ابهام در شبکه‌های توزیع کالا

علاوه بر کم‌کاری مسوولان در برخی حوزه‌های نظارتی در بازار،‌ شاید بتوان گفت مشکلات موجود در شبکه توزیع و زنجیره تولید تا مصرف یکی از عوامل مهم ضرر جیب مصرف‌کننده است که سال‌هاست باعث شده تا اساسی‌ترین کالاهای مورد نیاز مردم با اختلاف قیمت چند برابری از محل تولید به دست آنها برسد‌. این درحالی است که نظام توزیع کالا و خدمات از جمله بخش‌های مهم در اقتصاد کشورها به‌شمار می‌آید که از یک طرف کالا و خدمات را در اختیار مصرف‌کنندگان و از طرف دیگر اطلاعات و نقدینگی را به بخش‌های تولیدی ارائه می‌دهد‌. بنابراین ضرورت دارد تا در شرایط فعلی که نابسامانی روند توزیع کالا در ایران منجر به به هم ریختگی بازار شده است، در راستای ایجاد نظم، شفافیت و نوین سازی شبکه توزیع کالا گام برداشته شود‌. بر همین اساس چهارمین کنفرانس صنعت پخش ایران با رویکرد توسعه و توانمندسازی شرکت‌های پخش و با هدف بهبود ساختار نظام توزیع در کشور از دیروز آغاز به کار کرد .
تاسیس ۵ شرکت پخش در کشور
آینده‌پژوهی و الگوهای نوین کسب‌ و کار در صنعت پخش، مدیریت سرمایه‌های انسانی، مدیریت فرآیندهای مالی و اقتصادی، مدیریت سیستم‌ها و فناوری اطلاعات و همچنین مدیریت لجستیک ازجمله محورهای اصلی برگزاری چهارمین همایش صنعت پخش است‌.
بر همین اساس مدیرکل دفتر خدمات بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت از معرفی پنج شرکت بزرگ لجستیک از سوی این وزارتخانه خبر داد و گفت: چهار هزار انبار در سامانه جامع انبارها به ثبت رسیدند‌.
عباس تابش با بیان اینکه امروز شرکت‌های پخش در راستای ماده ۲۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در حوزه شفاف‌سازی و روان‌سازی شبکه‌های توزیع، مدرسان وزارت صنعت هستند، گفت: به استناد قانون مجلس، شناسنامه‌دار کردن شرکت‌های توزیع و ارائه کد رهگیری به کالا در کنار شناسنامه‌دار کردن انبارهای محل نگهداری، از جمله اولویت‌های اصلی وزارت صنعت بوده که در دست انجام است‌.
مدیرکل دفتر خدمات بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: دستورالعمل شناسنامه‌دار کردن کالا آماده و برای اجرا ابلاغ شده؛ ضمن اینکه سامانه‌های مرتبط با آن نیز در حال اجرایی شدن است که بر این اساس به وزارت صنعت کمک می‌کند تا موضوع توزیع کالا را به بهترین شکل ساماندهی نماید‌.
وی تصریح کرد: با کمک شرکت‌های پخش، توانستیم چهار هزار انبار را در سامانه انبارها شناسایی کرده و امروزه به عنوان یکی از پیشقراولان مبارزه با قاچاق، از خدمات شرکت‌های پخش بهره گیریم؛ به نحوی که این شرکت‌ها امکان حضور کالاهای قاچاق را در زنجیره توزیع
خود نمی‌دهند‌.
تابش ادامه داد: به استناد قانون، عرضه کالاهای بدون شناسه داخلی و خارجی در حوزه کالاهای هدف، خلاف قانون است و براساس دستورالعمل صادر شده برای آن عمل می‌شود؛ به این معنا که کالاهای وارداتی و تولید داخل و نیز حمل کالا باید براساس شناسه انبار صورت گیرد و انبارداران خود را در سامانه جامع ثبت‌نام نمایند‌.
مدیرکل دفتر خدمات بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار داشت: هم‌اکنون شناسایی مراکز مهم نگهداری کالا حائز اهمیت بوده و شرکت‌های پخش باید در سامانه جامع انبار، محل نگهداری کالاهای خود را رجیستر کنند؛ چراکه اگر این روند طی نشود، کالاهای آنها به منزله قاچاق محاسبه شده و مراجع ذی‌ربط، با آن به عنوان مبادرت در توزیع کالاهای قاچاق برخورد خواهند کرد‌.
