آژیر بحران

گروه جهان- سرانجام پس از سه ماه تاخیر و همزمان با اعلام خروج نزدیک به چهار هزار سرباز آمریکایی از افغانستان صبح دیروز نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور اعلام شد؛ انتخاباتی که دوباره دو رقیب قدیمی را روبه‌روی هم قرار داد و فصلی از هرج‌ومرج را در افغانستان رقم زد چراکه پیش از این هر کدام از طرفین داعیه برتری در انتخابات را داشتند. پس از اعلام نتایج اولیه و پیروزی اشرف غنی، رییس‌جمهوری فعلی افغانستان، عبدالله عبدالله، رییس اجرایی دولت با بیان اینکه در اعلام نتایج تقلب رخ داده، نتایج را نپذیرفت. عبدالله عبدالله خواهان ابطال ۳۰۰ هزار رای ماخوذه‌ای است که ادعا می‌کند خارج از وقت رای‌دهی گرفته شده یا فاقد معلومات بیومتریکی و یا تکراری است. حال بیم آن می‌رود دوباره همانند دوره پیشین انتخابات افغانستان، کشور به سوی بحران سوق داده شود و اشرف غنی که پشتوانه محکمی چون آمریکا را دارد، باز هم دست بالا را در این انتخابات خواهد داشت.
اشرف غنی رویکرد آشتی‌جویانه‌ای با طالبان دارد، همان‌طور که در مدت ریاست‌جمهوری خود دستور آزادی نزدیک به ۹۰۰ زندانی طالبان را صادر کرد و در کنار اعلام آتش‌بس یکجانبه با این گروه که ۱۸ روز ادامه یافت، گفت دولتش حاضر است بدون هیچ قید و شرطی با طالبان وارد گفت‌وگوی صلح شود.
به باور کارشناسان از آنجایی که اشرف غنی روابط خوبی با آمریکا دارد، هیچ بعید به نظر نمی‌رسد که پس از تصدی دوباره پست ریاست‌جمهوری، طالبان با دولت مرکزی افغانستان وارد مذاکره شده و آتش‌بس را بپذیرد به خصوص در شرایطی که گفته می‌شود معاهده صلح آنها با آمریکایی‌ها در حال گذر از مراحل پایانی است در صورت تحقق این امر به نظر می‌رسد زمینه برای توافق دولت مرکزی افغانستان با طالبان فراهم شود.
گفتنی است یکی از طرح‌هایی که آمریکایی‌ها برای تقسیم قدرت در دولت مرکزی افغانستان دارند شریک‌سازی طالبان در اداره کشور است و در صورت رسیدن به توافق، این امر به اجرا در خواهد آمد و پس از آن قابل پیش‌بینی است که اشرف غنی در موقعیت جدید خود، با طالبان به تفاهم برسد. دولتی که در چهار سال اخیر به ریاست‌جمهوری اشرف غنی ۷۰ ساله و ریاست اجرایی عبدالله عبدالله ۵۹ ساله در قالب دولت وحدت ملی بر افغانستان حکومت کرده به شدت دچار اختلاف بوده است. این گروه به نسبت سال ۲۰۰۱ و سرنگونی رژیم طالبان با حمله نظامی آمریکا، اکنون مناطق گسترده‌تری را در کنترل دارد.
غنی و عبدالله در انتخابات سال ۲۰۱۴ هم رقیب اصلی یکدیگر بودند که اختلاف بین آنها ماه‌ها افغانستان را درگیر بحران کرد و هر دو نامزد یکدیگر را به تقلب متهم کردند. سرانجام با مداخله آمریکا و دستیابی به توافق برای تقسیم قدرت میان این دو، حکومت وحدت ملی ایجاد و عبدالله به عنوان رییس اجرایی و سهامدار نیمی از دولت گماشته شد، اما این حکومت از نظر کارشناسان نتوانست موفقیت چندانی به دست بیاورد چرا که هرکدام از دو طرف تشکیل‌دهنده آن، جناح مقابل را مزاحم در امورات و تصمیم‌گیری‌ها می‌دانست.
عبدالله در انتخابات سال ۲۰۰۹ هم ماه‌ها درگیر بحران انتخاباتی با حامد کرزی بود. انتخابات ریاست‌جمهوری در افغانستان چهارمین انتخابات پس از سقوط طالبان بود که ششم مهرماه پایان یافت. قرار بود نتایج ابتدایی این انتخابات در تاریخ ۲۷ مهر اعلام شود، اما چندین بار به تاخیر افتاد.
اشرف غنی پیروز انتخابات
براساس نتایج اعلام شده اشرف غنی، رییس‌جمهوری فعلی افغانستان با ۶۴/۵۰ درصد (بیشتر از ۹۲۳ هزار رای) نفر اول و رقیب اصلی او، عبدالله عبدالله با ۵۲/۳۹ درصد آرا (بیشتر از ۷۲۰ هزار رای) در جایگاه دوم است. با اعلام نتایج ابتدایی انتخابات، تیم انتخاباتی اشرف غنی با انتشار اعلامیه‌ای از اعلام این نتایج استقبال کرد. در این اعلامیه آمده که مردم افغانستان یک بار دیگر به غنی اعتماد کرده و مسوولیت زعامت ملی را به او سپرده‌اند. تیم انتخاباتی دولت از کمیسیون مستقل انتخابات سپاسگزاری و اظهار امیدواری کرده که مراحل بعدی روند انتخابات هم بدون مشکل و به موقع عملی شود.
در اعلامیه این تیم آمده: در انتخابات هیچ‌کسی بازنده نیست، بلکه همه برنده‌اند. باید در کشور فرهنگ رقابت سالم و احترام به کمیسیون‌های انتخاباتی نهادینه شود. همه طرف‌های انتخاباتی باید نتایج اعلام شده را قبول کنند و در صورتی که شکایتی دارند با استفاده از حق خود با مراجع مربوطه در میان بگذارند.
در مقابل ستاد انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله خواهان ابطال ۳۰۰ هزار رای ماخوذه است که ادعا می‌کند خارج از وقت رای‌دهی گرفته شده یا فاقد معلومات بیومتریکی و یا تکراری است. عبدالله عبدالله که رییس اجرایی دولت کنونی است، عنوان کرده که این نتایج را قبول ندارد.
کمیسیون انتخابات افغانستان در ابتدا میزان مشارکت را حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر اعلام کرده بود. بعد از بررسی، کمیسیون انتخابات حدود یک میلیون رای را باطل اعلام کرد و به این ترتیب سطح «آرای معتبر» در انتخابات ۱۳۹۸ ریاست‌جمهوری یک میلیون و ۸۴۳ هزار رای است.
در حالی که از جمعیت ۳۴ میلیونی افغانستان ۹ میلیون نفر برای شرکت در انتخابات ثبت‌نام کرده بودند، شمار رای‌دهندگان این انتخابات حدود یک میلیون و ۸۴۳ هزار اعلام شد که قطعا نتیجه ضعیفی از نظر میزان مشارکت محسوب می‌شود. گفتنی است ۳۱ درصد رای‌دهندگان زنان بودند.
بیانیه ستاد عبدالله: نتایج همراه با تقلب را نمی‌پذیریم
در بیانیه ستاد عبدالله آمده است: کمیسیون انتخابات بدون رسیدگی به خواست‌ و اعتراضات قانونی- نفی تیم «ثبات و همگرایی» و دیگر ستادهای انتخاباتی ‌در ارتباط با تقلب‌های گسترده و نظام‌مند، برخلاف احکام صریح قانون، عملکردها و لوایح انتخابات و قبل از تصفیه‌ بیش از ۳۰۰ هزار آرای باطل و مشکوک، ارقامی را زیر عنوان نتیجه‌ ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۸ اعلام کرد.
ستاد عبدالله ادامه داد: تیم ثبات و همگرایی با احترام به قانون انتخابات و ارج‌گذاری به تعهدات کمیسیون شکایات با حفظ خواست‌ها و اعتراضات قانونی خویش، اجازه‌ بازشماری آرای هفت ولایت را داد و در روند بازشماری آرای این ولایات نیز مشارکت کرد اما کمیسیون انتخابات بدون توجه به اعتراضات مردمی و حسن‌نیت «ثبات و همگرایی»، به رویکرد غیرقانونی و جانبدارانه‌ خویش ادامه داد و اعداد و ارقامی را زیر عنوان نتیجه‌ ابتدایی انتخابات، بدون تصفیه آرای پاک از ناپاک اعلام کرد.
تیم ستاد و همگرایی یادآور شد: می‌خواهیم به صراحت و روشنی یک بار دیگر به شهروندان عزیز کشور، حامیان «ثبات و همگرایی»، کمیسیون‌های انتخاباتی و متحدان بین‌المللی افغانستان اعلام کنیم که «ثبات و همگرایی» نتیجه‌ همراه با تقلب و بدون رسیدگی به خواست‌ها و تقاضاهای قانونی این جریان هرگز قبول نمی‌کند.
در ادامه بیانیه آمده است: ما به همکاری و پشتیبانی مردم خویش در نشست‌های رهبری، نشست‌های خبری، حضور در رسانه‌ها و اعتراضات خیابانی بارها اعلام کردیم که با استفاده از تمام ابزار و وسایل قانونی از آرای پاک مردم دفاع می‌کنیم و حکومت برخاسته از تقلب وآرای تقلبی را هرگز قبول نمی‌کنیم. به مردم افغانستان اطمینان می‌دهیم که بر تعهد خویش استواریم و نتیجه‌ تقلب اعلام شده از سوی کمیسیون بدون تصفیه آرای پاک از ناپاک مشروعیت ندارد.
ستاد عبدالله عنوان کرد: «ثبات و همگرایی» براساس تعهدات کمیسیون محترم شکایات انتخاباتی در نشست مشترک با نمایندگان نامزدان، احزاب سیاسی و نهادهای مدنی، امیدوار است تا به شکایت‌ها و خواست‌های قانونی این ستاد و سایر موارد انتخاباتی براساس قانون، عملکردها و لوایح انتخابات رسیدگی صورت گیرد. «ثبات و همگرایی» حق دفاع از آرای پاک مردم افغانستان را با استفاده از تمام ابزار و وسایل قانونی برای خود محفوظ می‌داند.
این ستاد در خاتمه گفت: به مردم شریف و متدین افغانستان و هواداران «ثبات و همگرایی» اطمینان می‌دهیم که با تمام توان و قوت از آرای پاک آنان دفاع می‌کنیم. رهبری «ثبات و همگرایی» به زودی در یک نشست خبری جزئیات موضع‌گیری و تصمیم‌های آینده این دسته انتخاباتی را با مردم افغانستان در میان می‌گذارد.
استقبال سازمان ملل
تدامیچی یاماموتو، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد با استقبال از اعلام نتایج اولیه انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان از کمیسیون شکایات انتخاباتی خواست که کمیسیون باید به طور شفاف و دقیق به شکایت رسیدگی کند. از سوی دیگر جان بس، سفیر آمریکا در کابل نیز با تشکر از کمیسیون مستقل انتخابات گفت که نتیجه اعلام شده نتایج اولیه است و برای روشن شدن نتیجه نهایی گام‌های زیادی باقی مانده است.
آرای دیگر کاندیداها
براساس نتایج اولیه اعلام شده، گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی با ۸۵/۳ درصد آرا (بیشتر از ۷۰ هزار رای) در جایگاه سوم و رحمت‌الله نبیل، سیاستمدار پشتون با ۸۶/۱ درصد آرا (بیشتر از ۳۳ هزار رای) در جایگاه چهارم قرار گرفته است. دیگر کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان کمتر از یک درصد آرا را کسب کرده‌اند.
حمله شدید سایبری به سامانه ستاد انتخاباتی
همزمان با آغاز اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، وب‌سایت کمیسیون مستقل انتخابات این کشور و چند پایگاه دیگر از دسترس خارج شدند.
خبرگزاری صدای افغان خبر داد: همزمان با اعلام نتایج انتخابات و آغاز اعتراضات، پایگاه‌های اطلاع‌رسانی افغانستانی در معرض حمله سایبری قرار گرفتند که علاوه بر از دسترس خارج شدن وب‌سایت کمیسیون مستقل انتخابات، پایگاه اطلاع‌رسانی هشت صبح، خبرگزاری آواپرس و چند پایگاه دیگر نیز دچار اختلال شده‌اند. به گفته کارشناسان سایبری این حمله از نوع «DDOS» بوده و هدف اصلی آن بانک‌ها و داده‌های مراکز حساس افغانستان است.