ابزارهای انعطاف‌پذیر در بازارهای مالی

معاملات آپشن (Options) یکی از ابزارهای مشتقه پرکاربرد در بازارهای مالی هستند که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با انعطاف‌پذیری بالا، از نوسانات قیمت دارایی‌ها سود ببرند یا ریسک‌های خود را مدیریت کنند. آپشن‌ها قراردادهایی هستند که به خریدار حق خرید یا فروش یک دارایی پایه (مانند سهام، کالا یا ارز) را در قیمت و زمان مشخصی می‌دهند اما او را مجبور به انجام این کار نمی‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود آپشن‌ها ابزاری ایده‌آل برای استراتژی‌های مختلف معاملاتی باشند. در این مطلب به بررسی انواع اصلی معاملات آپشن و کاربردهای آنها می‌پردازیم.
1. آپشن خرید (Call Option)
آپشن خرید به خریدار حق خرید یک دارایی پایه را در قیمت مشخصی (قیمت اعمال یا
‌Strike Price ) و در تاریخ معینی (تاریخ انقضا) می‌دهد. خریداران آپشن خرید معمولا انتظار دارند که قیمت دارایی پایه قبل از تاریخ انقضا افزایش یابد. اگر قیمت دارایی از قیمت اعمال بالاتر رود، خریدار می‌تواند دارایی را با قیمت پایین‌تر خریداری و سود کسب کند، در غیر این صورت خریدار می‌تواند از اجرای قرارداد صرف‌نظر کند و تنها هزینه پرداختی برای خرید آپشن (حق بیمه یا‌Premium ‌) را از دست بدهد. آپشن‌های خرید برای سرمایه‌گذارانی که به رشد قیمت دارایی خوش‌بین هستند، گزینه مناسبی است.
2. آپشن فروش (Put Option)
آپشن فروش به خریدار حق فروش یک دارایی پایه را در قیمت مشخصی و در تاریخ معینی می‌دهد. خریداران آپشن فروش معمولا انتظار دارند که قیمت دارایی پایه قبل از تاریخ انقضا کاهش یابد. اگر قیمت دارایی از قیمت اعمال پایین‌تر رود، خریدار می‌تواند دارایی را با قیمت بالاتری بفروشد و سود کسب کند، در غیر این صورت خریدار می‌تواند از اجرای قرارداد صرف‌نظر کند و تنها هزینه پرداختی برای خرید آپشن را از دست بدهد. آپشن‌های فروش برای سرمایه‌گذارانی که به کاهش قیمت دارایی بدبین هستند یا می‌خواهند پرتفوی خود را در برابر ریسک نزولی محافظت کنند، گزینه مناسبی است.
3. آپشن‌های آمریکایی و اروپایی
آپشن‌ها از نظر زمان اجرا به دو دسته آمریکایی و اروپایی تقسیم می‌شوند. آپشن‌های آمریکایی به خریدار این امکان را می‌دهند که قرارداد را در هر زمان قبل از تاریخ انقضا اجرا کنند، در حالی که آپشن‌های اروپایی تنها در تاریخ انقضا قابل اجرا هستند. این تفاوت در انعطاف‌پذیری، بر قیمت آپشن‌ها تاثیر می‌گذارد. آپشن‌های آمریکایی معمولا گران‌تر هستند زیرا امکان اجرای زودهنگام آنها ارزش بیشتری دارد.
4. استراتژی‌های ترکیبی آپشن
معامله‌گران حرفه‌ای اغلب از ترکیب چندین آپشن برای ایجاد استراتژی‌های پیچیده استفاده می‌کنند. برخی از این استراتژی‌ها عبارتند از:
– استرادل ‌(Straddle): خرید همزمان یک آپشن خرید و یک آپشن فروش با قیمت اعمال و تاریخ انقضای یکسان. این استراتژی زمانی سودآور است که قیمت دارایی به شدت افزایش یا کاهش یابد.
– استرپ‌(Strip) : خرید دو آپشن فروش و یک آپشن خرید با قیمت اعمال و تاریخ انقضای یکسان. این استراتژی برای زمانی مناسب است که انتظار می‌رود قیمت دارایی کاهش یابد اما احتمال افزایش قیمت نیز وجود دارد.
– استرپس‌(Strap) ‌: خرید دو آپشن خرید و یک آپشن فروش با قیمت اعمال و تاریخ انقضای یکسان. این استراتژی برای زمانی مناسب است که انتظار می‌رود قیمت دارایی افزایش یابد اما احتمال کاهش قیمت نیز وجود دارد.
5. کاربردهای معاملات آپشن
معاملات آپشن کاربردهای متنوعی دارند. ازجمله:
– سوداگری ‌(Speculation)‌‌: سرمایه‌گذاران می‌توانند با پیش‌بینی جهت حرکت قیمت دارایی‌ها، از آپشن‌ها برای کسب سود استفاده کنند.
– پوشش ریسک ‌(Hedging)‌: سرمایه‌گذاران می‌توانند از آپشن‌ها برای محافظت از پرتفوی خود در برابر نوسانات قیمت استفاده کنند.
– درآمدزایی ‌(Income Generation)‌: فروش آپشن‌ها (نوشتن آپشن) می‌تواند به عنوان منبع درآمدی برای سرمایه‌گذاران عمل کند.