ادای دینی به علی رفیعی و «چشم‌هایش»

افشین زمانی که این روزها نمایش «الف غین میم یا همه چشم‌ها برای او» را روی صحنه می‌برد، این نمایش را ادای دینی به دکتر علی رفیعی دانست و نسبت به تغییر سلیقه تماشاگر تئاتر هشدار داد. این کارگردان با ارائه توضیحاتی درباره ویژگی‌های نمایش خود تاکید کرد که این نمایش قضاوتی درباره آغامحمد خان قاجار انجام نمی‌دهد.
او در آغاز درباره درون‌مایه این نمایش گفت: از چند سال پیش شروع به اجرای سه‌گانه‌ای کردم که این نمایش آخرین بخش آن است. تمرکزم در هر سه نمایش بر شخصیت‌های تاریخی ایران است و علاقه‌مند بودم یک داستان ایرانی را در فضای تئاتر مه‌یر هولدی اجرا کنم. زمانی درباره خلاصه داستان این نمایش و اشاره آن به رمان «چشم‌هایش» از بزرگ علوی اضافه کرد: نمایش من درباره آغامحمدخان قاجار است و از آنجاکه رمان «چشم‌هایش» را هم بسیار دوست می‌دارم و چون در این نمایش اشاره‌های متعددی به چشم داریم، به نام این رمان هم ادای دینی کرده‌ایم. این کارگردان تئاتر درباره رویکرد خود به کاراکتر آغامحمدخان قاجار و اینکه در نمایشش چه نگاهی به این شخصیت دارد، گفت: رویکرد و کانسپت اصلی نمایش ما این است که سند بزرگی که به نام تاریخ می‌شناسیم، یک دروغ بزرگ است چراکه تاریخ را فاتحان نوشته‌اند اما باید دید زیست آغامحمدخان چگونه بوده و این ذهنیت وجود دارد که اگر این تاریخ غلط نوشته شده باشد، شاید روند زندگی آغامحمدخان جور دیگری بود. این نقطه شروع نمایش در ذهن من است. زمانی اضافه کرد: رویکرد من به شخصیت آغامحمدخان یک نگاه جهانشمول به مساله قدرت است؛ اینکه در پس هر قدرتی یک ذات شیطانی نهفته است. این نمایش به تاثیراتی می‌پردازد که روند زندگی فردی مانند آغامحمدخان، چگونه او را به شخصیتی تبدیل می‌کند که می‌شناسیم. او با تاکید بر اینکه نمایشش درباره آغامحمدخان قاجار هیچ قضاوتی نمی‌کند، افزود: ما بدون قضاوت کردن، فقط طرح مساله می‌کنیم و جوابی به تماشاگر نمی‌دهیم چون شخصا هیچ دوست ندارم به تماشاگرم مانیفستی بدهم.
این کارگردان درباره شیوه اجرای نمایش خود نیز توضیح داد: من شاگرد سه تن از هنرمندان طلایی تئاتر کشور هستم؛ آقایان بیضایی، سمندریان و دکتر رفیعی. شاگردی این اسامی افتخار بزرگی است و از هریک از آنان چیزی وام گرفته‌ام. از استاد بیضایی ادبیات، از استاد سمندریان، تحلیل نمایشنامه و نقش‌ها و از دکتر رفیعی نقاشی روی صحنه را. زمانی نمایش خود را ادای دینی به علی رفیعی دانست و افزود: از آنجاکه فرم برایم اهمیت دارد، سبک اجرایی مه‌یر هولد را انتخاب کردم. او با تاکید بر ارج نهادن به شخصیت‌هایی مانند علی رفیعی ادامه داد: باید شرایط اجرای تئاتر را برای استادانی مانند دکتر رفیعی فراهم کنیم چون حضور چنین هنرمندانی سند ارزشمندی تئاتر ماست. در زمانه‌ای که تئاتر بورژوازی در پی نابودی تئاتر کشور است، با اجرای آثاری مانند نمایش‌های دکتر رفیعی می‌توانیم سدی در برابر این نابودی بسازیم.