اشک‌ها و لبخندها در ‌هانگژو

بدترین عملکرد ۲۰ سال گذشته در آسیا

کاروان ایران در بازی‌های آسیایی ‌هانگژو با مدال برنز سارا بهمنیار در روز آخر، با ۱۳ طلا، ۲۱ نقره و ۲۰ برنز و قرار گرفتن در رده هفتم جدول مدال‌ها، به کار خود پایان داد تا پس از بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲ بوسان، ضعیف‌ترین عملکرد ۲۰ سال گذشته از نظر جایگاه تیمی به ثبت برسد.
این در حالی است که کاروان ورزشی ایران در طول ۱۹ دوره بازی‌های آسیایی (بازی‌های آسیایی ۱۹۵۱ تا ۲۰۲۲) در ۱۶ دوره حضور داشت که موفق به کسب مدال‌های مختلف در رشته‌های ورزشی تیمی و انفرادی شده‌ است. ایران در بازی‌های آسیایی ۱۹۵۴ مانیل، ۱۹۶۲ اندونزی و ۱۹۷۸ تایلند حضور نداشت. اولین حضور ایران در بازی‌های آسیایی مربوط به سال ۱۹۵۱ است که کاروان کشورمان با ۴۹ شرکت‌کننده موفق به کسب ۸ طلا، ۶ نقره و ۲ برنز شد و در رتبه سوم قرار گرفت. دومین حضور کاروان کشورمان در بازی‌های آسیایی ۱۹۵۸ توکیو بود. اگرچه تعداد ورزشکاران کشورمان در این دوره افزایش داشت اما از نظر رنگ مدالی و جایگاه نسبت به دوره اول یک پله سقوط داشت.
کاروان ورزش ایران در این دوره از بازی‌های آسیایی در حالی به کسب ۱۳ طلا بسنده کرد که آمار نشان می‌دهد با وجود رقم‌خوردن برخی پیروزی‌های بی‌سابقه مانند مدال تیمی پینگ‌پنگ و شطرنج و تک مدال ژیمناستیک، مرغوبیت و تعداد مدال‌های ایران به نسبت دوره‌های قبلی افت قابل‌توجهی داشته و برای اولین‌بار در چهار دوره گذشته کاروان ایران نتوانسته ۲۰ مدال طلا کسب کند.
به طور مثال در دوره گذشته بازی‌های آسیایی در جاکارتای اندونزی، ایران در هر کدام از رشته‌های وزنه‌برداری، تکواندو، دوومیدانی، کبدی و کاراته موفق به کسب دو مدال طلا شده بود، اما در این دوره تنها در کاراته و دوومیدانی، یک مدال طلا به دست آمد. تیراندازی با کمان نیز از دیگر رشته‌هایی است که کاروان ایران در ‌هانگژو مدال کسب نکرد. این در حالی است که در هر سه دوره گذشته کاروان ایران در گوانگژو، اینچئون و جاکارتا در این رشته مدال‌آور بوده است. از سوی دیگر، ورزشکارانی مانند جواد فروغی که مدال طلای المپیک ۲۰۲۰ را داشتند، بدترین عملکرد خود را ثبت کردند.
تیم‌های مدال‌آور ناکام
ناکامی ایران در این دوره از بازی‌های آسیایی محدود به رشته‌های انفرادی نیست و کاروان ایران در رشته‌های تیمی هم عملکرد قابل‌قبولی نداشتند. تیم ملی بسکتبال ایران برای اولین‌بار در ۵ دوره اخیر مسابقات هیچ مدالی نگرفته است تا این رشته پس از چهار دوره، در کسب مدال ناکام بماند. تیم بسکتبال سه‌نفره هم که در دوره گذشته صاحب برنز شده بود، در این دوره از رقابت‌ها حذف شد.
اوضاع در هندبال نیز متفاوت از بسکتبال نبود و ایران از صعود به جمع چهار تیم پایانی رقابت‌ها باز ماند. این در حالی است که ایران در سه دوره گذشته تنها یک بار از رسیدن به جمع چهار تیم نهایی باز مانده بود. کاروان ایران که در دوره گذشته دو مدال طلا در رشته کبدی مردان و زنان کسب کرده بود، این دوره در کسب قهرمانی در هر دو بخش مردان و زنان ناکام بود و با شکست برابر هند و چین‌تایپه، به ترتیب به نقره و برنز رسیدند.
عملکرد پرانتقاد تیم فوتبال امید ایران در این دوره از بازی‌های آسیایی نیز خالی از حاشیه نبود. در حالی که فوتبال باشگاهی در ایران به دلیل حضور تیم تحت هدایت رضا عنایتی در بازی‌های آسیایی هانگژو تعطیل شده بود، تیم امید برای اولین بار در تاریخ بازی‌های خود با هنگ‌کنگ مغلوب شد و از رسیدن به جمع چهار تیم پایانی باز ماند. تیم واترپلوی ایران هم در آخرین روز بازی‌ها در رده چهارم قرار گرفت تا نسبت به دوره گذشته که به مدال برنز رسیده بود، تنزل پیدا کند.
کاروان ناقص، پر از همراهان غیرورزشی
از سوی دیگر، کاروان ایران که بدترین عملکرد ۴ دوره گذشته را ثبت کرده است، به بهانه کمبود بودجه، قرار بود یکی اقتصادی‌ترین و در عین‌حال کیفی‌ترین کاروان‌های ورزشی ایران باشد. به همین دلیل تیم‌های مختلفی از کاروان ایران در‌ هانگژو حذف شدند. از جمله هندبال و بسکتبال زنان که در سال گذشته عملکرد کم‌سابقه‌ای در مسابقات بین‌المللی داشتند، به چین اعزام نشدند. با این حال، کاروان به ظاهر لاغرشده ایران، پر بود از افراد غیرورزشی.
بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲‌ هانگژو که به‌دلیل شیوع کرونا با یک سال تعویق و با همان نام ۲۰۲۲ برگزار شد، با کسب ۱۳ طلا، ۲۱ نقره و ۲۰ برنز و در مجموع با ۵۴ مدال، کارش را در رتبه هفتم جدول به پایان رساند تا نسبت به دوره گذشته (۲۰۱۸) سقوط یک‌رده‌ای داشته باشد. اگرچه برخی رشته‌های حاضر در جاکاراتا و ‌هانگژو با هم تفاوت داشتند اما با نگاه اجمالی به‌صورت کلی می‌توان مقایسه‌ای بین این دو دوره انجام داد؛ مقایسه‌ای که نشان می‌دهد برخی رشته‌ها برخلاف دوره گذشته عملکرد ناموفق و برخی دیگر روند به جلویی داشتند.
بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸
کاروان ایران در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکاراتا در اندونزی، با کسب ۲۰ طلا، ۲۰ نقره و ۲۲ برنز و مجموع ۶۲ مدال جایگاه ششم را کسب کرد. ورزشکاران کشورمان در دوره گذشته ۷ طلا بیشتر از این دوره کسب کردند و در مجموع هم ۸ مدال بیشتر از‌ هانگژو به دست آورده بودیم.
در سال ۲۰۱۸، در رشته‌های کشتی، تکواندو، کاراته، تنیس روی‌میز، کبدی، وزنه‌برداری، تیراندازی، واترپلو، دوومیدانی، ووشو، تیروکمان، شمشیربازی، قایقرانی، جودو، کوراش، سنگ‌نوردی، والیبال، بسکتبال، بسکتبال ۳نفره و پنجاک سیلات موفق به کسب مدال شده بودیم و در رشته‌های بدمینتون، پاراگلایدر، اسکواش، تنیس، جوجیتسو، سامبو، ژیمناستیک، شنا، هندبال، سه‌گانه، سوارکاری، والیبال ساحلی موفقیتی به دست نیاوردیم.
بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲
کاروان ایران در نوزدهمین دوره بازی‌ها در ‌هانگژو، ۱۳ مدال طلا، ۲۱ نقره و ۲۰ برنز و مجموع ۵۴ مدال به دست آورد تا در این مسابقات رتبه هفتم را به خود اختصاص دهد. در ‌هانگژو تنها دو تیم والیبال و کبدی توانستند به عنوان رشته‌های تیمی مدال کسب کنند و دست تیم‌های فوتبال، بسکتبال ۵نفره و سه‌نفره و هندبال از کسب مدال کوتاه ماند.
در این دوره رشته‌هایی نظیر تنیس روی‌میز، شطرنج، دوچرخه‌سواری، اسکیت و ژیمناستیک نسبت به گذشته عملکرد قابل‌توجه و تکواندو، کاراته، وزنه‌برداری و بسکتبال ۳ و ۵ نفره افت محسوسی داشتند. برخی رشته‌ها نیز درجا زدند و عملا کار خاصی در این مدت انجام ندادند.
میزبانی تهران و بهترین نتیجه ایران در تاریخ
بهترین نتیجه کاروان کشورمان در این بازی‌ها قبل از انقلاب، بازی‌های ۱۹۷۴ تهران بود که با توجه به میزبانی، مدال‌های طلا افزایش چشمگیری داشت. کاروان کشورمان در این دوره ۳۶ طلا، ۲۸ نقره و ۱۷ برنز کسب کرد و با عنوان دومی به کار خود پایان داد؛ نتیجه‌ای که بعید است دوباره در تاریخ تکرار شود.
بعد از انقلاب در طول حضور ایران در بازی‌های آسیایی، بازی‌های ۲۰۱۰ گوانگجو بهترین عملکرد کاروان کشورمان با مجموع ۵۹ مدال (۲۰ طلا، ۱۵ نقره و ۲۴ برنز) بود که در رده چهارم قرار گرفت. البته در بازی‌های ۲۰۱۴ اینچئون هم تعداد مدال‌های طلا به ۲۱ رسید، اما از نظر جایگاهی ایران یک پله افت کرد.
سیر نزولی بعد از بازی‌های جاکارتا
سیر نزولی کاروان کشورمان از بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا آغاز شد؛ جایی که با وجود کسب ۲۰ طلا، ایران در رده ششم قرار گرفت و در این دوره یعنی در ‌هانگژو تعداد طلاها به عدد ۱۳ کاهش یافت و جایگاه کشورمان نسبت به دوره قبل با یک پله سقوط هفتم شد.
حالا کمتر از یک سال به بازی‌های المپیک پاریس فرصت باقی است و مسابقات مختلف برای کسب سهمیه المپیک برگزار شده و البته ادامه دارد. باید دید با این نتایج ورزشکاران در مسابقات کسب سهمیه چطور عمل خواهند کرد و برنامه فدراسیون‌ها برای ارتقا و بهبود نتایج در المپیک چه خواهد بود.