آمریکا و معمای فلسطین

یورونیوز‌- دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات‌متحده این هفته پیشنهاد خود برای تصرف و مالکیت غزه را مطرح کرد؛ ایده‌ای که با دیگر طرح‌های بلندپروازانه وی مانند الحاق گرینلند به ایالات‌متحده و تبدیل کانادا به یک ایالت آمریکایی همخوانی دارد. با این وجود، در حالی که این طرح ممکن است در ابتدا برای برخی جذاب به نظر برسد اما موانع بزرگی در برابر این طرح وجود دارد، به طوری که می‌توان پنج مانع را برای آن متصور شد.
ریشه‌های فلسطینی
در همین راستا گفتنی است که به نظر می‌رسد دونالد ترامپ وابستگی عمیق فلسطینی‌ها به سرزمین‌شان را نادیده می‌گیرد. پس از برقراری آتش‌بس در غزه، نیم میلیون نفر از آوارگان به مناطق شمالی بازگشتند و شمار بیشتری مترصد بازگشت به خانه‌هایشان هستند. ریاض منصور، نماینده فلسطین در سازمان ملل پیشنهاد جابه‌جایی ساکنان را به ‌کلی رد کرده و گفته است: «وطن ما، وطن ما است. اگر کسی می‌خواهد فلسطینی‌ها را به مکانی دیگر منتقل کند، بهتر است اجازه دهد آنها به خانه‌های اصلی خود بازگردند؛ آنجا مکان‌های زیبایی دارد و آنها از بازگشت به آنجا خوشحال خواهند شد.»
مخالفت کشورهای عربی
بر خلاف ادعای ترامپ، کشورهای عربی به‌ شدت این طرح را رد کرده‌اند. روز شنبه مصر، اردن، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی هرگونه نقض حقوق مسلم فلسطینیان را محکوم کردند. در این میان محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین نیز روز چهارشنبه برای رایزنی با ملک عبدالله دوم به اردن سفر کرد؛ سفری که می‌تواند نشانه‌ای از نگرانی شدید در امان و رام‌الله باشد. انتظار می‌رود افکار عمومی در کشورهای عربی به ‌شدت با این طرح مخالفت کنند.
فرسودگی ناشی از مداخلات نظامی
طرح ترامپ مستلزم اعزام نیروهای آمریکایی به غزه است؛ اقدامی که کاملا برخلاف وعده انتخاباتی او مبنی بر پرهیز از درگیر کردن آمریکا در جنگ‌های خارجی خواهد بود. محتمل است که نیروهای آمریکایی در غزه با مقاومت شدید حماس مواجه شوند؛ گروهی که با وجود ۱۵‌ماه جنگ با اسرائیل همچنان از بین نرفته است. حماس و هم‌پیمانش یعنی جهاد اسلامی، توانایی خود را در ادامه مقاومت مسلحانه علیه نیروهای نظامی متعارف ثابت کرده‌اند؛ تجربه‌ای که آمریکایی‌ها در افغانستان، عراق و ویتنام به تلخی آن را به خاطر دارند.
حقوق بین‌الملل
مداخله در غزه، ترامپ را در تضاد کامل با قوانین بین‌المللی و نظم جهانی پس از جنگ جهانی دوم قرار می‌دهد؛ نظمی که واشنگتن همواره مدافع آن بوده است. تامر موریس، کارشناس حقوق بین‌الملل از دانشگاه سیدنی می‌گوید: «آمریکا فقط در صورتی می‌تواند غزه را تصرف کند که صاحب حاکمیت قانونی این منطقه رضایت دهد. اسرائیل نمی‌تواند غزه را به آمریکا واگذار کند.» او تاکید کرد که تشکیلات خودگردان فلسطین نیز نمی‌تواند چنین اختیاری داشته باشد زیرا مردم حق تعیین سرنوشت خود را دارند. موریس نوشت: «حتی اگر این طرح عملی نشود، صحبت‌های ترامپ درباره تصرف یک سرزمین و جابه‌جایی یک جمعیت به شکلی خطرناک این تصور را ایجاد می‌کند که این قوانین به‌ راحتی قابل نقض هستند.» سازمان ملل متحد نیز تاکید کرده که براساس قوانین بین‌المللی، هرگونه اخراج اجباری مردم از سرزمین‌های اشغالی ممنوع است.
احتیاط اسرائیل
در حالی که بنیامین نتانیاهو و حامیانش از اظهارات ترامپ استقبال کرده‌اند، فضای سیاسی گسترده‌تر اسرائیل محتاطانه به این مساله نگاه می‌کند؛ به‌ویژه در آستانه انتخابات پارلمانی سال آینده. دیوید خلفا، پژوهشگر در بنیاد ژان ژورس در پاریس می‌گوید: «جناح راست افراطی در اسرائیل از این اظهارات در شور و شعف است اما چهره‌های میانه‌روی پارلمان ضمن تبریک به ترامپ درباره عملی بودن این طرح تردید دارند.» او به اظهارات یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل پس از اعلام این طرح اشاره کرد. لاپید تاکید کرده بود که اسرائیل باید خودش برای آینده برنامه‌ریزی کند، نه اینکه به برنامه‌های آمریکا تکیه کند. خلفا همچنین معتقد است که ترامپ، پیش از هر چیز، یک تاجر است و این طرح را به ‌عنوان راهی برای جلب حمایت کشورهای منطقه و خارج شدن از بن‌بست اسرائیل‌- فلسطین مطرح کرده است.