اختلاف ۶۰ درصدی قیمت گوشت از دامداری تا قصابی

گروه بازرگانی- بررسی‌ها نشان می‌دهد اختلاف قیمت گوشت از دامداری تا بازار حدود ۶۰ درصد است که عرضه مستقیم و خرید حمایتی دام‌ می‌تواند این فاصله را کاهش دهد. در شرایطی که مردم زیر بار فشارهای اقتصادی قرار دارند، روزی نیست که خبر گرانی اجناس و اقلام ضروری سبد خانوار به گوش نرسد و تامین مایحتاج افراد را بیش از پیش به چالش نکشد. در حالی که گرانی و کمبود برخی از اقلام غذایی، اقشار مختلف جامعه را در تامین مایحتاج خود با سختی روبه‌رو کرده، سودجویی دلالان و عوامل واسطه در بازار برخی محصولات همچون گوشت قرمز‌، هم مزید بر علت شده تا دهک‌های کم‌درآمدتر جامعه از دسترسی به این ماده پروتئینی محروم شوند، این در حالی است که مسوولان امر خبر از انباشت دام در واحدهای دامداری می‌دهند.
بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد هم‌اکنون قیمت هر کیلو شقه گوسفندی ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان، شقه گوساله ۱۲۵ تا ۱۳۰ هزار تومان، سردست گوسفند ۱۶۰ هزار تومان و سردست گوساله ۱۴۰ هزار تومان است که با قیمت واقعی اختلاف معناداری دارد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اختلاف قیمت گوشت از دامداری تا بازار به ۶۰ درصد می‌رسد که عرضه مستقیم و خرید حمایتی دام‌ تا حدودی می‌تواند این فاصله را کاهش دهد. در همین خصوص سعید سلطانی سروستانی مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور با انتقاد از کمبود و گرانی نهاده‌های دامی در بازار اظهار کرد: با وجود تامین ۴۰ تا ۴۵ درصد نهاده‌های دامی با نرخ مصوب و مابقی از بازار آزاد، قیمت تمام‌شده دام زنده به شدت بالاست. وی با اشاره به اینکه دولت برای نهاده‌های جو، ذرت و کنجاله سویا یارانه در نظر گرفته، افزود: مابقی نهاده‌ها همچون یونجه، ذرت علوفه‌ای، کاه، کلش، تفاله چغندر قند و… از بازار آزاد باید خریداری شود که افزایش قیمت سه قلم ذرت، سویا و جو بر بازار این نهاده‌ها هم تاثیر مستقیمی دارد.
سلطانی قیمت تمام‌شده هر کیلو گوسفند را ۵۰ هزار تومان و گوساله را ۴۵ هزار تومان اعلام کرد و گفت: هم‌اکنون متوسط قیمت هر کیلو دام سبک در کشور ۴۲ تا ۴۳ هزار تومان و دام سنگین ۳۷ تا ۳۸ هزار تومان است.
این مقام مسوول ادامه داد: با وجود حلقه‌های واسط ناشی از کمبودهای موجود، اختلاف قیمت گوشت از دامداری تا بازار ۵۰ تا ۶۰ درصد است که سازوکار باید به گونه‌ای برای اتحادیه فراهم شود تا با عرضه مستقیم گوشت با نرخ منطقی به دست مصرف‌کننده برسد.
آزادسازی قیمت نهاده‌ها شرایط را بدتر می‌کند
مدیرعامل اتحادیه دامداران در واکنش به آزادسازی نرخ نهاده‌های دامی و پرداخت یارانه مستقیم بیان کرد: آزادسازی قیمت نهاده‌ها شرایط را بدتر می‌کند چرا که پرداخت یارانه شعاری بیش نیست و هیچ‌گاه به دست دامدار نرسیده است.
به گفته وی، طی سه تا چهار ماه اخیر پیش‌بینی کرده بودیم که اگر به فریاد دامداران نرسند، قیمت گوشت گوسفند در مغازه‌ها به ۲۰۰ هزار تومان می‌رسد که شاهد تحقق این موضوع برای مدتی در مغازه‌های سطح شهر بودیم.
سلطانی با تاکید بر این موضوع که باید بازاررسانی توسط تشکل‌ها و اتحادیه صورت گیرد، بیان کرد: با وجود آنکه بارها اعلام کرده‌ایم که سقف اعتباری برای پرواربندی و خرید قراردادی باید در نظر گرفته شود، اما مسوولان توجهی نمی‌کنند.
مدیرعامل اتحادیه دامداران با انتقاد از دخالت دولت در بازار گفت: دولت با اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت باید ساز و کار حمایت از دامداران را فراهم کند و سپس در تنظیم بازار دخالتی نداشته باشد و تنها بر بازار نظارت کند‌‌.
وی با تاکید بر حمایت از بخش خصوصی گفت: دولت با حمایت از بخش خصوصی باید کاری کند تا محصولات کشاورزی به دست سلف‌خران نیفتد، کمااینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده به منظور حمایت از دامداران تخصیص می‌یابد، اما متاسفانه سودجویی و رانت در این موضوع رخ می‌دهد.
تولید دام صرفه اقتصادی ندارد
منصور پوریان رییس شورای تامین‌کنندگان دام کشور نیز با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه گوشت وجود ندارد، اظهار کرد: با توجه به تولید و عرضه مناسب، قیمت دام و گوشت به ثبات رسیده، در برخی خرده‌فروشی‌ها هم قیمت برخی قطعات گوشت کاهش داشته است.
وی با اشاره به اینکه بازار گوشت در رکود به سر می‌برد، بیان کرد: با توجه به تعطیلی مراکز پرمصرف همچون تالار‌های پذیرایی و رستوران، دام زیادی روی دست دامداران مانده که با این وجود دامدار با مشکلات متعددی در نوسان قیمت نهاده‌های دامی روبه‌رو است.
پوریان ادامه داد: با وجود فراوانی نهاده‌های دامی در بازار، اما قیمت به شدت بالاست که با وجود انباشت دام در واحدها، تولید صرفه اقتصادی برای دامدار ندارد.
رییس شورای تامین‌کنندگان دام کشور قیمت کنونی هر کیلو دام سبک را ۴۵ هزار تومان و قیمت هر کیلو دام سنگین را ۳۵ هزار تومان اعلام کرد.
وی با اشاره به دلایل اختلاف ۵۰ تا ۶۰ درصدی قیمت از دامداری تا بازار بیان کرد: در بخش دام سبک و سنگین، میادین توسط چوبداران اداره می‌شوند که با احتساب هزینه‌های جابه‌جایی، پلاک‌گذاری و سود عوامل واسطه و دلال هر کیلو دام سبک در میادین با نرخ ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان و دام سنگین با نرخ ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
این مقام‌ مسوول خرید حمایتی را یکی از راهکار‌های حذف حلقه‌های واسط و دلال برشمرد و گفت: شرکت پشتیبانی امور دام و وزارت جهاد کشاورزی با خرید حمایتی از دامداران و کشتار مستقیم در کشتارگاه‌ها، حلقه‌های واسط را از بین می‌برند که استمرار این طرح، حمایت مستقیم دامدار و مصرف‌کننده را دربر دارد.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه طرح خرید حمایتی به صنعت دام کشور کمک می‌کند، بیان کرد: با وجود آنکه امکان عرضه مستقیم برای دامدار وجود ندارد، از این رو دام به دست دلال و واسطه می‌افتد که در نهایت در خرده‌فروشی‌ها پس از تبدیل به قطعات مختلف با نرخ‌های متفاوتی عرضه می‌شود، در حالی که با خرید حمایتی و عرضه مستقیم شاهد التهابات قیمت در بازار نخواهیم بود.
به گفته وی، گرچه خرید حمایتی نوعی عرضه مستقیم به بازار است، اما باید فضایی ایجاد شود که در مناطق پرتردد، گوشت به طور مستقیم به دست مصرف‌کننده برسد تا دیگر شاهد گران‌فروشی و اختلاف فاحش قیمت از دامداری تا بازار نباشیم.
رییس شورای تامین‌کنندگان دام کشور با بیان اینکه بخش خصوصی توان راه‌اندازی مراکز عرضه مستقیم را ندارد، تصریح کرد: بخش دولتی با حمایت از بخش خصوصی باید شرایط را فراهم کند تا عرضه گوشت به طور مستقیم در بازار انجام شود چرا که در عمده‌فروشی همه چیز مشخص است، اما در بحث خرده‌فروشی مشکلاتی وجود دارد.
وضعیت بحرانی دام و طیور
در این خصوص همچنین احمد مقدسی رییس انجمن صنفی گاوداران با اشاره به اینکه وضعیت دام و طیور کشور بحرانی است، اظهار کرد: هم‌اکنون مقدار تامین ارز برای ترخیص نهاده از گمرک و بنادر بسیار کم است که متاسفانه بوروکراسی‌های اداری در سامانه بازارگاه ناکارآمد است.
وی افزود: گرچه سیستم سامانه بازارگاه مناسب است، اما به علت کمبود نهاده همانند خودرویی است که بنزین ندارد.
مقدسی قیمت تمام‌شده فعلی گوساله زنده را ۴۷ هزار تومان اعلام کرد و افزود: با تامین ۱۰۰ درصد نهاده با نرخ مصوب، قیمت تمام‌شده به ۴۴ هزار تومان می‌رسد که متاسفانه در شرایط فعلی متوسط قیمت خرید گوساله از دامدار ۳۸ هزار تومان است.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه زنگ خطر نابودی صنایع شیر و گوشت کشور به صدا درآمده است، بیان کرد: با توجه به وضعیت فعلی نهاده‌های دامی اعلام خطر جدی به مسوولان می‌کنیم تا وزارت جهاد از طریق سامانه، نهاده مورد نیاز را تامین کند.
وی قیمت واقعی هر کیلو گوشت گوساله بر مبنای نرخ دام را ۱۱۸ هزار تومان اعلام کرد و گفت: عرضه با نرخ‌های بالاتر تضییع حقوق مصرف‌کننده است.
رییس انجمن صنفی گاوداران از انباشت دام در واحد‌های دامداری خبر داد و گفت: با استمرار روند فعلی، دیگر هیچ پرواربندی گوساله پروار نمی‌کند، در حالی که با حمایت از تولید نیازی به واردات نخواهیم داشت و به طور کامل ۱۰۰ درصد نیاز کشور از داخل تامین می‌شود.
کاهش قیمت مرغ به حدود ۲۰ هزار تومان
در حالی که مشکلات بازار نهاده‌های دامی هنوز رفع نشده و بازار گوشت و مرغ با افزایش قیمت‌های قابل توجه روبه‌رو است، برخی از مسوولان از کاهش قیمت‌ها خبر می‌دهند. در همین خصوص مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران گفت: با توجه به افزایش ورودی نهاده‌ها در سامانه بازارگاه و توزیع آن در ۱۰ روز اخیر، اکنون قیمت گوشت مرغ برای مصرف‌کنندگان به حدود نرخ مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان رسیده است.
محمدعلی کمالی عرضه گوشت مرغ منجمد و گرم توسط شرکت پشتیبانی امور دام را در متعادل شدن بازار گوشت موثر دانست و افزود: اکنون به طور میانگین قیمت هر کیلوگرم مرغ زنده در سطح کشور نزدیک ۱۶ هزارتومان معامله می‌شود که در صورت تامین ۱۰۰ درصدی نهاده‌های تولید به نرخ مصوب باز خواهد گشت.
به گفته وی، طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار قیمت هر کیلوگرم مرغ زنده ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان تعیین شده است.
مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران، آنالیز قیمت‌های هر کیلوگرم مرغ زنده از ۲۰ اسفندماه ۹۸ تا اواسط خردادماه (طی مدت سه ماه) را که مرغداران امکان تامین نهاده‌ها با نرخ‌های مصوب را نداشتند ۱۶ هزار و ۷۰۰ تومان برآورد کرد و اظهار داشت: در آن زمان مرغداران روی هر کیلوگرم مرغ بیش از دو هزار تا سه هزار تومان ضرر می‌دادند.
کمالی تصریح کرد: تولیدکنندگان برای جوجه‌ریزی و ادامه تولید نیازمند نقدینگی و تامین ۱۰۰ درصدی نهاده‌ها با نرخ‌های مصوب هستند.
وی ادامه داد: کمبود نهاده‌ها با نرخ مصوب و پایین بودن کیفیت موجب افزایش قیمت گوشت مرغ در ماه‌های اخیر شد.
نگرانی تولیدکنندگان از فشارهای تعزیراتی
مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران گفت: اکنون فشارهای تعزیرات موجب نگرانی‌هایی برای تولیدکنندگان و مرغداران شده تا جایی که در استان‌های هرمزگان و مرکزی برخوردهایی با تولیدکنندگان شده است.
به گفته وی، پیش از این در استان تهران ۴۰ مرغداری به دلیل اینکه مرغشان توسط شرکت پشتیبانی امور دام خریداری نشد و محصول خود را به ناچار به بازار عرضه کردند، جریمه شدند.
وی اظهار کرد: ادامه فشارهای تعزیراتی و برخوردهای اینچنینی می‌تواند موجب کاهش جوجه‌ریزی در دوره‌های بعدی شود که به طور مجدد می‌تواند نوسان قیمت بازار مرغ را به دنبال داشته باشد.
کمالی ادامه داد: به طور حتم بازار گوشت مرغ نیازمند حضور سازمان‌های بازرسی و نظارتی است اما برخوردهای نامناسب و جریمه‌های سنگین می‌تواند تولیدکنندگان را از این عرصه خارج کند.
مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران بر این باور است که تولیدکننده باید از نرخ محصول تولیدی خود راضی باشد در غیر این صورت محصولی که به‌زور از تولیدکننده با قیمت‌های پایین خریداری می‌شود می‌تواند مشکل داشته باشد.
گفتنی است طبق مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار در آذرماه، نرخ هر کیلوگرم ذرت و جو در مبادی ورودی هزار و ۷۰۰ تومان، دانه سویا سه هزار ۱۰۰ تومان و کنجاله سویا سه هزار و ۲۰۰ تومان تعیین شد، در حالی که قیمت هر کیلوگرم ذرت بیش از چهار هزار تومان و کنجاله سویا بیش از ۱۵ هزار تومان در بازار آزاد به فروش می‌رسد.
طی دو تا سه هفته گذشته قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ در بازار سراسر کشور به علت کاهش جوجه‌ریزی در مهرماه امسال ناشی از کمبود نهاده‌ها با نرخ مصوب بین ۳۵ هزار تا ۴۰ هزار تومان در بازار به فروش می‌رسید.
طی روزهای اخیر شرکت پشتیبانی امور دام کشور اقدام به توزیع هزار و ۵۰۰ تا دو هزار تن گوشت مرغ در بازار سراسر کشور کرده که از این میزان ۹۵۰ هزار تن گوشت مرغ گرم و مرغ منجمد در بازار استان تهران با نرخ‌های مصوب گوشت مرغ گرم ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان و مرغ منجمد ۱۵ هزار تومان عرضه می‌شود.
وعده حذف شبکه دلالی
در این رابطه همچنین معاون شرکت پشتیبانی امور دام گفت: با تمهیدات صورت گرفته از روز شنبه در راستای حذف شبکه دلالی از روند توزیع تخم‌مرغ شکل توزیع این محصول دچار تغییراتی می‌شود.
جعفری اظهار کرد: از این پس کسانی که از درب مرغداری‌ها مبادرت به خرید تخم‌مرغ می‌کنند باید تائیدیه شرکت پشتیبانی امور دام را داشته باشند و همچنین بارانداز‌هایی در استان‌های مختلف در اختیار تشکل‌های تولید تخم‌مرغ قرار گرفته که آنها از این مبادی به طور مستقیم و با قیمت مصوب نیاز بازار را برطرف کنند.
وی گفت: در حال حاضر بیش از یک میلیون تن تولید تخم‌مرغ داریم که بیش از نیاز بازار است، ولی با توجه به اینکه در فصلی هستیم که با افزایش تقاضا مواجه می‌شویم فعلا برنامه‌ای برای صادرات میزان مازاد وجود ندارد و تمام تلاش‌ها در راستای تامین نیاز داخلی است.
معاون شرکت پشتیبانی امور دام با اشاره به اینکه فروش تخم‌مرغ با قیمت بالاتر از نرخ مصوب ناشی از تخلفات صورت گرفته در شبکه توزیع است اظهار کرد: شبکه توزیع زیرنظر وزارت صنعت است که باید بررسی شود و تخلفات صورت گرفته در این حوزه مشخص شود.
جعفری گفت: مسوولیت وزارت جهاد کشاورزی تولید است و به هیچ عنوان کمبود تولید تخم‌مرغ نداریم و تا پایان سال هم با توجه به تمهیدات صورت گرفته تولید بهینه انجام خواهد گرفت و نیاز کشور تامین شده است.
وی با اشاره به اینکه نهاده مورد نیاز مرغداری‌هایی که در حوزه تولید تخم‌مرغ فعالیت می‌کنند تامین شده است اظهار کرد: با حذف شبکه دلالی در توزیع این محصول بدون شک قیمت آن به ثبات می‌رسد.
معاون شرکت پشتیبانی امور دام تصریح کرد: هرگونه فروش تخم‌مرغ خارج از قیمت مصوب تخلف است و از فردا به شکل جدی‌تری با این تخلفات برخورد می‌شود و اگر مرغداران نیاز به افزایش قیمت احساس می‌کنند این موضوع نیز باید توسط سازمان حمایت و وزارت جهادکشاورزی بررسی و نتیجه اعلام شود.