احیای بافت فرسوده نیازمند مشارکت بخش خصوصی

گروه مسکن- احیای بافت فرسوده از برنامه‌هایی است که توسط دولت‌ها و با همکاری شهرداری در تمام نقاط شهری جهان به صورت مداوم ادامه دارد. بافت فرسوده در مناطق شهری ایران به اندازه‌ای است که روز‌به‌روز خطرپذیری خانه‌های واقع در این مناطق را افزایش می‌دهد. بیش از یک‌سوم جمعیت شهری ایران در معرض ریسک آسیب‌های طبیعی قرار دارند. مهم‌ترین برنامه‌های دولت برای رسیدگی به این مناطق تا به حال در قالب طرح‌هایی مانند زمین صفر و مسکن اجتماعی پیگیری شده اما هیچ‌یک از این طرح‌ها هنوز عملی نشده است. هم‌اکنون تنها در ۴۹۵ شهر کشور بیش از ۷۶ هزار هکتار بافت فرسوده وجود دارد که وضعیت آنها تنها با تکیه بر تسهیلات دولت و شهرداری‌ها بهبود پیدا نمی‌کند چراکه بودجه دولت پیش از اینکه صرف چنین هزینه‌هایی شود صرف پرداخت یارانه‌ها یا حقوق کارمندان خواهد شد. بر همین اساس احیای بافت فرسوده نیازمند طراحی روش‌های سرمایه‌گذاری مناسب و استفاده از ظرفیت‌های بخش‌خصوصی است. در شرایطی که ایران یکی از ۱۰ کشور بلاخیز جهان است، ۱۹ میلیون نفر در خانه‌های غیرایمن زندگی می‌کنند که نیاز به نوسازی و بهسازی دارد.
به گزارش ایسنا، حادثه پلاسکو با تمام تلخی‌هایی که داشت نشان داد ساختمان‌های واقع در کلانشهرها تا چه حد در برابر حوادث آسیب‌پذیر هستند و وضعیت در بافت‌های فرسوده و حاشیه‌ای به مراتب بدتر از دیگر نقاط است. هم‌اکنون ۱۳۰ هزار هکتار بافت ناکارآمد میانی، تاریخی و سکونتگاه غیررسمی در کشور وجود دارد که جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون نفر در این نقاط ساکن هستند و سالانه ۱۹۰۰ نفر بر اثر حوادث ساختمانی جان خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل نوسازی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده باید در اولویت برنامه‌ها قرار گیرد.
هم‌اکنون گفته می‌شود شهرهای کشور با بحران کیفیت مواجه هستند و شاید اگر به جای مسکن مهر، بحث بازآفرینی شهری مورد توجه مسوولان دولت قبل قرار می‌گرفت هم کیفیت به شهرها برمی‌گشت و هم اصلی‌ترین متقاضیان مسکن که اقشار فرودست جامعه هستند خانه‌دار می‌شدند.
اما از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، بحث بازآفرینی شهری با حضور ۲۰ دستگاه مطرح شده است. بنا به گفته دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار با تشکیل ستاد، به شبکه منسجمی بین بازیگران اصلی بازآفرینی شهری دست یافته‌ایم و تشکیل این ستاد، فرصتی فراهم آورده است تا نقش دستگاه‌ها در زمینه بازآفرینی شهری، پر‌رنگ‌تر و آشکار شود.مسوولیت این ستاد بر عهده شرکت عمران و بهسازی شهری است که هشت گام را برای نوسازی در پیش گرفته و هشت مدل را با مشارکت بخش‌خصوصی در نظر دارد؛ مدل‌هایی که البته بعضی از آنها به بن‌بست کمبود منابع خورده است.
برای اینکه مردم به نوسازی ترغیب شوند سالانه ۳۰۰ هزار تسهیلات ارزان قیمت با سود هشت درصد برای نوسازی و بازسازی در نظر گرفته شده است. همچنین مدل زمین صفر برای مشارکت بخش‌خصوصی ارائه شده و از سرمایه‌گذاران دعوت شده تا در این طرح مشارکت کنند.
از سوی دیگر بسترهای تشویقی مشتمل بر تخفیف عوارض صدور پروانه، انشعابات و… و ارائه خدمات فنی در قالب راه‌اندازی دفاتر خدمات نوسازی (تسهیل‌گران) از دیگر خدمات و مشوق‌های اعطایی دولت و شهرداری‌ها به سرمایه‌گذاران در امر نوسازی عنوان شده است.
در روزهای اخیر نیز مصوبه‌ای هشت بندی تصویب شده دو تفاهمنامه آن بین شرکت عمران و بهسازی شهری با سازمان مدیریت بحران و نیز کمیسیون ملی یونسکو با هدف بهره‌برداری بهینه از امکانات، توانمندی‌ها و ظرفیت‌های مشترک به امضا رسیده، چهار بند آن به جانمایی ایستگاه‌های راه‌آهن به‌عنوان محور بازآفرینی شهری مربوط می‌شود، یک بند مربوط به اقدامات سال ۱۳۹۶، گزارش عملکرد سال ۱۳۹۵ و بند دیگر مربوط به ارائه پیش‌نویس مصوبات ستاد بازآفرینی به شورای عالی شهرسازی و معماری است.