراهه‌ها و کانال‌های هدایت آب دوره هخامنشی و ساسانی اطلاع پیدا کرد.
او افزود: در صورت نیاز، مسیرهای احتمالی قنات‌ها، چشمه فصلی در مسیر گسل‌ها و چاه‌های احتمالی ذخیره آب را شناسایی کرد و محدوده کاوش‌های پیشین روی نقشه‌ها مشخص و در تطبیق با فرونشست‌ها و چاله‌های جدید مکان‌یابی آنها در تطبیق با کاوش‌های پیشین انجام شود.
این باستان‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه باید آبراهه‌های داخل محوطه در محدوده بارو، پاکسازی و دوباره احیا و همچنین حوضچه آرامش و بندهای بالای صخره کوه نقش‌رستم لایروبی شود، تصریح کرد: باید مسیر قنات‌ها نیز مشخص شود و زهکشی‌های لازم در سرتاسر پیرامون محوطه انجام شود و انباشت‌های خاک حاصل از کاوش‌های پیشین به بخش دیگری انتقال یابد. همچنین سازه اصلی باروی خشتی محوطه نقش‌رستم، کاوش، حفاظت و احیا شود.
عسکری‌چاوردی گفت: ناودان‌های سنگی در این مجموعه، مرمت، حفاظت و عملیات ملات‌گذاری قیر در بستر گسل‌ها و منفذهای آب انجام و با مطالعات «جی‌پی‌آر» تمام آرامگاه‌های نقش رستم بررسی و پایش شود.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید و نقش‌رستم درباره رانش و پایش بنای کعبه زرتشت گفت: علاوه‌بر به‌کارگیری دستگاه «جی‌پی‌اس استاتیک» در پشت‌بام بنا، عملیات زهکشی موقت دورتادور بنا انجام شود اما برای حفاظت کامل آن علاوه بر مرمت و حفاظت سازه بنا، آزمایش مکانیک خاک برای شناخت بستر اصلی زمین تا عمق ۱۰۰متر در محوطه نقش‌رستم انجام شود.
او تاکید کرد: برنامه مطالعات میدانی نقش رستم آغاز شده است و مرحله‌به‌مرحله گزارش‌های تکمیلی آن ارائه می‌شود.
مجموعه آرامگاهی هخامنشی همراه با بنایی معروف به کعبه زرتشت در مکان معروف به نقش‌رستم در فاصله ۷کیلومتری شمال‌غربی تختگاه تخت‌جمشید ساخته‌ شده است. در این مجموعه بزرگ تعداد ۲۳اثر باستانی مانند آرامگاه‌ها، بنای کعبه زرتشت، نقش برجسته‌ها و کتیبه‌ها وجود دارد.
این مجموعه بزرگ در حاشیه شمالی شهر پارسه واقع‌ شده است و از نظر ارتباط فضایی و مکانی دومحوطه مهم باستانی نقش‌رستم و تختگاه تخت‌جمشید از نظر کارکردی به هم وابسته و با هم مرتبط بوده است. شهر پارسه، یک واحد شهری متشکل از بخش‌های مختلف از دوره عیلامی، هخامنشی، سلوکی، اشکانی، ساسانی و اسلامی بوده است که بازسازی این شهر تاریخی در محدوده حریم درجه‌یک تخت‌جمشید به استناد مدارک به‌جامانده قابل‌تصور و درک است.
چنین به نظر می‌آید که مرزهای این شهر در محدوده حریم یک در اطراف صفه تا شمال به سمت نقش‌رستم و استخر منطبق باشد.
مجموعه نقش‌رستم به استناد آثار مکتوب به‌جامانده نظیر کتیبه‌های میخی دوره هخامنشی و خطوط باستانی دوره ساسانی در دوره هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی همواره مورد استفاده و تکریم بوده است. در دوره هخامنشی ارتباط مجموعه آرامگاهی نقش‌رستم به‌عنوان بخش مهم و کارکردی شهر پارسه در حاشیه شهر اما مرتبط با تختگاه تخت‌جمشید بوده است.
بنابر این گزارش، در پی بارندگی سیل‌آسا در اردیبهشت‌ماه‌۱۴۰۳ در محوطه تاریخی و ارزشمند نقش‌رستم، فرونشست‌های متعددی به دوصورت خطی‌(پیوسته) و نقطه‌ای‌(حفره‌ای) در بخش‌های مختلف محوطه رخ‌ داده است.