اثری از ارز ۴۲۰۰ تومانی در سبد خانوار نیست

گروه بازرگانی- وزیر جهاد کشاورزی در حالی از حذف واسطه‌ها از بازار مرغ و همچنین کنترل قیمت این محصول اساسی خبر می‌دهد که شواهد بازار چیز دیگری را نشان می‌دهد. از هفته گذشته قیمت مرغ گرم در خرده‌فروشی‌های سطح شهر تهران به حدود ۳۷ هزار تومان رسید. این در حالی است که اواخر مهر ماه کارگروه تنظیم بازار استان تهران قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم را ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان تصویب کرده بود. در نهایت مقرر شد برای تنظیم بازار این محصول، مرغ منجمد به قیمت هر کیلو ۱۵ هزار تومان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، میادین میوه و تره‌بار و واحدهای صنفی توزیع‌کننده مرغ و مرغ گرم به قیمت کیلویی ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان در میدان اصلی و اقماری میوه و تره‌بار شهرداری توزیع شود. اما از آنجا که حجم عرضه مرغ تنظیم بازاری به اندازه کافی نیست، شاهد شکل‌گیری صف خرید مرغ در برخی مناطق سطح شهر هستیم. از طرفی قیمت مرغ در واحدهای خرده‌فروشی همچنان بالاست و بیشتر از نرخ مصوب به فروش می‌رسد. نکته دیگر اینکه بازار دیگر محصولات پروتئینی همچون تخم‌مرغ، لبنیات، قارچ و… نیز همچنان آشفته است به طوری که مردم باید نیازهای غذایی خود را به سختی تهیه کنند.
نکته قابل تامل در این میان این است که تا بازار نهاده‌های دامی سر و سامان نگیرد و نهاده‌های دامی با قیمت مناسب به دست تولیدکنندگان نرسد، آشفتگی در بازار محصولات پروتئینی ادامه‌دار خواهد بود. در همین خصوص رییس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: تمامی نهاده‌های دامی در حال حاضر با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌شود اما به دست تولیدکنندگان نمی‌رسد. در نتیجه مجبورند نهاده مورد نیاز خود را از بازار آزاد و با قیمت‌های سرسام‌آور تهیه کنند؛ موضوعی که در نهایت قیمت نهایی کالا برای مصرف‌کننده را با افزایش روبه‌رو می‌کند. در این خصوص سخنگوی صنایع لبنی ایران نیز دلایل روند افزایشی قیمت محصولات لبنی را قاچاق شیر خشک و گران نهاده‌های دامی می‌داند که منتج به افزایش هزینه تمام‌شده تولید محصولات لبنی شده است. اما با این حال مسوولان کشور به جای رفع مشکلات موجود در این حوزه و حذف سیاست‌های رانتی، از آرامش بازار و کاهش قیمت‌ها خبر می‌دهند.
نهاده‌های دامی با ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست تولیدکننده نمی‌رسد
در همین رابطه رییس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: تمامی نهاده‌های دامی در حال حاضر با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌شود اما به دست تولیدکنندگان نمی‌رسد. در نتیجه مجبورند نهاده مورد نیاز خود را از بازار آزاد و با قیمت‌های سرسام‌آور تهیه کنند. جواد ساداتی‌نژاد افزود: وقتی بخش عمده‌ای از نهاده‌ها از بازار آزاد با قیمت‌های بالا تهیه می‌شود بالطبع محصولات تولیدی نیز با همان سبک و سیاق به مردم فروخته می‌شود.
وی اظهار کرد: محاسبات نشان می‌دهد اگر قیمت ارز ۲۵ هزار تومان باشد قیمت هرکیلوگرم مرغ در واحدهای خرده‌فروشی ۳۵ هزار تومان است.
رییس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: وقتی قیمت مرغ به ازای هر کیلوگرم در بازار به ۴۰ هزار تومان می‌رسد معنا و مفهوم آن این است که هیچ اثری از ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی در سبد مصرفی خانوار احساس نمی‌شود. وی افزود: اعتقاد بر اینکه یارانه از واردات حذف و به انتهای زنجیره منتقل شود یعنی این یارانه یا به تولیدکننده و یا به مصرف‌کننده داده شود.
وی ادامه داد: اصلاح وضعیت کنونی و بازگشت اختیارات به وزارت جهاد کشاورزی راه‌حل است و تا این مشکل رفع نشود شاید موقت قیمت‌ها کاهش یابد اما دائمی نیست و هماهنگی بین‌بخشی وجود ندارد. از این رو باید اختیارات به طور کامل به وزارت جهاد کشاورزی بازگردانده شود.
نماینده مردم شهرستان‌های کاشان و آران و بیدگل در مجلس شورای اسلامی گفت: جهاد کشاورزی بر پایه اساسنامه باید پاسخگوی نیازهای غذایی مردم در کشور باشد اما در عمل این گونه نیست چرا که بخش زیادی از وظایف آن را وزارت صنعت، معدن و تجارت عهده‌دار است.
