« اختلافات خانوادگی» در صدر

گروه جامعه- اورژانس اجتماعی یکی از مهم‌ترین و موثرترین اقدامات در راستای رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی است که از اواخر دهه ۸۰ در کشور راه‌اندازی شده است. این اورژانس متاسفانه هنوز در بسیاری از شهرهای کوچک راه‌اندازی نشده و بسیاری از مردم از وجود این اورژانس و نوع خدمات آن به زنان و کودکان آسیب‌دیده هنگام همسر‌آزاری و کودک‌آزاری مطلع نیستند که این یکی از ضعف‌های این طرح است و به دلیل کمبود بودجه هنوز در همه شهرها راه‌اندازی نشده و اطلاع‌رسانی آن ناقص مانده است. از سویی دیگر ۱۲۳ مامنی است برای جلوگیری از خودکشی و اطلاع‌رسانی از این امر در صورت آگاهی. سال گذشته رییس اورژانس اجتماعی تهران در گفت‌وگو با «جهان صنعت» عنوان کرده بود بیشترین میزان تماس بر‌خلاف تصورات، کودک‌آزاری نیست و همسر‌آزاری است. همچنین تاکید کرده بود نیازی نیست حتما از افراد درجه یک کسی باشیم تا بتوانیم کودک‌آزاری را گزارش دهیم. حتی یک همسایه هم در صورت اطلاع از کودک‌آزاری، شکنجه روحی و جسمی یا تعرض به کودکان می‌تواند به این اورژانس وقوع رخداد را اطلاع دهد و مددکاران و روانشناسان با مراجعه به آن خانه مساله را مورد بررسی قرار دهند با کودک حرف بزنند و در صورت اثبات کودک را به بهزیستی منتقل کنند. البته چون پدر بر کودک حق دارد، در اینجا نیز نقص قانون مانع از آن می‌شود کودک بدسرپرستی که در خانه تحت آزار و اذیت قرار می‌گیرد، به راحتی به بهزیستی منتقل شود.
حالا رییس مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی کشور نیز با تایید و تاکید بر اظهارات سال گذشته رییس اورژانس اجتماعی، از ۱۷۳ هزار مورد تماس با خط ۱۲۳ (اورژانس اجتماعی) طی سال گذشته خبر داده و گفته است: مسایل و اختلافات خانوادگی در صدر تماس‌ها با اورژانس اجتماعی بوده که تماس‌گیرندگا‌ن خواهان حمایت‌های مادی و معنوی از بهزیستی و دستگاه‌های ذی‌ربط برای حل مشکلات خود هستند.
حسین اسدبیگی در گفت‌وگو با ایسنا، خدمات ارائه‌شده از سوی این مرکز را در سال ۹۵ این گونه تشریح و اظهار کرد: اورژانس اجتماعی در چهار قالب مراکز ثابت مداخله در بحران، تیم‌های سیار، پایگاه خدمات اجتماعی و همچنین مرکز تلفنی ۱۲۳ به ارائه خدمات فوریت‌های اجتماعی می‌پردازد.
به گفته وی در خصوص میزان افزایش خطوط اورژانس اجتماعی، در سال گذشته حدود چهار هزار نفر در ۱۹۷ مرکز مداخله بحران پذیرش شدند. ۹۰ هزار نفر از تیم‌های سیار که شامل ۲۹۷ خودرو هستند، خدمات گرفتند و شمار تماس‌های مرتبط با خط ۱۲۳ در سراسر کشور به حدود ۱۷۳ هزار مورد رسید. رییس مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی کشور درباره گزارشات رسیده از «خودکشی» گفت: در مجموع ۵۲۲۵ مورد خودکشی گزارش شد که از این تعداد ۸۸۶ مورد به مراکز ثابت مداخله در بحران ما مراجعه کردند. تیم سیار به ۲۰۱۷ مورد مراجعه کرد و ۲۳۲۲ مورد نیز با خط ۱۲۳ تماس گرفتند.
اسدبیگی در خصوص نحوه خدمات‌رسانی در حوزه ‌کودک‌آزاری‌ نیز تاکید کرده: ‌کودک‌آزاری‌ نیز از جمله فوریت‌های اجتماعی است که آمار ۲۶ هزار و ۵۰۰ مورد را در سال ۹۵ به نام خود ثبت کرد. از این تعداد ۲۷۰۰ نفر به مراکز ثابت مداخله در بحران مراجعه کردند، بیش از ۱۰هزار مورد خدمات سیار داشتیم و ۱۳هزار و ۷۰۰ مورد تماس تلفنی با خط ۱۲۳ داشتیم.
وی درباره آمار ‌همسرآزاری‌ نیز گفته است: جمعا حدود ۱۳ هزار و ۳۷۰ مورد ‌همسرآزاری‌ گزارش شد که بیش از دو هزار مورد به مراکز مداخله مراجعه کرده بودند، بیش از سه هزار مورد خدمات سیار دریافت کردند و ۸۲۰۰ مورد با خط ۱۲۳ تماس گرفتند.
اسدبیگی در ادامه خاطر‌نشان کرد‌: آمار ‌فرار از منزل‌ نیز حدود ۴۸۰۰ مورد بوده که ۱۲۰۰ مورد به مرکز مداخله مراجعه کردند. بیش از هزار مورد خدمات سیار داشتیم و حدود ۲۶۰۰ مورد با ۱۲۳ تماس گرفته و مشاوره تلفنی گرفتند.
حوادث اجتماعی از منابع مختلفی به این اورژانس گزارش می‌شوند. همسایگان، اقوام، مدرسه، مردم رهگذر، نیروی انتظامی، سازمان‌های مردم‌نهاد و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی از جمله مراجعی هستند که فوریت‌های اجتماعی به ویژه کودک‌آزاری‌ها را به ما گزارش می‌کنند که البته در زمینه کودک‌آزاری هر کس می‌تواند به این اورژانس گزارش دهد.
رییس مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی در ادامه تاکید کرد: در مواردی با خط ۱۲۳ تماس گرفته می‌شود و همکاران ما در صورت نیاز توصیه‌ها و راهنمایی‌های لازم را انجام می‌دهند‌ اما اگر مورد وخیم بود، تیم سیار به محل اعزام می‌شود و بررسی می‌کند. در نهایت اگر موردی شدید و حاد بوده و نیاز باشد کودک تحت آزار از خانواده خارج شود، به دنبال اقدامات قضایی می‌رویم. در همین زمینه اگر لازم شد، کارشناسان ما از قاضی حکم می‌گیرند و با حضور آن ماموران، کودک تحت آزار به طور موقت از خانواده گرفته می‌شود و تا زمانی که خانواده صلاحیت نداشته باشد، این کودک با حکم قاضی به مراکز بهزیستی ارجاع می‌شود. متاسفانه برخی خانواده‌ها شایستگی سرپرستی کودک خود را ندارند؛ این همان گزاره‌ای است که رییس اورژانس اجتماعی در گفت‌وگو با «جهان صنعت» بر آن تاکید کرده و گفته بود در این صورت می‌توانند کودک را از خانواده آزار‌دهنده دور کنند.
اسدبیگی با بیان اینکه در اورژانس‌های اجتماعی سراسرکشور حدود دو هزار نیرو مشغول کار هستند گفت: ۱۹۷ مرکز مداخله بحران و ۳۰۰ خودروی ارائه خدمات سیار وجود دارد. در ابتدای سال‌جاری ۲۴ مرکز مداخله دیگر افتتاح شد و طبق مصوبه مجلس و برنامه ششم توسعه مکلف شدیم در سال ۹۶ ، ۱۴۰ مرکز جدید اورژانس در شهرهای با جمعیت بالاتر از ۵۰ هزارنفر دایر کنیم.
در صورت وقوع این اتفاق و بودجه کافی جهت افزایش خطوط و خدمات‌رسانی اورژانس اجتماعی، اتفاقات بهتری در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی رخ می‌دهد و حداقل تاثیر مثبتی که این اورژانس دارد، آگاهی خانواده‌ها از وجود تیمی است که می‌توانند با مداخله به موقع خود، مانع وقوع رخدادهای تلخ و جبران‌ناپذیر در حوزه زنان و کودکان شوند و می‌دانند که نهادی هست که از آنها حمایت کند، به آنها مشاوره دهد و کمک‌رسانی به موقع انجام دهد.