اختلافات جناحی در آستانه رقابت پارلمانی

گروه سیاسی- انتخابات مجلس دوازدهم برگزار شده و فارغ از آنکه هنوز تکلیف بخشی از کرسی‌های پارلمان نامشخص است و ظاهرا باید تا اردیبهشت‌ماه نیز منتظر بمانیم تا پس از برگزاری دور دوم انتخابات، در این رابطه اظهارنظر کنیم، هنوز حدود ۳ ماهی تا پایان عمر مجلس انقلابی کنونی باقی مانده و این یعنی هنوز بسیار زود است که بخواهیم از رقابت‌های درون‌پارلمانی مجلس دوازدهم و مهم‌ترین این رقابت‌ها که همان رقابت برای تصاحب کرسی ریاست مجلس آتی است، صحبت کنیم. با این همه به نظر می‌رسد چهره‌های راه‌یافته به مجلس دوازدهم که ازقضا عمدتا از تندروترین نیروهای منتهی‌الیه راست سیاسی ایران هستند، از همین حالا، خود را در میانه کارزار رقابتی سخت برای تصاحب کرسی‌های کلیدی مجلس آتی می‌بینند. رقابتی که یک‌سوی آن، محمدباقر قالیباف در قامت رییس کنونی مجلس ایستاده و پیروزی در این رقابت را در گرو حفظ کرسی خود در ۴ سال آتی می‌بیند و سوی دیگر، منتخبانی که درصورت پیروزی در این رقابت، بزرگ‌ترین دستاورد عمر سیاسی‌شان را به دست خواهند آورد؛ چه آنکه تمامی این گزینه‌های احتمالی، همچون قالیباف در آغاز مجلس یازدهم، تاکنون سابقه ریاست بر قوه مقننه و فراتر از آن، ریاست بر یکی از قوای سه‌گانه را در کارنامه نداشته‌اند و حتی بعضا همچون قالیباف در آن مقطع زمانی در اسفندماه ۹۸ تا خردادماه ۹۹، حتی پیش از این در قامت نماینده مجلس نیز فعالیت نکرده‌اند. حال آنکه قالیباف وقتی ۴ سال پیش، برای نخستین‌بار وارد پارلمان شد و در ادامه با رای قاطع نمایندگان مجلس انقلابی، بر کرسی ریاست این مجلس تکیه زد، اگرچه در پارلمان، بی‌تجربه بود، اما بیش از یک دهه، در قامت شهردار پایتخت فعالیت کرده بود و در سال‌های دورتر نیز به‌عنوان فرمانده ناجا و سمت‌های ارشد نظامی مشابه این، تجربه مدیریتی اندوخته بود.
همه رقبای قالیباف در مجلس دوازدهم
رقبای قالیباف برای تصاحب سر کرسی ریاست مجلس انقلابی هیچ‌کدام از چنین پیشینه مدیریتی برخوردار نیستند و در بهترین حالت، چند صباحی در جایگاه وزیر دولت‌های پیشین فعالیت کرده‌اند. چهره‌هایی همچون حمیدرضا حاجی‌بابایی، منوچهر متکی و علی نیکزاد که هر سه هم سابقه نمایندگی دارند، هم سابقه وزارت؛ اصولگرایانی که مهم‌ترین وجه اشتراکشان این است که هر کدام در مقطعی در قامت وزیر با احمدی‌نژاد همکاری کرده‌اند. اما نکته جالب در رقابتی که خردادماه سال آتی درون مجلس دوازدهم رقم خواهد خورد، این است که رقبای اصلی قالیباف برای تصاحب قدرتمندترین کرسی مجلس دوازدهم، هیچ‌کدام از این ۳ نفر نیستند. هرچند این رقبای جدی‌تر نیز همچون آن ۳ نفری که پیش‌تر مورد اشاره قرار گرفت، با احمدی‌نژاد همکاری و تعامل کاری-سیاسی داشته‌اند، اما نه به‌عنوان وزیر دولت نهم یا دهم، بلکه به‌عنوان حامیان سیاسی و نمایندگان وقت مجلسی که باتوجه به گرایش تشکیلاتی‌شان، اساسا حیات سیاسی‌شان را مدیون ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد هستند؛ چه آنکه این رقبای جدی قالیباف برای تصاحب کرسی ریاست مجلس دوازدهم، همگی یا از جمله اعضای کنونی جبهه پایداری هستند یا از جمله اعضای پیشین این تشکل سیاسی اصولگرا که ظاهرا نه به‌خاطر تندروی‌های این حزب اصولگرا، بلکه به این خاطر که خود، در برخی مسائل، تندروتر از جبهه پایداری بودند، از این تشکیلات خارج شدند. به بیان دیگر، وقتی نگاهی به فهرست مهم‌ترین رقبای قالیباف برای تصاحب کرسی ریاست مجلس دوازدهم می‌اندازیم، یا با اسامی چهره‌هایی همچون سیدمحمود نبویان، مرتضی آقاتهرانی و مجتبی ذوالنوری مواجه می‌شویم که از نیروهای تشکیلاتی و اعضای رسمی جبهه پایداری هستند، یا منتخبانی همچون حمید رسایی که تا همین چندسال پیش از جمله اعضای ارشد جبهه پایداری بودند و در این سال‌ها نیز به‌رغم استعفا از عضویت این حزب اصولگرا، هم رابطه تشکیلاتی و سیاسی خود را با اعضای جبهه پایداری حفظ کرده‌اند و هم در همان مسیر و مشی سیاسی فعالیت کرده‌اند.
پایداری و صداوسیما علیه فارس و تسنیم؟
آنچه در این یکی، دو روز گذشته و در شرایطی که هنوز چندماهی تا زمان جدی شدن بحث بر سر ریاست مجلس دوازدهم، باعث شده این موضوع موردتوجه قرار گیرد، چنان‌که اشاره شد، ورود زودهنگام برخی از همین چهره‌های سیاسی به بحث رقابت بوده است. اقداماتی که شاید مهم‌ترین آن، از سوی حمید رسایی رقم خورد. روحانی اصولگرایی که پس از محمود نبویان و بالاتر از قالیباف، به‌عنوان نفر دوم تهران راهی مجلس دوازدهم شده و در جریان تبلیغات انتخابات مجلس دوازدهم نیز به‌دفعات علیه قالیباف موضع‌گیری کرده‌ بود. با این همه اما مواضع تند و تیزی که او اخیرا در جریان یک برنامه تلویزیونی مطرح کرد و نه‌فقط شخص قالیباف و نیروهای سیاسی حامی او، بلکه در عین حال، برخی از مهم‌ترین رسانه‌های منتسب به جریان اصولگرایی همچون خبرگزاری‌های فارس و تسنیم و روزنامه جوان را نیز به باد انتقاد گرفت، باعث شده ولوله‌ای در اردوگاه اصولگرایان به راه بیفتد. آن هم به فاصله تنها چندساعت پس از انتشار سخنان مقام معظم رهبری در دیدار اعضای جدید مجلس خبرگان و تاکید ایشان بر لزوم «پرهیز نمایندگان مجلس دوازدهم از اختلاف و دعوا»؛ سخنانی که مهدی فضائلی که از جمله اعضای دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی است، در توئیتی آن را این‌طور تفسیر کرد: «جهت اصلی انذار ‎حضرت‌آقا به نمایندگان مجلس جدید، پرهیز از اختلاف‌انگیزی و دعوا راه انداختن‌ها و ‎ستیزه‌گری‌های دشمن‌پسند بود، لذا اگر خود این تذکر بخواهد مبنای اختلاف و ستیزه‌جویی شود، قطعا نقض غرض خواهد بود؛ از سوی هرکس باشد!»
توئیت فضائلی تلویحا به سخنانی ارجاع داشت که شامگاه پنجشنبه از سوی حمید رسایی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری صداوسیمای جمهوری اسلامی مطرح شد. آنجا که این چهره سیاسی اصولگرا رسانه‌های حامی قالیباف در جریان تبلیغات انتخابات مجلس را محکوم کرد و عجیب‌تر آنکه این افشاگری رسایی مشخصا به‌دلیل اصرار مجری این برنامه تلویزیونی برای اشاره به نام رسانه‌ها و افراد انجام شد. به‌نحوی که انگار صداوسیمای جمهوری اسلامی نیز تمایل داشت همسو با رسایی و تندروهای جبهه پایداری، مقابل قالیباف و خبرگزاری‌های فارس، تسنیم و روزنامه جوان بایستد. به‌خصوص آنکه رسایی در بخشی از اظهاراتش در همین برنامه تلویزیونی مدعی شده بود که برخی رسانه‌ها از برخی کاندیداهای انتخابات حمایت کرده‌اند و پس از اصرار مجری برنامه بر نام بردن از رسانه‌ها و کاندیداهای مورد حمایتشان، رسایی صراحتا از «روزنامه جوان» و «خبرگزاری تسنیم» نام برد و تاکید کرد که این رسانه‌ها می‌خواهند قالیباف رییس مجلس شود!
این غائله سیاسی-رسانه‌ای که در ادامه حتی منجر به برکناری معاون سیاسی صداوسیما شد، در حالی با واکنش بخش عمده‌ای از رسانه‌ها و نیروهای سیاسی اصولگرا مواجه شد که همزمان یک چهره‌ رسانه‌ای نزدیک به قالیباف نیز در واکنش به آن، دست به افشاگری زد. محمد عکاف که در قامت سردبیر خبرگزاری رسمی مجلس فعالیت می‌کند، به ماجرای برکناری معاون سیاسی صداوسیما اشاره کرد و نوشت: «در شب حضور رسایی در تلویزیون، خدابخشی (معاون سیاسی برکنارشده صداوسیما) در اتاق پخش بود و سوال‌ها را در گوشی به مجری می‌گفت تا بپرسد.» این در حالی بود که حمید رسایی نیز پیش‌ از حضور در این برنامه تلویزیونی، در توئیتی نسبت به پویش تازه خبرگزاری فارس برای رد اعتبارنامه خود، واکنش نشان داده و نوشته بود: «بعد از فحاشی روزنامه جوان و توهین‌های خبرگزاری تسنیم، خبرگزاری فارس با اشتراک گذاشتن یک پست، خواستار رد اعتبارنامه حمید رسایی شد! اگر این طلبه از این ادا و اطوار‌ها می‌ترسید، رسایی می‌شد؟! مگر وارد چه منطقه ممنوعه‌ای شده؟! مگر زیر چه میزی زده که برآشفته‌اید؟! این رسانه‌ها از کجا خط می‌گیرند؟!»
رسانه‌های اصولگرا علیه منتخبان اصولگرا
آنچه پس از حضور رسایی در صداوسیما و پخش آن قسمت از گفت‌وگوی ویژه خبری در اردوگاه اصولگرایان رقم خورد، نشان داد ماجرا تازه آغاز شده و باید منتظر بیشتر از این باشیم. چنان‌که روزنامه اصولگرای فرهیختگان که رسما متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی است و در عمل متمایل به طیف میانه‌رو و سنتی جناح راست و چهره‌هایی همچون علی‌اکبر ولایتی نوشت: «درست در روزی که رهبر انقلاب از تلخکامی سیاسی گفتند،‌ رسایی به صداوسیما دعوت می‌شود!» این روزنامه مدعی شد: «بعد از صحبت‌های رهبر انقلاب، یکی از افرادی که در این مدت اظهارنظرهای زیادی درباره قالیباف و مجلس یازدهم مطرح کرده بود، حمید رسایی بود. به همین خاطر برخی این گزاره را مطرح می‌کردند که یکی از افرادی که منظور صحبت‌های رهبری بوده، حمید رسایی است. با این حال همان روز، صداوسیما فردی را که به‌نظر می‌رسید یکی از مخاطبان صحبت رهبر انقلاب است به تلویزیون آورد و البته به جای کنترل دعواها و اختلافات حالا پای این جنجال‌ها به رسانه ملی نیز باز شد.» همزمان روزنامه خراسان که همچون فرهیختگان به طیف سنتی جناح راست گرایش دارد، به جای قرابت به چهره‌هایی همچون ولایتی، بیشتر به شخص قالیباف نزدیک است، روایتی از آنچه در جریان این برنامه تلویزیونی رقم خورد، به دست داد و در ادامه با اتخاذ موضعی تقریبا مشابه فرهیختگان نوشت: «این گفت‌وگوی زرد و عجیب رسانه ملی و اصرار بر نام آوردن افراد و طرح اتهامات روی آنتن زنده با موجی از واکنش‌ها در فضای مجازی همراه شد.» این روزنامه ازجمله به توئیت رییس اداره اخبار مجلس انقلابی اشاره کرد و با اشاره به آنچه یزدان‌پناه مطرح کرده بود، نوشت: «تنها چند ساعت پس از هشدارهای صریح رهبر انقلاب به نمایندگان منتخب نسبت به پرهیز از «دعوا راه انداختن»، «کشمکش»، «ستیزه‌گری» و «سخنان اختلاف‌انگیز»، صداوسیما در گفت‌وگوی ویژه خبری از آقای رسایی دعوت کرد و مجری به طرز خارج از عرف، موضوع بحث را به جایی کشاند که رسایی دست به تخریب و تهمت علیه دکتر قالیباف زد؛ یعنی حتی اجازه ندادند یک‌روز از هشدار آقا بگذرد و بعد خیمه‌شب‌بازی کنند.»
این در حالی بود که واکنش روزنامه جوان که مشخصا از جمله آن رسانه‌های اصولگرایی بود که رسایی روی آنتن زنده علیه‌شان افشاگری کرده و آنها را به حمایت از قالیباف متهم کرده بود، در واکنشی به‌مراتب تند و تیزتر، خواستار آن شد که «رسانه‌ها به امثال حمید رسایی تریبون ندهند!» این روزنامه اصولگرا که ظاهرا به برخی نهادهای نظامی نزدیک است، با اشاره به توصیه اخیر رهبری به نمایندگان جدید، نوشت: «روزنامه جوان فراتر از مخاطب مشخص این فرمان (نمایندگان جدید)، خود را و رسانه‌های دیگر را به پیروی کامل و بی‌نقص این فرمان دعوت می‌کند و از همگان می‌خواهد مطالبات رسانه‌ای را بر انجام وظایف قانونی نمایندگان متمرکز کنند و به «دعوا، ستیزه، مقابله و جبهه‌بندی‌های دشمن‌شادکن که مجلس را از کارایی می‌اندازد» تریبون ندهند. هرچند در کمال تاسف فقط چند ساعت بعد از این بیان روشن رهبری، رسانه ملی خلاف آن عمل کرد و موجب انتشار سخنان خلاف‌واقع دیگر و تلخ شدن کام سیاسی اجتماع شد.»
میان‌داری به‌سبک کیهان!
با این همه شاید مهم‌ترین واکنش، واکنشی بود که از سوی حسین شریعتمداری و در صفحات روزنامه کیهان منتشر شد. روزنامه‌ای که ازقضا معمولا حامی تندروترین نیروهای سیاسی اصولگراست و در حالی که معمولا از برنامه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی حمایت می‌کند، در این چندسال گذشته که شاهد اجرای سیاست «یکدست‌سازی حاکمیت» هستیم، همواره حامی مجلس و دولت انقلابی نیز بوده است. شریعتمداری در یادداشتی که در این رابطه نوشت، نه‌تنها از رسایی و قالیباف حمایت کرد، بلکه از کلیت صداوسیما و حتی مجری برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری هم دفاع کرد و سعی کرد تنها مقصر این غائله را همان یک نفری که برکنار شده یا به تعبیری استعفا داده، معرفی کند. کیهان نوشت: «آنچه پنج‌شنبه شب گذشته در برنامه «گفت‌و‌گوی ویژه خبری» شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی اتفاق افتاد، به اندازه‌ای باور‌ناپذیر بود که تصور نمی‌رفت مسوولان محترم صداوسیما مخصوصا ریاست محترم این سازمان از وقوع آن روی آنتن زنده باخبر باشند. این برنامه برخلاف بسیاری از نمونه‌های قبلی آن که روشنگر و گره‌گشا بود، انگار برای دامن زدن به اختلافات و دمیدن در تنور دعوا‌های سیاسی تدارک دیده شده بود!»
شریعتمداری پس از شرح آنچه در این برنامه رقم خورد، نوشت: «گویی تهیه‌کنندگان برنامه اصرار دارند که موارد و نمونه‌های اختلافات و دعوا‌های سیاسی مطرح شود! و در پاره‌ای از موارد که آقای رسایی از ذکر نام افراد یا طرف‌های مقابل خودداری می‌کند، با اصرار از ایشان می‌خواهند که «مبهم»! صحبت نکند و از افراد اسم ببرد!»
او همچنین در بخش دیگر یادداشت مفصل خود مدعی شد: «شواهد موجود حکایت از آن دارند که خانم مجری برنامه از شخصیت متین، متدین و محترمی برخوردارند، ولی مجری مخصوصا در این‌گونه برنامه‌ها از طریق گوشی، با سردبیر و مسوول برنامه در تماس است و سفارش‌های ایشان را اجرا می‌کند.» این روزنامه همچنین تاکید کرد که «دور از انصاف است که حجم انبوه و متراکم امور جاری در رسانه ملی و دامنه وسیع و گسترده وظایف این سازمان نادیده گرفته شود، مخصوصا حساسیت‌های ویژه و بعضا منحصر‌به‌فرد برخی از امور در صداوسیما نیز باید مورد توجه بوده و بیرون از دایره قضاوت‌ها قرار نگیرد.»
آرامش پیش از طوفان!
کیهان سعی کرده با نوعی میان‌داری، اختلافات آشکار نیروها، رسانه‌ها و اردوگاه‌های متکثر جناح راست را پنهان کند و اوضاع را آرام و معقول تصویر کند، اما واقعیت آن است که اختلاف و تنش در اردوگاه اصولگرایان بسیار جدی است و در شرایطی که انتظار می‌رفت دست‌کم پس از انتخابات، چند روزی شاهد فرونشستن شعله اختلافات این نیروهای سیاسی باشیم، به نظر می‌رسد این امر ممکن نیست و ظاهرا اختلافات چنان جدی است که حتی در آستانه تعطیلات نوروز و روزهای پس از انتخابات نیز نباید منتظر آرامش پس از طوفان رقابت انتخاباتی اصولگرایان با یکدیگر باشیم. آنچه تردیدی در آن نیست، آن است که با آغاز سال نوی خورشیدی و جدی‌تر شدن رقابت اصولگرایان برای تصاحب کرسی ریاست مجلس دوازدهم، آتش بلند و سوزان این تنش جناحی و اختلاف درونی، بیش از پیش شعله‌ور خواهد شد و این اوضاع متلاطم کنونی، به‌رغم آنکه نشانی از آرامش ندارد، احتمالا به‌نسبت آنچه در ماه‌های پیش‌رو رقم خواهد خورد، آرامشی است، پیش از طوفان!