رییس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی گفت: واردات نهاده‌های دامی به کشور نیازمند تامین‌ ارز است که بانک مرکزی باید آن را تامین کند. وی افزود: کشور اکنون با کمبود دو میلیون و ۳۰۰ هزار تن نهاده دامی نسبت به سال گذشته روبه‌رو است که در حقیقت باید با تخصیص ارز وارد شود که این مهم نیز یکی از علت‌های افزایش قیمت گوشت مرغ است.
تذکر مجلس به وزارت
جهاد کشاورزی
ساداتی‌نژاد با اشاره به مشکلات سامانه بازارگاه و توزیع بخشی از نهاده‌ها خارج از این سامانه اظهارداشت: این موضوع به آشفتگی قیمت مرغ دامن می‌زند که البته به وزارت جهاد کشاورزی تذکر داده شده است. وی ادامه داد: اگر نهاده‌های دامی در هر مکانی بیشتر از قیمت مصوب به فروش برسد بازار سیاه و تخلف محسوب می‌شود چون هم‌اکنون تمام نهاده‌ها با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی وارد می‌شود.
رییس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: هیچ نهاده‌ای از گمرک جمهوری اسلامی ایران نباید بدون اجازه وزارت جهاد کشاورزی خارج و توزیع شود که البته معاون این وزارتخانه اعلام کرده چند محموله بدون مجوز خارج و توزیع شده که بازار سیاه به وجود آورده است. وی در ادامه نبود نظارت بر عملیات جوجه‌ریزی در مرغداری‌های کشور را عامل دیگر گرانی گوشت مرغ برشمرد و افزود: نهاده‌ها باید بر اساس تعداد جوجه‌ریزی به مرغداری‌ها تحویل داده شود اما نظارتی در این خصوص وجود ندارد. شاید برخی مرغداران بخشی از جوجه‌ها را معدوم کنند و نهاده‌های تحویلی را در بازار سیاه به فروش برسانند که آمارها بیانگر این است که تخلف در این زمینه وجود داشته است.
ساداتی‌نژاد متصل نبودن سامانه بازارگاه وزارت جهاد کشاورزی به سامانه‌های گمرک ایران را مشکل دیگری در زمینه افزایش گوشت مرغ دانست و توضیح داد: این دستگاه‌ها باید بدانند چه مقدار نهاده وارد کشور می‌شود تا برای توزیع آنها برنامه‌ریزی داشته باشند. وی با اشاره به اینکه اختیارها باید به طور کامل از وزارت صمت به جهاد کشاورزی واگذار شود، افزود: وزیر جهاد کشاورزی باید به عنوان متولی ساماندهی به وضعیت قیمت مرغ، تخم‌مرغ و گوشت قرمز با قدرت ورود پیدا کند تا بازار کنترل شود و شرایط بهبود یابد.
قاچاق شیرخشک و نهاده‌های دامی
دو دلیل گرانی لبنیات
سخنگوی صنایع لبنی ایران نیز دلایل روند افزایشی قیمت محصولات لبنی را قاچاق شیر خشک و گرانی نهاده‌های دامی می‌داند که منتج به افرایش هزینه تمام‌شده تولید محصولات لبنی شده است.
محمدرضا بنی‌طبا در پاسخ به چرایی ادامه روند افزایشی قیمت محصولات لبنی گفت: محصولات لبنی نیز مانند هر محصول دیگری تابع هزینه تمام‌شده تولید است و در صورت افزایش هزینه تمام‌شده تولید قیمت محصول نهایی به ناچار افزایش می‌یابد. سخنگوی صنایع لبنی ادامه داد: در حال حاضر قیمت شیرخام که اصلی‌ترین ماده اولیه تولید محصولات لبنی است افزایشی بوده که در نتیجه قیمت تولید محصولات لبنی را افزایش می‌دهد. به گفته وی هر روز دامداران قیمت فروش شیرخام را به کارخانه‌ها افزایش می‌دهند.
بنی طبا مدعی شد، دامداران هر کیلوگرم شیرخام را از چهار هزار و ۸۰۰ تا ۵ هزار تومان درب کارخانه تحویل صنایع می‌دهند، در حالی که ستاد تنظیم بازار قیمت فروش شیر خام (با مشخصات ۳/۲ درصد چربی و بار میکروبی زیر ۱۰۰ هزار) را مبلغ ۴ هزار و ۵۰۰ تومان تصویب کرده است.
سخنگوی صنایع لبنی ایران اظهار کرد: البته این قیمت هم خلاف جلسات کارشناسی بوده و قیمت محصولات لبنی بر اساس شیر خام چهار هزار و ۱۵ تومانی تعیین شده بود. وی ادامه داد: سازمان حمایت متعهد به توافقات صورت گرفته در جلسات کارشناسی نبود و قیمت شیرخام را دو بار افزایش داد بدون اینکه تاثیر این افزایش قیمت را بر قیمت محصولات لبنی مشمول قیمت گذاری دولتی محاسبه کند.
بنی‌طبا قاچاق شیرخشک و گرانی نهاده‌های دامی دو دلیل روند افزایشی قیمت لبنیات دانست. وی افزود: افزایش قیمت نهاده‌های دامی بر افزایش هزینه تولید شیر و قیمت آن موثر بوده است.
