اصلاح ارزی با چاشنی گرانی

«جهان‌صنعت»- در روزهایی که گرانی امان مردم را بریده و هر روز خبرهای تازه‌تری از افزایش قیمت کالاها منتشر می‌شود، مقامات دولتی در حال تدارک بسته‌های حمایت از معیشت خانوارها هستند. آن‌طور که از وعده و وعیدهای دولتمردان مشخص است تجمیع یارانه‌های نقدی و جایگزین آن با کالابرگ بعد از دو ماه می‌تواند افت قدرت خرید خانوار بعد از اصلاح قیمت ارز را جبران کند. با این حال نگرانی‌های بسیاری در بین جامعه کارشناسی کشور در خصوص پرواز احتمالی تورم به نرخ‌های سه‌رقمی وجود دارد. به باور آنان، تقویت انتظارات تورمی و بالا بودن نرخ تورم در برهه کنونی و در عین حال ناامیدی نسبت به احیای برجام مسائلی است که می‌تواند شیب افزایش قیمت تورم را تندتر کند. اما با انجام این جراحی اقتصادی چه سرنوشتی در انتظار کشور خواهد بود؟
رییس سازمان برنامه و بودجه در تازه‌ترین گزاره‌های خود در این خصوص گفت: طبق قانون بودجه ۱۴۰۱، همه درآمدهای ارزی کشور باید به نرخ نیمایی فروخته شود و دیگر چیزی به نام ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد.سیدمسعود میرکاظمی در پاسخ به این پرسش که مبنای دهک‌بندی‌ها چیست؟ گفت: بر اساس قانون باید دهک‌های درآمدی کشور مشخص و بر اساس آن میزان حمایت دولت روشن شود. دهک‌های پایین جامعه باید حمایت بیشتر و دهک‌های بالا باید حمایت‌های کمتر شوند تا عدالت برقرار شود. رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: در بحث انرژی هم میزان برخورداری دهک‌ها متفاوت است و بر این اساس وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این مسوولیت را طبق قانون دارد که بر اساس پایگاه اطلاعات ایرانیان، اطلاعات کامل از وضعیت درآمدی افراد جامعه را در اختیار سازمان هدفمندسازی قرار دهد و این سازمان بر اساس مصوبات ستاد مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها، این پرداخت‌ها را انجام دهد و مردم در حساب‌های خود می‌توانند مشاهده کنند.وی افزود: آنچه که اتفاق افتاد بر اساس تحلیل‌ها و محاسباتی است که انجام شد و ممکن است درصدی خطا هم داشته باشد که با مراجعه افراد و اعلام نقطه نظراتشان توسط سازمان هدفمندسازی و وزارت رفاه رسیدگی می‌شود و اگر احیانا جا مانده‌اند اضافه و مابه‌التفاوت هم پرداخت می‌شود، اگر هم مشمول نیستند برایشان توضیح می‌دهند که مشمول این یارانه نمی‌شوند. یارانه دو ماه علی‌الحساب واریز شد که به جز موضوع دارو و نان است و به محض شروع طرح، این یارانه آزاد می‌شود.
یارانه واریزی به محض آغاز طرح قابل برداشت خواهد بود
رییس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: الان امکان برداشت نیست، چون هنوز کالا با ارز ۴۲۰۰ تومانی در جامعه توزیع می‌شود تا زیرساخت‌ها فراهم شود. یارانه ماه اول آزاد می‌شود و ماه بعد، نوبت دوم آزاد می‌شود که مردم بتوانند مایحتاج خود را خریداری کنند.میرکاظمی در پاسخ به این پرسش که مبلغ واریزی جدا از مبلغ یارانه‌ای است که دریافت می‌کردند یا تجمیع شده است؟ گفت: تجمیع شد، در قانون «بند ب تبصره ۱۴» مشخص شد که وزارت رفاه باید این پالایش را در درگاه انجام دهد و دهک‌های بالا را شناسایی کند و افراد جدیدی را که مستحق هستند ثبت‌نام کند، چون در مقاطع مختلف پرداخت‌هایی صورت می‌گرفت، این موارد تجمیع شد و به صورت یکسان پرداخت می‌شود، البته این ماه پرداخت ۴۵ هزار تومانی را دهم اردیبهشت داشتیم و این ۴۰۰- ۳۰۰ هزار تومان مازاد آن شد و این ماه استثنائا این اتفاق افتاده است.
وی افزود: در دولت قبل به منظور مقابله با کرونا هر فرد با تقاضای خود وام قرض‌الحسنه یک میلیون تومانی دریافت کرد که بانک‌ها ۳۶ قسط این وام را به طور اتوماتیک کم می‌کنند.
