آغاز هویت‌سنجی مخاطبان برای فیلترینگ هوشمند

گروه فناوری- تبادل اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت توسط شرکت‌های ISP در ایران به یک شرکت برای انجام فیلترینگ هوشمند، اخیرا به یکی از بحث‌های داغ بین کاربران فضای مجازی در عرصه تکنولوژی تبدیل شده است‌.
تبادل اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت و نیز شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تلفن‌همراه بحث جدیدی نیست و موضوعی است که از گذشته تا به حال همواره مورد تکذیب از سوی صاحبان و مدیران این شرکت‌ها و اپراتور‌ها بوده و هست‌.
اما اگر اطلاعات افراد منتشر نمی‌شود و در اختیار شرکت‌های غیر قرار نمی‌گیرد‌، چطور می‌شود تبلیغات با این دقت بر مبنای سن و جنسیت و شهر و حتی منطقه حضور افراد برای آنها ارسال می‌شود و با همین روش اقدام به جلب مشتری و فروش محصولات‌شان می‌کنند!
واکنش وزیر به افشاگری
کالین اندرسن، کارشناس زیرساخت‌های اینترنت یکم دی‌ماه در توئیتر خود در خصوص تبادل اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت در ایران نوشت: بر اساس اطلاعات به دست آمده، ISP‌های ایرانی اطلاعات کاربران خود را در اختیار شرکتی به نام سحاب‌پرداز قرار می‌دهند تا در زمینه فیلترینگ هوشمند از آنها استفاده شود‌.
این توئیت خیلی زود بین کاربران توئیتر دست به دست شد و واکنش‌های مختلف کارشناسان فناوری اطلاعات را به دنبال داشت تا جایی که آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران نیز به سرعت به این قضیه واکنش نشان داد و در پاسخ به توئیت یکی از شهروندان نوشت: به همگی اطمینان خاطر می‌دهم که اطلاعات خصوصی هیچ مشترکی در اختیار شرکت‌ها قرار نگرفته و قرار نخواهد گرفت‌. این ادعا هیچ گونه سندیتی ندارد، با بررسی‌های انجام شده، شرکت نامبرده هیچ گونه فعالیتی در زمینه پالایش هوشمند اطلاعات با شرکت‌های اینترنتی ندارد‌؛ واکنشی جالب از یک مدیر ارشد دولتی به یک شهروند در فضای مجازی که بسیار درخور توجه بود ولی نتوانست به بحث و گمانه‌زنی‌ها در این مورد خاتمه دهد‌. ارائه‌دهنده سرویس اینترنت، رساننده خدمات اینترنتی یا رسا که از آن با واژه ISP مخفف Internet Service Provider نیز یاد می‌شود، واسطه دسترسی کاربران به اینترنت است‌. این شرکت‌ها از خطوط ارتباطی پرسرعت برای دریافت حجم بالای اطلاعات اینترنت و فرستادن داده‌های ارسالی کاربران به سرورها بهره می‌برند‌. در ایران این شرکت‌ها پهنای باند مصرفی اینترنت خود را از شرکت‌های توزیع‌کننده خدمات اینترنتی (ISDP) دریافت کرده و بر بستر شبکه PSTN مخابرات یا بستر بیسیم بین مشترکین خود تقسیم می‌کنند‌.
سرمایه هنگفتی که برای فیلترینگ هوشمند به کار گرفته شد
بدون شک حتی یک نفر هم نمی‌تواند در ایران ادعا کند در طول استفاده از اینترنت حتی یک بار هم با صفحه فیلترینگ مواجه نشده است‌. فیلترینگ در ایران قدمتی حدود ۱۶ ساله داشته و در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ با فیلتر ۱۰۰ هزار صفحه اینترنتی شروع شد‌.
در شرایطی که تمام سایت‌های اطلاع‌رسانی حداقل یک‌بار طعم فیلتر شدن را چشیده بودند، طرح فیلترینگ هوشمند در سال ۹۴ با سرمایه‌ای بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان از سوی دولت استارت خورد تا به جای فیلتر کامل سایت، آنها را بر اساس محتویات دسته‌بندی کند و در اختیار کاربران قرار دهد‌.
طبقه‌بندی دسترسی کاربران
در ادامه فیلترینگ هوشمند رنگ و بویی تازه به خود گرفت و زمزمه‌هایی مبنی بر هویت‌سنجی مخاطبان قبل از استفاده از اینترنت به گوش رسید‌. برای مثال سایت‌هایی که یک مسوول یا سیاستمدار می‌توانست ببیند ممکن بود برای سایر افراد فیلتر باشد‌. البته این موضوع خیلی زود توسط آذری‌جهرمی اصلاح شد و موضوع طبقه‌بندی دسترسی کاربران به اینترنت مطرح شد‌.
وزیر ارتباطات فروش اطلاعات اپراتورها را تایید می‌کند؟
فروش اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تلفن‌همراه بحث جدیدی نیست‌؛ موضوعی که همیشه از سوی مدیران این شرکت‌ها و مسوولان تکذیب شده است‌. نکته جالب و بدون سوال این است که اگر اطلاعات از سوی شرکت‌ها به کسی ارائه نمی‌شود، چگونه تمام شرکت‌های بازاریابی در تماس با شهروندان اطلاعات کاملی از محل سکونت و دقیق‌ترین اطلاعات شناسایی افراد را دارند و با همین روش اقدام به جلب مشتری و فروش محصولات خود می‌کنند‌. معلوم نشد چطور اطلاعات کاربران یکی از اپراتور‌های تلفن‌همراه به فروش رسید و در سطح کشور منتشر شد. کار به جایی رسیده بود که با وارد کردن شماره تلفن‌همراه در یک روبات تلگرامی، اطلاعات نام و نام خانوادگی و صاحب خط قابل دسترسی می‌شد‌. این فروش اطلاعات به حدی رسید که وزیر ارتباطات در واکنشی به این موضوع گفت: اپراتور بیجا می‌کند اطلاعات مشتریانش را در اختیار دیگران می‌گذارد‌. حتی خودشان هم نباید از این اطلاعات استفاده کنند‌. او درباره لو رفتن اطلاعات کاربران یک اپراتور تلفن‌همراه هم می‌گوید: اگر در هر جای دنیا این اتفاق می‌افتاد، مطمئنا به‌تبع آن اتفاقات بدی برای مسوولان مربوطه می‌افتاد‌. آیا سخنان وزیر صرف نظر از خط و نشان برای اپراتور‌ها‌، می‌تواند مهر تاییدی بر نشر اطلاعات توسط اپراتور‌ها به شرکت‌های غیر باشد که تا پیش از این توسط اپراتور‌ها تکذیب می‌شد؟!به گزارش جام‌جم‌آنلاین‌، نام بردن از شرکت سحاب‌پرداز در توئیت کالین اندرسن، دردسرهایی را نیز برای این شرکت به همراه داشته است‌. پیدا کردن اطلاعات دقیق این شرکت کار بسیار راحتی است ولی کسب اطلاع از شیوه‌های فعالیت این شرکت اصلا مشخص نیست‌.
کاویانی یکی از مدیران این شرکت در گفت‌وگو با شرق در خصوص تبادل اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت می‌گوید: برای پاسخ به این سوال باید با مدیرعامل شرکت هماهنگی کنم. باید به ما فرصت دهید تا موضع رسمی شرکت درباره این موضوع را به شما اطلاع دهم‌؛ پاسخی که شاید در آینده نزدیک مشخص شود‌.