از بی‌خبری تا خوش‌خبری؟

دومین روز دور دهم مذاکرات جامع هسته ای صبح روز گذشته با دیدارهای دو جانبه ایران با روسیه، اروپا و آمریکا آغاز شد‌. روز نخست مذاکرات پیش از ناهار کاری محمد‌جواد ظریف وزیر امور خارجه با کاترین اشتون هماهنگ‌کننده ١+‌۵ با مذاکرات کارشناسی آغاز و در پایان شب نیز با مذاکرات کارشناسان پایان یافت.
وزیر امور خارجه کشورمان پس از پایان دیدار با کاترین اشتون هماهنگ‌کننده ۱+۵ گفت: صحبت‌های خوبی داشتیم. تصمیم گرفتیم در روزهای آینده چگونه کار را پیش ببریم و مسایل بستگی به میزان اراده سیاسی برای رسیدن به نتیجه دارد.
معاونان وزیر امور خارجه ایران سپس با نماینده چین مذاکره کردند اما در نخستین روز مذاکرات وین هشت که به گفته محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان «مرحله آخر» مذاکرات است، خبری از حضور هیات روسی نبود‌. برخی منابع خارجی به خبرنگاران خود گفته بودند که به دلیل حضور نیافتن روسیه در روز نخست مذاکرات، مذاکرات رسمی ایران و ۱+‌۵ در این روز برگزار نشد.
در همین رابطه برخی منابع غربی می‌گویند که روسیه و چین تمایلی به ایجاد توافق میان ایران و آمریکا ندارند تا جایی که یکی از خبرنگاران رسانه‌های غربی از چنگ جینگیه سفیر چین در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وقتی پرسید چین تمایلی به لغو تحریم‌ها علیه ایران ندارد، از سفیر این کشور چنین پاسخ شنید: نمی‌دانم از کجا به این نظر رسیده‌اید. ما همیشه با ایران همکاری کرده‌ایم. ما همواره طرفدار راه‌حل جامع بوده‌ایم که بر دو محور یکی جلب اعتماد درباره ماهیت برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران بوده و دیگری حق قانونی و مشروع این کشور در استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای است.
سرگئی ریابکوف‌، معاون وزیر امور‌خارجه روسیه در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ در استرالیا گفت: فرصت دستیابی به توافق جامع نهایی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران هنوز وجود دارد.معاون وزیر امور خارجه روسیه افزود: ما هنوز شاهد اتخاذ تصمیمات لازم از سوی پایتخت‌های اصلی در این مذاکرات نبوده‌ایم.معاون وزیر امور خارجه روسیه در ادامه تاکید کرد: چارچوب رایزنی‌ها درباره هر یک از مسایل باقیمانده میان ایران و گروه ۱+۵ در خصوص برنامه هسته‌ای این کشور تعیین شده اما همه چیز منوط به تصمیم‌گیری سیاسی است.
از سوی دیگر جن ساکی‌، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گزارش داد سفر ‌جان کری‌ وزیر خارجه آمریکا به وین برای پیوستن به مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین به علاوه آلمان) به تعویق افتاده است.ساکی گزارش کرد: کری فردا به پاریس می‌رود تا با ‌لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه و سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان درباره موضوعات خاورمیانه و موضوع هسته‌ای ایران گفت‌وگو کند.پیش از این در اخبار اعلام شده بود که احتمالا جان کری روز چهارشنبه به وین سفر خواهد کرد و به مذاکرات می‌پیوندد. هنوز تاریخ مشخصی برای سفر وی اعلام نشده است.
بنا به گزارش فارس‌،‌ یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکرات وین، به ریانووستی روسیه گفته است که ایران به‌دنبال تمدید مذاکرات نیست.وی تصریح کرد: ایران امیدوار است مذاکرات تا ۲۴ نوامبر به نتیجه برسد و نمی‌خواهد پس از این تاریخ به مذاکره ادامه دهد.همچنین مرضیه افخم‌، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در جمع خبرنگاران ایرانی با بیان اینکه مذاکرات در سطح معاونان و کارشناسان در جریان است، خاطرنشان کرد: اخبار و مطالب متعددی که در برخی تحلیل‌‌ها درباره تمدید مذاکرات دیده شده فاقد صحت است.این در حالی است که برخی منابع خبری در روزهای اخیر با توجه به زمان کم باقیمانده تا ضرب‌الاجل سوم آذر پیش‌بینی می‌کنند مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ که در وین در جریان است تمدید خواهد شد.اما لازم به ذکر است‌ در حالی که بر اساس توافق موقتی که سال گذشته در شهر ژنو سوییس به دست آمد، طرف غربی متعهد شده بود تمامی تحریم‌های ایران پس از حصول توافق جامع‌ لغو شود‌. بر اساس آن توافق که یک‌بار در تیر‌ماه تمدید شد، طرفین برای رسیدن به راهکار جامع تنها تا روز سوم آذرماه زمان دارند. گفته می‌شود عدم پایبندی واشنگتن و سه کشور اروپایی برای لغو تحریم‌ها بر اساس توافق ژنو، اصلی‌ترین مانع حصول توافق است.با این حال جف راتک ، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مطرح کرد که در صورت حصول توافق هسته‌ای، واشنگتن در ابتدا تحریم‌های ایران را به جای لغو تنها تعلیق می‌کند.وی همچنین گفت: با توجه به نگرانی‌های دولت قبلی و کنونی همچنین نمایندگان کنگره، به عقیده ایالات متحده‌ لغو فوری تحریم‌ها به لحاظ منطقی یا سیاسی درست نیست.سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که همزمان با برگزاری دهمین دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای دایم شورای امنیت به علاوه آلمان صحبت می‌کرد، افزود: تعلیق موجب می‌شود تا اگر ایران به تمام تعهدات خود در توافق پایبند نماند، بتوان فورا تحریم‌ها را بازگرداند.هفته گذشته ‌رابرت منندز‌ و ‌مارک کرک‌ از سناتورهای ارشد آمریکایی در بیانیه‌ای مشترک لغو تحریم‌های ایران را به توقف کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران مشروط کردند.
در هر حال پنج روز به مهلت قانونی طرفین برای رسیدن به توافق نهایی بیشتر نمانده و کمیته سوم مجمع عمومی سازمان قطعنامه ضدایرانی تازه‌ای را که از سوی کانادا ارایه شده بود، تصویب کرد.این قطعنامه سیاسی در حالی به تصویب رسید که نتوانست آرای مثبت نیمی از اعضا را به دست آورد و اغلب کشورها به آن رای منفی داده یا از رای دادن خودداری کردند. ضمنا هیچ‌یک از کشورهای عضو حاضر نشدند نام آنها همگام با کانادا‌ به عنوان معرف مشترک قطعنامه‌ مطرح شود.
پیش از آغاز رای‌گیری در مورد این قطعنامه، نماینده ایران در نشست، ارایه پیش‌نویس از سوی کانادا را «اقدامی خصمانه» عنوان کرد و گفت که این قطعنامه مشابه پیش‌نویس‌هایی است که در سال‌های قبل هم از سوی اوتاوا ارایه شده بود. وی تصریح کرد که برخی کشورها‌ تلاش می‌کنند تا از حقوق بشر به عنوان بهانه‌ای برای تقابل و فشار آوردن به ایران استفاده کنند.از سوی دیگر روزنامه گاردین در گزارشی نوشته است که ایران، آمریکا و قدرت‌های جهانی که در وین درحال مذاکره هستند به یک توافق تاریخی و جامع که می‌تواند به یک موضوع ۱۲ ساله پایان دهد نزدیک هستند.گاردین به نقل از دیپلمات‌ها نوشت که ۹۵ درصد کار تمام شده است و اکنون منتظر تصمیمات پایتخت‌های ملی درباره ظرفیت غنی‌سازی ایران طی چند سال آینده و ترتیباتی که تحریم‌های ایران برداشته شود، هستند.
طبق این گزارش، اختلافاتی بین گروه ۱+۵ که در مذاکره با ایران هستند نیز وجود دارد و فرانسه در مقایسه با دیگر اعضای این شش کشور‌ به طور مداوم مخالف واگذاری امتیازات به ایران است.
علاوه بر این نشریه فرانسوی زبان «لاپرس» چاپ کانادا نیز ‌طی گزارشی با اشاره به آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ در وین، از ادامه وجود اختلافات چشمگیر در مواضع طرفین این مذاکرات خبر داد.
اندیشکده کارنگی هم در مقاله‌ای نوشت که چنانچه ضرب‌الاجل ماه نوامبر به پایان برسد و هیچ توافقی میان ایران و ۱+۵ حاصل نشده باشد، واشنگتن بیش از همه طرفین ضرر خواهد کرد.