بنی‌طبا تفاوت قابل توجه قیمت شیرخشک در داخل و خارج کشور را از عامل تمایل به قاچاق این محصول عنوان کرد و گفت: قیمت هر کیلوگرم شیرخشک در کشور ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان و در بازار کشورهای منطقه حدود ۳ دلار یا ۷۵ هزار تومان است؛ این تفاوت قیمت موجب وسوسه فرصت‌طلبان برای قاچاق شده است. وی ادامه داد: با توجه به تفاوت قیمت داخل و خارج از کشور، اگر صنایع شیرخشک هر کیلوگرم شیرخام را از دامداران ۶ تا ۷ هزار تومان هم بخرند برای آنها توجیه اقتصادی دارد.
بنی طبا معتقد است، بلاتکلیفی تعرفه صادراتی شیرخشک زمینه ساز شرایط پیش آمده برای این کالا شده است. وی اظهار کرد: قرار بر این بود تعرفه ۴۰ درصدی برای صادرات شیرخشک اعلام شود، اما تا امروز این تعرفه از سوی سازمان توسعه تجارت ابلاغ نشده است.
بنی طبا تاکید کرد: اختلاف بر سر مسائل مربوط به تقسیم وظایف بین وزارت صمت و جهادکشاورزی موجب شده این روزها شاهد مشکلات متعددی در حوزه تولید و بازار محصولات کشاورزی و دامی باشیم که موضوع تعرفه صادراتی شیرخشک یکی از آنهاست.
ادعای عجیب وزیر کشاورزی
آشفتگی بازار نهاده‌های دامی و به تبع آن گرانی محصولات پروتئینی در حالی ادامه دارد که به باور وزیر جهادکشاورزی، مشکلات بازارهایی مثل مرغ رفع شده است. در همین خصوص وزیر جهادکشاورزی با بیان اینکه با توزیع گسترده در میدان بهمن و بقیه میادین قیمت مرغ کاهش یافته است، گفت: بازار مرغ در روز‌های آینده و حتی شب عید مشکلی نخواهد داشت و در تدارک کنترل بازار تخم‌مرغ هم هستیم.
وی افزود: عوامل زیادی مثل شرایط کرونایی، ارز، تامین نهاده و… در تعیین قیمت مرغ موثر است و صنعت مرغ وابستگی زیادی به نهاده‌ها دارد و عمده اینها هم از خارج از کشور تامین می‌شود؛ این صنعت در روز‌های اخیر با مشکلات تامین نهاده‌ها و تامین ارز مواجه بود به همین دلیل مشکلاتی را به وجود آورد.
کاظم خاوازی با اشاره به نگرانی واحد‌های صنعتی در تامین نهاده‌ها، گفت: باید از این صنعت حمایت کافی می‌شد.
وزیر جهاد کشاورزی افزود: تعداد زیادی از افراد به عنوان دلال که در چرخه صنعت مرغ ضروری نیستند به بازار مرغ ورود و عرصه را بر خریدار تنگ کردند.
خاوازی افزود: وزارت جهاد کشاورزی ورود کرد و با توزیع گسترده در میدان بهمن و بقیه میادین قیمت مرغ را کاهش داد و قیمت ۳۵ هزار تومان میدان بهمن را به ۱۸ هزار تومان رساندیم. وزیر جهاد کشاورزی قول داد بازار مرغ در روز‌های آینده و حتی شب عید مشکلی نداشته باشد.
وی درباره طرح تامین نهاده‌ها در داخل کشور گفت: در صورت اجرای طرحی که در دست داریم می‌توانیم سه و نیم میلیون تن نهاده دامی تولید کنیم. وزیر جهاد کشاورزی افزود: الزامات طرح آماده شده است و این طرح می‌تواند شروعی باشد برای خودکفایی در تامین نهاده‌های دامی.
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) استان تهران نیز با اعلام اینکه واحدهای دریافت‌کننده سهمیه مرغ ملزم به نصب بنر با قیمت مصوب ١٨ هزار و ۵٠٠ تومان شده‌اند، اظهار کرد: سهمیه واحدهای صنفی، صرفا از طریق معرفی اتحادیه با ارائه لیست روزانه تایید شده و با نظارت کامل بر تحویل گوشت مرغ با نرخ مصوب تحویل خواهد شد.
مجتبی شیرقاضی با بیان اینکه با توجه به قرار داشتن گوشت مرغ در اولویت اجرای طرح رصد کالا در زنجیره تجاری، ضروری است که تولیدکنندگان اطلاعات تولید، خرید و فروش این کالا را در سامانه جامع تجارت ثبت و رصد کنند، تاکید کرد: با واحد‌هایی که دراین سامانه ثبت‌نام نکنند به عنوان متخلف برخورد و از ارائه خدمات به آنها جلوگیری می‌شود. وی همچنین با اشاره به به اختصاص تا سقف ٣٠٠ تن سهمیه مرغ گرم به استان تهران، اعلام کرد که واحدهای صنفی موظف به نصب بنر با درج قیمت مصوب ١٨ هزار و ۵۰۰ تومان هستند و در غیر این صورت با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد.