آمازونی کوچک در دل پایتخت

«جهان‌صنعت»- باغ پرندگان یکی از جاهای دیدنی تهران است که به خاطر عدم اطلاع‌رسانی کافی کسی آن را نمی‌شناسد. باغ پرندگان به‌ عنوان بزرگ‌ترین و کامل‌ترین باغ پرندگان خاورمیانه در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۲ در دل جنگل‌ لویزان در دو فاز راه‌اندازی شد. فاز اول با نام دشتچر، پرندگانی را شامل می‌شود که در قفس نگهداری می‌شوند یا گونه‌هایی که توانایی پرواز ندارند و فاز دوم به نام آبچر، دربرگیرنده پرنده‌هایی است که قابلیت پرواز دارند. وسعت این باغ که یکی از زیباترین پارک‌های ایران و جذاب‌ترین جاذبه‌های گردشگری تهران نیز محسوب می‌شود، ۲۳ هکتار در دل ۸۶ هکتار فضای جنگلی مفرح است که با ۲۰۰ گونه پرنده شامل هشت هزار پرنده آماده بازدید است. فاز اول آن با ۵/۱۶ هکتار و فاز دوم آن در سال ۹۸ با زیربنایی ۵/۶ هکتار شروع به کار کرده است. تنوع پرنده‌ها در باغ بزرگ پرندگان تهران آن‌قدر زیاد است که اگر بگویم، مثنوی هفتادمن می‌شود. از پرنده‌های شکاری و گرمسیری تا گنجشک‌سان‌ها، ماکیان، قرقاول‌ها و کبوترها در این باغ زندگی می‌کنند. حتی می‌توانید از شاهین‌ها، عقاب‌ها، طاووس، فلامینگوها، شترمرغ‌ها، خروس‌های ابریشمی و لهستانی و پلیکان هم دیدن کنید. اینها فقط بخشی از پرنده‌های این مجموعه بزرگ هستند. در این باغ از گونه‌های مختلف حواصیل، غاز نوک فسفری، شترمرغ آفریقایی، شترمرغ امو و کاسواری استرالیایی نگهداری می‌کنند. انواع مختلفی از طوطی‌ها مثل کاکادو، کاسکو، ملنگو و طوطی‌های آوازه‌خوان در این باغ وجود دارند. مدیران این باغ، تک‌تک این پرندگان را با سلیقه منحصر‌به‌فرد از سراسر نقاط جهان جمع‌آوری کرده‌اند تا آمازون کوچکی در قلب پایتخت برای مردم ایجاد کنند. پرندگانی که گاهی ارزش مالی آنها به چندین میلیارد هم می‌رسد، اما با هزینه ناچیزی در بازدید عموم قرار می‌گیرند. البته امکان تحویل پرنده به باغ پرندگان وجود دارد. در این باغ قرنطینه‌ای برای معاینه پرندگان در نظر گرفته شده که همه گونه‌هایی که خود وارد محوطه شده یا مردم آنها را به باغ اهدا کردند، تحت کنترل قرار می‌گیرند و پس از تایید صحت و سلامت وارد محوطه باغ می‌شوند. یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد باغ پرندگان تهران، نبود حصار بین گردشگران و پرندگان در قسمت آبچر است. در این قسمت تورها با ارتفاع ۴۸ متری و قفس‌ها در اندازه بزرگ ساخته شده‌اند تا پرندگان به‌راحتی در فضای تعبیه‌شده، پرواز کنند و گردشگران هم از تماشای آنها لذت ببرند. البته قسمت پرندگان شکاری مجزاست و در داخل حصارها و قفس‌ها قرار دارند. بنابراین در باغ پرندگان تهران تماشای سقف فاز دوم آن برای بازدیدکنندگان جالب است؛ سقفی که بزرگ‌ترین سازه مسقف کابلی دنیا محسوب می‌شود. این سازه ۱۲ ستون اصلی، ۶۸ ستون پیرامونی و ۲۵۰۰ تن وزن دارد که با ۷۰ کیلومتر کابل به اجرا در آمده است. کابل و توری سقف باغ پرندگان نیز از کشور ایتالیا وارد شده اما کلیه اتصالات در ایران انجام شده است. در محوطه باغ پرندگان آبشارها و برکه‌های متعددی وجود دارند که البته به دلیل تنش‌های آبی به یکی از معضلات مدیران آن بدل شده است، اما مسوولان این باغ مشکلات دیگری غیر از تنش آبی نیز دارند. به همین دلیل «جهان‌صنعت» برای شناسایی مشکلات باغ پرندگان تهران به این باغ زیبا رفت تا از نزدیک با «مجید قبادی» مدیر بهره‌بردار باغ پرندگان تهران گفت‌و‌گو کند.
