29 - 11 - 2022
اشتهای سیری ناپذیر جهان برای روغن های گیاهی
فاطمه رحیمی- ۱۰ سال پیش اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین خریدار سویا در جهان بود و آمریکا نزدیک به ۴۰ درصد کالای این بازار را تامین می‌کرد. حال پس از تغییرات و تنظیمات بازار تقاضای واردات اتحادیه اروپا به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. با این حال از آنجایی که صنعت آمریکا توانست خود را با افزایش تقاضا در دیگر نقاط جهان هماهنگ کند، کاهش مبادلات با اتحادیه اروپا تاثیر چندانی بر صادرات آمریکا نداشت.
نیاز مداوم به محصولات وارداتی
برای کشورهای اروپایی که با کمبود پروتئین و غلات روبه‌رو هستند، سویای وارداتی در روند تولید مواد خوراکی به عنوان یک ماده پروتئینی در غذای حیوانات و به عنوان روغن مصرفی در غذا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پس از شیوع بیماری در بخش دامپروری اروپا که میزان تقاضای فرآورده‌های گوشت خوک و مرغ را افزایش داد، نیاز به مواد خوراکی غنی از پروتئین شدت بیشتری گرفت. نیاز به پروتئین باعث افزایش قیمت سویای وارداتی در بازارهای رقابتی به خصوص از آمریکا و برزیل شد. با این حال طی چند سال اخیر واردات از دیگر کشورها به خصوص کانادا، پاراگوئه و اوکراین گسترش یافته است.توافقنامه بلر‌هاووس ۱۹۹۲، یادداشت تفاهمی بود که میان آمریکا و اتحادیه اروپا به امضا رسید و کاشت دانه‌های روغنی را به مناطقی خاص محدود کرد و پاداشی را برای کشاورزانی که دانه‌های روغنی را برای غذا و تغذیه تولید می‌کردند در نظر گرفت. این توافقنامه همچنین تولید دانه‌های روغنی را برابر با یک میلیون تن سویای خوراکی به زمین‌های تحدید شده محدود کرد و این محصول نباید برای غذا و تغذیه استفاده می‌شد. کشورهای فرانسه و آلمان سریعا این زمین‌های تحدید شده را برای کشت کلزا (یکی از گیاهان دانه روغنی مهم در مناطق معتدله که دارای طیف نسبتا وسیعی از سازگاری اقلیمی است) به خود اختصاص دادند تا برنامه‌های زیست دیزل یا بیودیزل (نوعی سوخت تجدیدپذیر و تجزیه‌پذیر که از روغن گیاهی یا چربی حیوانی به دست می‌آید) خود را آغاز کنند. (نکته: در زمینه پروتئین، یک تن سویای خوراکی برابر با حدود یک و نیم تن کلزای خوراکی است که با دو و نیم تن فرآورده کلزا برابری می‌کند.) پس از آن در سال ۲۰۰۳ اصلاح سیاست مشترک کشاورزی اتحادیه اروپا هزینه دانه‌های روغنی را به سطح غلات کاهش داد. بر اساس گزارش اتحادیه اروپا، این اصلاحات تعهدات بی‌مورد توافقنامه بلر‌هاووس را به طور موثری تعدیل کرد و در نتیجه محدودیت اعمال شده بر فرآورده‌های دانه‌های روغنی را برداشت.
رویکرد محتاطانه اتحادیه اروپا در مورد محصولات بیوتکنولوژی با تنظیمات پیچیده و روند دشوار تصویب آن همچنان ادامه دارد. در سال ۲۰۰۹ ناتوانی اتحادیه اروپا برای تصویب واریته سویای بیوتکنولوژی منجر به توقف ورود محموله از آمریکا شد. الزامات طبقه بندی شده برای فرآورده‌های حاصل از سویاهای بیوتکنولوژی، تقاضای فروش آمریکا را بیش از پیش کاهش داده است ضمن اینکه رقابت شدید سویای خوراکی آرژانتین که از واریته‌های بیوتکنولوژی تصویب شده از سوی اتحادیه اروپا ضربه خورده، همچنان جایگزین فروش سویای آمریکا خواهد شد.
گشایش بازار به روی رقبا
در پی کاهش واردات سویا از سوی اتحادیه اروپا، کشورهای روسیه و اوکراین تولید و تهیه دانه‌های روغنی را با هدف صادرات به بازارهای نزدیکی چون اتحادیه اروپا به شدت گسترش داده‌اند. تولید دانه آفتابگردان نزدیک به سه برابر شده است.
صادرات دانه‌های خوراکی آفتابگردان به اتحادیه اروپا که در بازار رقابتی قیمت بالایی یافته‌اند به عنوان یک منبع پروتئینی غیر بیوتکنولوژی هفت برابر شده و توانسته تاحدودی جایگزین تقاضا برای سویای خوراکی در بخش تغذیه شود. افزایش صادرات دانه‌های روغنی آفتابگردان از فرصت‌های موجود در بازار دانه‌های روغنی که در آن روغن کلزا به مصرف بیودیزل معطوف شده، بهره‌مند شده است.
در شرایطی که اهمیت اتحادیه اروپا برای صادرکنندگان سویای آمریکا از بین رفته، چین به عنوان بازاری بزرگ‌تر ظهور کرده است. واردات چین به دلیل اوج‌گیری تقاضا برای مواد پروتئینی در بخش دامپروری و آبزی پروری و همچنین اشتهای سیری ناپذیر برای روغنی گیاهی به شدت در حال گسترش است.
با توجه به سرمایه‌گذاری قابل توجه در ظرفیت پردازش، بخش روغن‌گیری از این دانه‌ها در چین به بزرگ‌ترین بخش روغنی‌گیری جهان تبدیل شده است ضمن اینکه روند رشد تولید آمریکا به سختی با روند افزایش تقاضای واردات همگام است و اگر آمریکا خواستار حفظ سهم خود در بازار جهانی رو به گسترش سویاست باید تغییر کند.
htpp:// www.fas . usda.gov
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد