آیا اتفاقات سال گذشته دوباره تکرار می‌شود

سعید مسگری*- در سال ۹۷ قیمت دلار جهشی ۳/۱۸۵ درصدی داشت و به تبع آن سایر بازارها نیز صعودی شدند و با میزان متفاوتی رشد جهش‌گونه کردند‌‌ به‌طوری‌که سکه طرح جدید رشد ۳/۱۹۷ درصدی، دلار رشد ۳/۱۸۵ درصدی، شاخص کل بورس رشد ۶/۱۱۲ درصدی، قیمت مسکن در تهران رشد ۷/۹۱ درصدی و شاخص قیمت مصرف‌کننده رشد ۵/۴۷ درصدی داشته‌اند‌‌.
باید توجه داشت که کاهش ارزش پول ملی و جهش نرخ ارز اتفاقی نیست که همانند زلزله به یکباره آثار منفی خود را بر اقتصاد به جا بگذارد‌‌. بلکه همانند سیل است و به مرور سبب ویرانی بخش‌های مختلف اقتصاد می‌شود‌‌. از همین‌رو برخی اتفاقاتی که در سال اخیر رخ داده است (همچون افزایش قیمت برخی کالاها) ناشی از جهش نرخ ارز سال گذشته است‌‌. بنابراین اتفاق جدیدی رخ نداده و افزایش قیمت برخی کالاها و خدمات آثار متاخر جهش قبلی نرخ ارز هستند و نباید از این افزایش قیمت‌ها نگران شد و فریب تیترهایی همچون موج جدید افزایش قیمت‌ها را خورد اما اکنون این سوال مطرح است که آیا امکان جهش دوباره نرخ ارز در سال ۹۸ وجود دارد؟ اگر شرایط اقتصاد کشور عادی بود همچون جهش‌های قبلی نرخ ارز باید در چند سال آتی شاهد ثبات نسبی و افزایش ملایم نرخ ارز بودیم‌‌. اما همه می‌دانیم که اکنون در شرایط عادی قرار نداریم و تحریم‌ها مشکلات جدی برای کشور ایجاد کرده‌اند‌. محدودیت منابع ارزی و مشکلات موجود در نقل و انتقال ارز می‌تواند عرضه ارز را دچار مشکل کند و موجب افزایش نرخ‌ها شود اما این محدودیت‌ها نمی‌تواند به حدی باشد که دوباره شاهد جهش نرخ ارز همچون سال گذشته باشیم‌‌. در صورت مدیریت و سیاستگذاری صحیح اقتصادی، اتفاقات سال گذشته تکرار نخواهد شد و سود چند ده درصدی در این بازارها وجود ندارد ولی تثبیت این بازارها نیز بسیار مشکل است و استمرار روند افزایشی نرخ‌ها محتمل به نظر می‌رسد‌. در این شرایط به نظر می‌رسد کاهش نوسانات و افزایش مدیریت شده نرخ ارز بهترین گزینه برای سال ۹۸ است‌‌. سیاستگذار باید واقعیت‌های بازار را بپذیرد و منطبق با آن نرخ هدف را تعیین کند و نوسانات را به نفع این نرخ کاهش دهد‌‌. وعده‌های بی‌حاصل و کاهش‌های مقطعی نه تنها سودی برای اقتصاد کشور ندارد بلکه مضر نیز هستند‌.
* کارشناس اقتصادی