وی خاطرنشان کرد: برای کالاهای وارداتی چه به صورت فله و چه به صورت بسته‌بندی، باید ضوابطی در توزیع رعایت شود؛ به این معنا که برای کالاهای وارداتی فله باید شناسه لازم از وزارت جهاد کشاورزی دریافت شده و اگر کالا بسته‌بندی دارد، یا خود از مبدا کشور صادرکننده دارای شناسه بوده یا از سوی سامانه داخلی ایران، شناسه را
دریافت می‌کند‌.
تابش گفت: تلاش وزارت صنعت این است که حضور شرکت‌های پخش در شهرک‌های صنعتی را سرعت بخشیده و شرایط را برای دریافت زمین با قیمت مناسب فراهم کند؛ ضمن اینکه عزم دولت برای ایجاد شرکت‌های لجستیک جدی است و شرکت‌های پخش با شرایط کنونی در مقابل شرکت‌های لجستیک بین‌المللی حرف برای گفتن ندارد‌.
این مقام مسوول در وزارت صنعت از معرفی پنج شرکت بزرگ لجستیک در سال‌جاری از سوی وزارت صنعت خبر داد و خاطرنشان کرد: براساس مصوبات ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، تلاش داریم تا زمینه‌ساز معرفی پنج شرکت بزرگ لجستیک شویم‌.
تغییر مسیرخرید و فروش به فضای مجازی
عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های صنعت پخش نیز با اشاره به انقلاب تکنولوژی و فناوری اطلاعات گفت: مسیرهای خرید و فروش و تحویل کالا از یک فضای واقعی به فضای مجازی تغییر یافته است‌.
سهراب کارگر با بیان اینکه صنعت پخش با تلاش شبانه‌روزی و مستمر سبب شده تا مایحتاج و کالاهای مورد نیاز مردم در کمترین زمان با قیمت یکسان و استانداردهای ملی توزیع شوند، گفت: فعالان این صنعت نقش بی‌بدیل و منحصر به فردی را در حفظ و افزایش سلامت و رفاه عمومی داشته و اهدافی موثر و کارآمد برای دولتمردان در زمان‌های بحران به‌شمار می‌رود‌.
عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های صنعت پخش افزود: همراهی موثر جهت اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های تدوینی به‌خصوص سیاست‌های اقتصاد مقاومتی منجر به این شده تا این صنعت بازوی توانمندی جهت تولیدکنندگان و واردکنندگان به منظور افزایش فروش و سهم بازار به شمار آید‌.
وی تصریح کرد: ایجاد اشتغال، توجه به نیاز مصرف‌کنندگان و ارائه خدمات شایسته به تولیدکنندگان و واردکنندگان، یکی دیگر از مهم‌ترین ماموریت‌های صنعت پخش به‌شمار می‌آید و لذا با شناخت بیشتر این صنعت در عرصه اقتصاد و نمایان شدن تاثیرات مثبت و غیرقابل انکار آن در زنجیره عرضه، هر روز بر اهمیت آن اضافه می‌شود‌.
به گفته کارگر، توفیقات ارزنده و نتایج مثبتی که میان انجمن و وزارتخانه‌های صنعت و بهداشت تاکنون ایجاد شده، تنها در سایه همکاری اثربخش و تاثیرگذار معاونان و مدیران کل وزارتخانه‌های مذکور حاصل شده و این در شرایطی است که انجمن صنعت پخش براساس یکی از اهداف تعیین شده خود، اقدام به تدوین یک سناریوی مدون، مرتبط و منسجم جهت تعریف محورهای مدنظر خود شده است که بر این اساس اهداف اصلی کنفرانس، شناخت جایگاه صنعت پخش و نقش آن در زنجیره عرضه و اقتصاد کشور بوده؛ چراکه در گذشته حتی در سطوح عالی کشوری، شناخت مناسبی از صنعت پخش وجود نداشته است‌.
عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های صنعت پخش اظهار داشت: متاسفانه برخی از دست‌اندرکاران دولتی صنعت پخش را به عنوان یک کار واسطه‌ای و دلالی به حساب آورده و آن را موجب افزایش قیمت و تورم قیمت تمام‌شده تلقی می‌کردند و بنابراین آن را صنعتی ناکارآمد و مضر در فرآیند عرضه کالا می‌پنداشتند؛ اما اکنون جایگاه و ارزش صنعت پخش در فرآیند عرضه کالا و خدمات مشخص و شفاف شده است‌.
کارگر ادامه داد: عمده مطالعات انجام شده در خصوص نظام توزیع در ایران، محصول‌محور و مبتنی بر نظریات و دیدگاه‌های بازاریابی بوده است؛ ضمن اینکه بخش دیگری از مطالعات انجام شده در خصوص شبکه‌های توزیع در ایران با محوریت موضوع اصناف فروشگاه‌های زنجیره‌ای و برخی از فعالیت‌های اجرایی توزیع بوده است و مطالعه جامع با نگاه و رویکرد راهبردی در این خصوص در حد مورد انتظار دیده نشده است‌.
ضرورت نوین‌سازی شبکه توزیع کالا
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر اهمیت و ضرورت موضوع از آن جهت است که با تحولات دنیای کنونی، رشد اقتصاد و جهانی شدن، شبکه توزیع کالا و خدمات در حال تغییر و نوین‌سازی است و این صنعت در آینده نزدیک ‌باید شرایط و روش‌های اجرایی خود را همسو با تغییرات پیش‌رو مورد بازنگری قرار دهد چراکه این تغییرات نه تنها قیمت کالا و خدمات را متاثر کرده؛ بلکه در حال تغییر ماهیت عرضه و تقاضا در داخل کشورها و حتی بهبود رقابت میان کالا و خدمات تولیدی در کشورهای مختلف بوده است‌.
عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های صنعت پخش تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین تحولات، تغییر و جایگزینی نهادهای توزیعی سنتی با نهادهای توزیعی نوین است؛ به این معنا که در گذشته عمدتا تولیدکنندگان، واردکنندگان و توزیع‌کنندگان کوچک و بزرگ، بازیگران اصلی شبکه توزیع بودند و در نهایت فروشگاه‌های کوچک و متوسط، وظیفه عرضه مستقیم کالا و خدمات به مشتریان را داشتند‌. این در حالی است که اکنون نهادهای توزیعی جدیدی همچون شرکت‌های لجستیکی طرف سوم، جایگزین بازیگران قبلی در زنجیره تامین شده‌‌اند.
کارگر گفت: علاوه بر این اقتصاد نوین جهانی با انقلاب تکنولوژی و فناوری اطلاعات همراه است و فضا و مسیرهای خرید و فروش تحویل کالا از یک فضای واقعی به فضای مجازی تغییر یافته است، به‌طوری‌که معاملات در یک مسیر الکترونیکی و بدون حضور فیزیکی طرفین صورت می‌گیرد‌.
عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های صنعت پخش خاطرنشان کرد: در شرایط اقتصادی کنونی مشکلات مالیاتی نظیر کد اقتصادی، مالیات بر ارزش افزوده، برگشت هزینه و همچنین مسایل اجرایی، دغدغه بسیاری از فعالان این عرصه است که باید با همفکری حل شود‌.
بدهی ۴ هزار میلیارد تومانی دولت
همچنین مدیر کل نظارت بر دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت از بدهی چهار هزار میلیارد تومانی دولت به سیستم دارویی کشور خبر داد و گفت: امیدواریم بخشی از این مشکل حل شده و کوچک‌تر شود‌. این در شرایطی است که در حوزه دارو اکنون ایران جزو کشورهایی است که از روستاهای دورافتاده در سیستان و بلوچستان تا شهرهای بزرگ کشور دارو را به یک قیمت مصوب به دست متقاضیان می‌رسانند‌. اکبر عبداللهی‌اصل افزود: اکنون سیستم بنکداری ناصرخسرو به سیستم منظم پخش دارو تبدیل شده و اشتغال زیادی ایجاد کرده است، این در شرایطی است که حدود ۶۰ شرکت مجوز پخش سراسری دارو و تجهیزات پزشکی را دارند که از این رقم ۵۲ شرکت فعال هستند‌. وی ادامه داد: این شرکت‌های فعال در حوزه پخش دارو ۱۱۰ انبار دارند که در مجموع ۱۲ تا ۱۳ هزار شغل ایجاد کرده‌اند‌.
عبداللهی‌اصل خواستار ایجاد تفکر خلاقانه و ایجاد کیفیت در سیستم پخش دارو شد و خاطرنشان کرد: اگر شرایط انبارداری و لجستیک رعایت نشود به سیستم خوبی برای توزیع دارو نخواهیم رسید‌. مدیر کل نظارت بر دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت با تاکید بر ضرورت به‌کارگیری فناوری اطلاعات در شرکت‌های پخش گفت: تعامل بین وزارت بهداشت و صنعت وجود دارد که هرچه شرکت‌های پخش با سامانه موجود ارتباط داشته باشند می‌توانند بهتر عمل کنند‌.
این مقام مسوول در وزارت بهداشت ادامه داد: تا به حال شرکت‌های پخش نقش خوبی در توزیع فرآورده‌های سلامت ایفا کرده‌اند و نباید مانع کار آنها شویم‌.