آیا رئیسی ناجی محافظه‌کاران می‌شود؟

حمید تهرانی- بالاخره پس از رایزنی‌های فراوان سیدابراهیم رئیسی قبول کرد که به نمایندگی از محافظه‌کاران و اصولگرایان وارد میدان رقابت‌های انتخاباتی شود تا پیش از آن به طور رسمی دفتر تولیت آستان قدس رضوی تنها به طور تلویحی حضور رئیسی در انتخابات و نامزدی‌اش را رد و تاکید کرده بود که وی ترجیح می‌دهد در موقعیت فعلی خدمت به شهروندان ایرانی را مدنظر قرار دهد.
اما این بیانیه رسمی حتی همان موقع هم ناظران و تحلیلگران مسایل ایران درباره انصراف رئیسی از نامزدی را قانع نکرده بود از این بابت موضوع نامزدی این روحانی اصولگرا همچنان به عنوان خبری داغ و پرسش‌برانگیز دنبال می‌شد به ویژه آنکه خبرهای تایید نشده‌ای درباره احتمال قرار گرفتن رئیسی به عنوان جانشین رهبر مطرح و تاکید شده که ریاست‌جمهوری رئیسی تمرینی برای قرار گرفتن وی در جایگاه رهبری است.
همین اخبار تایید نشده در حقیقت جهت‌گیری فکری تحلیلگران درباره رویکرد آقای رئیسی برای نامزدی را روشن می‌‌کند. در ابتدای رواج این شایعات گفته می‌شد که مانورهای انجام شده و اظهارات ضد و نقیضی که درباره آمدن یا نیامدن سیدابراهیم رئیسی به میدان انتخابات گفته می‌شد، در واقع بازی‌های سیاسی و حرکت‌های گمراه‌کننده برای پنهان نگه داشتن تصمیم این نامزد محافظه‌کاران است. چه، وقتی قرار است حضور در کسوت رییس‌جمهور، گامی برای کسب تجربه به منظور تصدی یک جایگاه ارشد باشد نه فقط نامزدی محتوم است بلکه باید تلاش همه همراهان معطوف به پیروزی نامزد اصلی باشد دقیقا به همین دلیل است که به نظر نمی‌رسد کنار رفتن به نفع سایر رقبا یا حتی رقیب موفق در دستور کار رئیسی قرار گیرد. بر همین پایه‌ می‌توان انتظار داشت که طی روزهای آینده سه رقیب دیگر جمنا به نفع ابراهیم رئیسی کنار روند و او نامزد نهایی محافظه‌کاران در انتخابات ۲۹ اردیبهشت ماه باشد.
درک همین نکته باعث شد تا محمدباقر قالیباف از ابتدا اعلام کند که اصولا قرار نیست تا پایان رقابت‌های انتخاباتی در میدان باقی بماند. او در تبین استراتژی خود تاکید کرده بود که هدفش به هر صورت تقویت سیدابراهیم رئیسی است و حضور یا انصرافش از رقابت‌های انتخاباتی براساس این هدف و دستیابی به آن انتخاب خواهد شد.
نهایی بودن حضور سید ابراهیم رئیسی به عنوان نامزد اصلی و شاید تنها نامزد جمنا جلیلی را هم به واکنش وادار کرد و او نه فقط از حضور در نشست‌های جمنا پرهیز کرد بلکه تصریح کرد که چون سازوکارهای تصمیم‌گیری در جمنا را قبول ندارد اصولا از حضور در این نشست‌ها و مشارکت در انتخابات داخلی این تشکل خودداری می‌کند و خود به عنوان نامزدی مستقل فعالیتش را دنبال خواهد کرد. روشن است که سایر نامزهای منتسب به اصولگرایان یا طیف احمدی‌نژاد که زاویه قابل درکی با مجموعه جمنا و شاید ابراهیم رئیسی دارند از همراهی با این گروه و تمکین به سازوکارها و ملاحظات ایشان پرهیز کرده‌اند.
برخی ناظران عمیقا معتقدند که محافظه‌کاران چاره‌ای جز به میدان آوردن رئیسی نداشته‌اند. این ناظران می‌گویند اگر اردوگاه محافظه‌کاران مورد بررسی قرار گیرد مشاهده می‌شود که چهره‌های داوطلب محافظه‌کار برای حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری هیچ یک از محبوبیت و بعضا شناخته‌شدگی کافی برخوردار نبوده‌اند این وضعیت محافظه‌کاران را بر آن داشت تا برای قرار گرفتن در مقابل روحانی، به دنبال چهره‌ای مناسب و ارشد بگردند اما تلاش‌های انجام شده به کسی جز سیدابراهیم رئیسی نرسید. براساس نظر این تحلیلگران چه رئیسی نامزد تصدی رهبری آینده باشد یا نه، او ناگزیر از حضور در عرصه انتخابات بوده چراکه باید با حضور خود پرستیژ و حیثیت محافظه‌کاران و اصولگرایان را در مقابل حسن روحانی و اصلاح‌طلبان حفظ می‌کرده است.
البته روشن نیست که محافظه‌کاران تا چه حد به پیروزی سیدابراهیم رئیسی امیدوار هستند چنین به نظر می‌آید که خلق و معرفی یک تشکل جدید با نامی نه چندان متعارف احتمال از آن رو صورت گرفته که شکست نامزد اصلی اصولگرایان تاثیر زیادی بر کارنامه اصولگرایان و محافظه‌کاران نگذارد و آینده فعالیت سیاسی ایشان را متاثر نکند به همین دلیل ممکن است پیروزی رئیسی در انتخابات آینده، حتی برای محافظه کاران امیدوار و خوشبین، چندان حتمی نباشد.