عدم شناسایی باغ پرندگان به تهرانی‌ها
«مجید قبادی» مدیر بهره‌بردار باغ پرندگان تهران با اشاره به دوران پاندمی کرونا و چالش‌های آنها در این مسیر به «جهان‌صنعت» گفت: طبیعتا نگه داشتن بزرگ‌ترین باغ پرندگان خاورمیانه نیاز به هزینه هنگفتی دارد. این در حالی است که زمان افتتاح فاز دوم این باغ مصادف شد با ظهور بیماری کرونا در کشور؛ بنابراین به اجبار درب باغ را به روی بازدیدکنندگان بستیم، اما مقوله نگهداری از باغ در این مدت تعطیل نشد زیرا نیاز به رسیدگی روزانه داشت و نیز در حدود ۸هزار بال پرنده در این باغ زندگی می‌کردند و ما باید خوراک، درمان و واکسیناسیون آنها را به خوبی انجام می‌دادیم. در نهایت تمام کادر باغ پرندگان از تاسیسات تا تیم دامپزشکی ۲۴ ساعته همگی با هر سختی و مشقتی که بود از این موجودات زیبا و فضای سبز منحصر‌به‌فرد این مجموعه نگهداری کردند. وی افزود: پس از بیماری کرونا تورم نیز ضربه بزرگی به باغ پرندگان زده است. این روزها هزینه نگهداری این پرندگان، مجموعه را در تنگنای شدید مالی قرار داده است. نه‌تنها هزینه‌های نگهداری از این پرندگان افزایش شدیدی داشته بلکه هزینه‌های پرسنلی و هزینه‌های جانبی و نگهداشت فضای سبز نیز کمرشکن شده است. این در حالی است که به دلیل وجود گیاهان و پرندگان که هر دو موجود زنده هستند نمی‌توانیم هیچ‌یک از هزینه‌ها را کاهش دهیم. وضعیت پرندگان در این باغ در شرایطی است که گونه‌هایی که در دنیا به ندرت در باغ‌های پرندگان زاد و ولد شده بودند مانند قوی گردن مشکی، جغد شاخدار، جغد سفید و غیره در مجموعه ما تکثیر شده‌اند. چنین موضوعی نشانگر میزان تغذیه مناسب، آرامش، ایمنی و شرایط مطلوب محیط برای پرندگان است. اگر تورم بدین شکل ادامه پیدا کند تحت فشار مالی بیشتری قرار خواهیم گرفت، چراکه در این مدت میزان بازدید‌کننده نیز نسبت به دوره‌های مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرده و این در حالی است که ۸۳ درصد درآمد باغ از فروش بلیت به بازدید‌کنندگان تامین می‌شود. قبادی با اشاره به نیاز مبرم در شناساندن باغ پرندگان به تهرانی‌ها اظهار کرد: یکی دیگر از مشکلات باغ پرندگان کم‌توجهی به این باغ است. برخلاف تصورات طی این ۱۰ سال نه‌تنها بسیاری از مسافران بلکه بسیاری از تهرانی‌ها نیز باغ پرندگان را نمی‌شناسند که این موضوع از بسته بودن ۲ساله باغ پرندگان به دلیل پاندمی کرونا و عدم اطلاع‌رسانی کافی نشات می‌گیرد. طبیعتا شهرداری درخصوص تبلیغات این باغ می‌تواند آن را به عنوان مکانی فرهنگی و گردشگری به همگان معرفی کند. هزینه‌های نگهداری مجموعه به قدری زیاد است که مجموعه توانایی هزینه میلیاردی برای تبلیغات را ندارد، اما انشاءالله به یاری شهردار محترم منطقه ۴ انجام خواهد شد.
مدیر بهره‌بردار باغ پرندگان تهران درخصوص تنش‌های آبی در باغ پرندگان بیان کرد: در حال حاضر نه‌تنها تنش آبی در سراسر ایران قابل لمس است، بلکه ما هم در باغ پرندگان با این موضوع دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. بنابراین این روزها برکه‌ها و آبشارهای باغ به سختی نگهداری می‌شوند. اگر آب کافی وجود داشته باشد نه‌تنها تمام برکه‌ها و آبشارهای باغ سرشار از آب و زیبایی می‌شوند بلکه محیط‌زیست پرندگان هم مساعدتر خواهد شد.