17 - 12 - 2022
اتاق تبادل ارزی نیازمند طرح‌های مکمل
فاطمه
دانش‌ور
زمان زیادی از آغاز رسمی فعالیت اتاق تبادل ارزی نمی‌گذرد؛ اتاقی که در قالب طرحی از سوی بانک مرکزی ایجاد شد و هدفش ساماندهی و همسو کردن رفتارهای تمام نهادها و ارگان‌های مرتبط در دو سوی عرضه و تقاضای ارز اعلام گردید و وعده تامین روزانه یکصد میلیون دلار نیز داده شد.
عکس‌العمل بازار اما خلاف آنچه انتظار می‌رفت درست در جهت عکس بود و شاهد افزایش قیمت ارز طی روزهای پس از آغاز فعالیت اتاق تبادل هستیم، از این رو این پرسش که چرا خلاف آنچه مسوولان ارزی بانک‌مرکزی عنوان می‌کردند، اجرای این طرح نتوانست حداقل تاثیر روانی لازم را بر بازار بگذارد و عامل روانی را در کنترل خود درآورد، بیش از هر مساله دیگری اکنون ذهن ناظران و مسوولان را به خود مشغول کرده است.
شاید در واکنش به همین پرسش و پرسش‌های مشابه باشد که مباحثی مانند لزوم فرصت دادن به طرح برای اثرگذاری بر بازار یا مقاوت برخی فعالان در برابر این طرح طی روزهای اخیر مطرح شده است.
گذشته از اینکه آیا چنین توجیهاتی بهره‌ای از استدلال و صحت برده است یا خیر به نظر می‌رسد در شرایط کنونی که هیچ مدل یا پیشنهاد دیگری برای بازگرداندن آرامش به بازار ارز مطرح نیست، تمام توان و تمرکز کارشناسی کشور باید مصروف حمایت و هدایت این طرح باشد.
در همین راستا پیگیری اقداماتی تکمیلی و همزمان با طرح اتاق تبادل ارزی برای بالا بردن ضریب موفقیت این طرح ضروری به نظر می‌رسد.
اولین اقدام می‌تواند استفاده از ابزارهای پولی متعارف برای جمع‌آوری نقدینگی باشد. واقعیت این است که نقدینگی اضافی و نامتناسب با نیازهای اقتصادی و تولیدی از دیدگاه کلان، همچنان به عنوان یک معضل به قوت خود باقی است و می‌تواند هر طرح و برنامه‌ای را برای بازگرداندن آرامش به بازار ارز تحت‌الشعاع خود قرار دهد. توجه به این نکته در حال حاضر به شدت ضروری است که به علت شرایط خاص فضای کسب و کار کشور از یکسو و محدودیت‌هایی که برای واردات کالاهای اولویت‌های ۵ به بعد به وجود آمده است از سوی دیگر، این احتمال را افزایش داده است که صاحبان صنایع یا واردکنندگان این دست از کالاها برای راکد نماندن نقدینگی‌های خود تصمیم به ورود به بازار ارز یا طلا بگیرند که این تصمیم طبیعتا فساد فراوانی برای این بازارها و طرح اتاق تبادل ارزی به دنبال خواهد داشت.نکته دوم؛ یکی از ویژگی‌های طرح اتاق تبادل ارزی محدودیتی است که قرار است در جریان اجرای این طرح برای ثبت سفارش کالاها در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر بنا بر این طرح قرار نیست برای واردات هیچ کالایی در صورتی که ارز مورد نیاز برای آن تامین نشده باشد، اساسا ثبت سفارشی صورت بگیرد.
گرچه به اعتقاد مسوولان بانک مرکزی این تصمیم در راستای مدیریت تقاضای ارز اتخاذ شده و در شرایط فعلی که محدودیت‌هایی در درآمدهای ارزی وجود دارد، معقول به نظر می‌رسد اما پیامد قهری این رفتار، کاهش واردات و سنگین شدن کفه تقاضا در بازار کالایی است که می‌تواند به بالا رفتن قیمت‌ها بینجامد.
این اتفاق حداقل در مورد کالاهای تولید داخلی که گرفتار رقابت نابرابری با محصولات وارداتی خارجی بودند، می‌تواند یک فرصت باشد البته به این شرط که مسوولان اتاق تبادل ارزی، اعتباری نیز از محل بالا بود درآمد ریالی فروش ارز به قیمت تعادلی برای پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان در نظر بگیرند تا تولیدکنندگان از محل دریافت این تسهیلات که می‌تواند با افزایش سرمایه بانک‌ها از طریق شبکه بانکی به آنها اعطا شود، بخشی از مشکلات سرمایه در گردش واحدهای خود را حل کنند.
به این ترتیب از یکسو واردات کالاهای خارجی محدود شده و از سوی دیگر نیز تولیدکننده داخلی شرایط مساعدتری برای تولید و فروش محصولات مشابه در داخل پیدا کرده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد