از کوچه «شاهنامه» تا گذرگاه «شازده‌کوچولو»

نامگذاری گذرگاه‌ها و معابر روستای تاجی‌آباد همدان به نام آثار بزرگ ادبیات و نویسندگان مطرح ایرانی و خارجی به کمک دهیار و مروج فرهنگ کتابخوانی این روستا، نام آن را در فضای مجازی و عرصه بین‌المللی مطرح کرده است.

اخیرا عکسی از یک روستای توابع استان همدان در فضای مجازی بسیار دست به دست شد و دامنه انتشار آن به حوزه بین‌المللی و واکنش‌های نویسندگان، منتقدان و کارشناسان ادبی جهان رسید. اما ماجرا از چه قرار بود؟ عکسی در اینستاگرام از یکی از مروجان بی‌ادعای فرهنگ و ادبیات کشور منتشر شد که تابلوهای معابر، کوچه و خیابان‌های روستای تاجی‌آباد، روستایی کردنشین از توابع استان همدان را کنار هم نشان می‌داد. تابلوی نام معابر، گذرگاه‌ها و خیابان‌های این روستا به نام یکی از نویسندگان بزرگ ایران و جهان یا کتاب ادبی بزرگ ایرانی و بین‌المللی مزین شده بود.

نام یکی از کوچه‌های این روستا شاهنامه، گذر بعدی خیابان دیوان شمس و معبر بعدی گذرگاه شازده‌کوچولو و به همین ترتیب نام این معابر به نام بزرگان ادبیات ایران و جهان یا آثارشان نامگذاری شده بود. نام‌های این تابلوها به سه زبان فارسی، انگلیسی و کردی نوشته شده بود.

کتاب میان اهالی روستا جایگاه والایی دارد

قباد یاری مروج فرهنگ بی‌ادعای روستای «تاجی‌آباد» درباره سرعت پخش و انتشار عکس روستا و معابر آن در شبکه‌های مجازی داخلی و بین‌المللی گفت: مردمان این روستا از کودکان تا بزرگسالان و ریش‌سفیدان نگاه ویژه‌ای به کتاب دارند. در حقیقت کتاب بین اهالی روستا جایگاه والایی در مناسبات و رفتارهای روزانه‌شان به خود اختصاص داده است. به همین دلیل بود که برای نامگذاری کوچه‌ها، خیابان‌ها، معابر و گذرگاه‌های روستا بعد از مشورت با اهالی و رای‌گیری از آنها نام نویسندگان، شاعران و آثار جاودان آنها را در حوزه ادیبان ایرانی و چهره‌های جهانی انتخاب کردیم.

تاجی‌آباد، الگویی برای تمام کشور

به گفته این مروج کتاب، در تمام کشور در کنار نام‌های بزرگی که بسیاری از آنها یادگاران شهید دوران دفاع مقدس یا چهره‌های تاثیرگذار پیروزی انقلاب اسلامی هستند در نامگذاری کوچه‌ها، خیابان‌ها و میادین شاهد استفاده از اسامی تکراری فراوانی هستیم که شاید برای مخاطبان جذابیت و جاذبه دیگری نداشته باشد.

در حالی که پیشینه کهن فرهنگی ایران و جایگاه تمدن‌سازان کشور ما برگ برنده در شیوه متفاوت نامگذاری خیابان‌ها، کوچه‌ها و میادین شهرها و روستاها می‌تواند باشد؛ الگویی که ما در روستای تاجی‌آباد همدان عملی کردیم. در حقیقت این نامگذاری و هویت‌بخشی به معابر مسکونی فرصتی برای معرفی داشته‌های فرهنگی منطقه ماست.

اعضای کتابخانه، نیمی از جمعیت روستا

یاری با اشاره به کتابخانه این روستا به عنوان محیط دائم، ثابت و یکی از قطب‌های فرهنگی روستا برای ساکنان آن خاطرنشان کرد: شاید کتابخانه‌مان آنچنان که باید از بُعد کمی مجهز نباشد، اما از نظر منابع و کتب موجود بسیار غنی است. شاید از نظر تعداد کتاب‌ها، کتابخانه روستای تاجی‌آباد در قیاس با بسیاری کتابخانه‌های شهری چندان به چشم نیاید اما از نظر محتوایی و حضور آثار مهم و درخشان ادبیات، کتابخانه‌ای غنی است.

وی با بیان اینکه تعداد کتاب‌های حاضر ما در این کتابخانه شش هزار جلد است و از میان جمعیت نزدیک به ۱۲۰۰ نفر روستا، بیش از ۴۵۰ نفر عضور این کتابخانه هستند افزود: همین توجه اقبال به یار مهربان میان اهالی روستا سبب شد بتوانیم در سه روستای اطراف روستای تاجی‌آباد که کتابخانه نداشتند با همیاری اهالی روستاها و کمک نویسندگان و بانیان فرهنگ، کتابخانه کوچکی راه‌اندازی کنیم تا سهمی در ترویج کتاب و همراهی مردم با کتاب و فرهنگ مطالعه داشته باشیم.

خود را مروج کتاب نمی‌دانم، خادم یار مهربان هستم

یاری با تاکید بر اینکه خود را مروج کتاب نمی‌داند گفت: به دلیل محدودیت‌ها و محرومیت روستا، در دوران کودکی و نوجوانی من و تعدادی از دوستان هم‌سن و سالم علاقه داشتیم در کنار کتاب‌های درسی، خارج از مقولات درسی نیز مطالعه کنیم. اما به سبب آنکه روستای ما فاقد کتابخانه بود نمی‌توانستیم به این خواسته پاسخ مثبتی دهیم. یادم می‌آید در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ زمانی که دوم راهنمایی را به پایان رساندم در مزرعه مشغول کار شدم و با اولین دستمزدم به دلیل علاقه‌ای که به کتاب‌های ژول ورن داشتم تعدادی از آن کتاب‌ها را دست دوم تهیه کردم.

این مروج فرهنگ کتاب و کتابخوانی با تاکید بر اینکه دسترسی به کتاب برای روستاییان بسیار سخت است، خاطرنشان کرد: ۱۵ سال پیش و زمانی که دهیار شدم، به اشخاص فرهنگی در فضای مجازی ایمیل زدم و از آنها تقاضای هدیه کتاب کردم، از سه جلد کتاب تا کمک شش میلیون تومانی مهرداد تویسرکانی از نویسندگان و مترجمان شناخته شده کشور را آرام‌آرام جمع کردم و امروز به شش هزار جلد کتاب در کتابخانه روستا رسیده‌ایم.

از سوادآموزی به واسطه کتابخانه روستا تا راهیابی روستاییان به دانشگاه

به گفته یاری بعد از راه‌اندازی کتابخانه و با توجه به عشق و علاقه برای سوادآموزی میان افراد حاضر در روستا به ویژه دختران و بانوان از همین محیط فرهنگی استفاده شد تا به دلیل نبود مدرسه دخترانه در روستا و روستاهای اطراف بخشی از این کتابخانه به مدرسه کوچکی برای دختران و بانوان تبدیل شود.

وی با تاکید بر اینکه مسلم است یک کتابخانه نمی‌تواند کم‌کاری‌ها در حوزه فرهنگ را رفع کند تصریح کرد: خانم‌هایی که در سن دانش‌آموزی از فضای سوادآموزی محروم بودند با کلاس‌های سوادآموزی کتابخانه روستا مراحل ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را تا مقطع دیپلم پشت سر گذاشتند و امروز یکی دیگر از افتخارات روستای تاجی‌آباد آن است که دو نفر از همان افراد سوادآموز از دانشگاه‌های کشور دانش‌آموخته شده‌اند.

تلاش برای خواهرخواندگی روستای تاجی‌آباد با یکی از روستاهای اهل کتاب جهان

یاری با اشاره به اینکه در کنار فعالیت‌های داخلی، بخش مهمی از فعالیت فرهنگی خود را بر مراودات بین‌المللی برای تبدیل روستای تاجی‌آباد به یکی از قطب‌های گردشگری و فرهنگی کشور متمرکز کرده است، گفت: با تعدادی از دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها و نویسندگان سرشناس جهان از طریق ایمیل مراوده کرده‌ام.وی ضمن تاکید بر اینکه از بین ۹۰ معبر موجود در روستا از خیابان تا میدان و گذرگاه، نام ۳۰ منطقه را به نام یکی از نویسندگان یا آثار مهم ادبیات ایران و جهان اختصاص داده‌ایم افزود: در این روستا کوچه‌ها و خیابان‌ها و گذرگاه‌هایی به نام حافظ، شاهنامه، مثنوی و دیوان شمس گرفته تا کتاب‌های جهانی مانند شازده‌کوچولو، صد سال تنهایی و بهشت گمشده را می‌توان مشاهده کرد.

دهیار روستای تاجی‌آباد همدان با اشاره به کمک‌های نویسندگان سرشناس کشور در طرح توسعه کتابخانه این روستا گفت: استاد علی‌اصغر سیدآبادی بسیار همراه ما بود. همچنین با کمک او به تعدادی از روستاهای دیگر کشورها پیشنهاد دادیم کتاب معروف خود را برای نامگذاری در روستایمان معرفی کنند.

وی افزود: همچنین هیات‌هایی را از دیگر کشورها دعوت کردیم تا به روستایمان بیایند و طی مراودات فرهنگی بتوانیم شاهد پیمان خواهرخواندگی میان روستای تاجی‌آباد با یکی از روستاهای فرهنگی و ادبیاتی دیگر کشورهای باشیم و امید است مسوولان بتوانند همراه اهالی کتاب‌دوست روستای تاجی‌آباد باشند.