رییس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: از سال ۱۴۰۰ قیمت‌ها افزایش پیدا کرد و در اواخر سال ۱۴۰۰ با اتفاقاتی که در روسیه و اوکراین افتاد، تشدید شد مثلا جو در سال ۹۹ هر تن ۲۷۰ دلار بود، در شهریور ۱۴۰۰ به ۳۵۰ دلار رسید، فروردین ۱۴۰۱ هم ۵۶۰ دلار شد که رشد قابل‌توجهی بود، همچنین ذرت که ۲۲۰ دلار بود در شهریور ۱۴۰۰ به ۳۹۹ دلار رسید، امروز ۵۱۶ دلار است، گندم ۲۱۰ دلار بود نیمه ۱۴۰۰ به ۳۷۰ دلار رسید، امروز ۵۶۰ دلار است، روغن خام ۷۴۱ دلار بود، شهریور ۱۴۰۰ به ۱۲۸۰ دلار رسید، امروز ۲۳۰۶ دلار است.وی ادامه داد: اتفاق دیگری که افتاد این است که همه کشورها برای خرید هجوم آوردند و حتی صادرکنندگان اجازه صادرات نمی‌دهند و دولت‌ها وارد عمل شدند تا بتوانند مواد اولیه و غذایی بیشتری وارد کشورشان کنند. این شرایط حتی در سایر مواد هم در کشورهای دیگر تاثیر می‌گذارد مثلا فولاد، پتروشیمی و بخش‌های مختلف را وارد کشورشان می‌کنند. میرکاظمی گفت: از اوکراین و روسیه بخش قابل‌توجهی ذرت، جو و گندم صادر می‌شود و دانه‌های روغنی مخصوصا آفتابگردان ۸۰ درصد در آنجا تولید می‌شود و اینها تاثیر دارد، احتمالا اگر این روند در منطقه ادامه پیدا کند ممکن است چند سالی عرضه مواد غذایی که در امنیت غذایی جهان تاثیرگذار است ادامه پیدا کند، بنابراین دولت باید فکری کند البته سال گذشته تلاش کردیم ذخایرمان را افزایش دهیم.
دولت سیزدهم ذخایر استراتژیک را تامین کرد
وی افزود: وقتی دولت تحویل شد ذخایر استراتژیک ما بین ۳۰ تا ۷۰ درصد زیر حداقل پیش‌بینی بود و دولت سیزدهم با وجود اینکه در زمان تحویل هشت میلیارد دلار هم مصرف شده بود ذخایر را تامین کرد.
رییس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: کالابرگ الکترونیک در همان حساب مردم که یارانه واریز می‌شود است و فقط با این کارت در صورتی که سامانه راه‌اندازی شود می‌توانند کالای خاصی را بخرند، یعنی مثلا برای مرغ میزان سهمیه‌اش مشخص است.
میرکاظمی گفت: بر اساس قانون دولت باید از کالابرگ الکترونیک استفاده کند و اگر این سامانه قابلیت اجرا پیدا کند جایگزین خواهد شد و اتفاق خاصی نمی‌افتد. مردم با همین کارت در فروشگاه می‌توانند مرغ و روغن انتخاب کنند، کارتخوان‌هایی که در فروشگاه‌ها نصب می‌شود این امکان را فراهم می‌کند که فرد بتواند مرغ، روغن یا کالاهای دیگر را انتخاب کند و سرپرست خانوار پول را جای دیگر نبرد البته قانونگذار بیشتر بر این تاکید دارد. همچنین دولت برنامه‌ریزی کند تا قیمت‌ها افزایش پیدا نکند و مدیریت روی این موارد باشد. در شکل کالابرگ این نیست که کوپن داده شود، همین کارت بانکی است، یارانه شارژ می‌شود و فقط محدود به خرید اقلامی است که مشخص می‌شود.
یارانه دارو و نان همه دهک‌ها مساوی است
رییس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: در فاز اول طرح اصلاح یارانه‌ها نان و دارو نیست و دهک‌بندی هم نمی‌شود و همه دهک‌ها از آن برخوردار خواهند بود.میرکاظمی گفت: الان اگر می‌گوییم سه دهک ۴۰۰ تومان به حسابشان واریز شد و از دهک چهارم تا نهم هم ۳۰۰ هزار تومان، برای دارو و نان دهک‌ها همه مساوی هستند، چون ممکن است فردی بیمار شود و به بیمارستان مراجعه کند همان جا بیمه از او حمایت خواهد کرد، دارو و خبازی‌ها مانند سابق ادامه پیدا می‌کند و هیچ نوع فاصله‌ای در یارانه‌ها اتفاق نخواهد افتاد.وی افزود: طرحی که در زنجان پیش می‌رود نمونه است و ممکن است جواب بدهد یا ندهد، این به معنای این نیست که راجع به نان تصمیم‌گیری می‌شود. تا اطلاع ثانوی همان نظام آرد یارانه‌ای با همان قیمت و شکل قبل توزیع می‌شود و هیچ نگرانی برای مردم نخواهد داشت.
رییس سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: وقتی یک تولید‌کننده روغن را با ارز ۴۲۰۰ تومانی خرید می‌کرد امروز باید با ارز نیمایی خرید کند، این مابه‌التفاوتش را زیان نمی‌دهد و باید حمایت شود. این حمایت را قبلا به آنها پرداخت می‌کردیم الان به مصرف‌کننده می‌دهیم برای اینکه قاچاق خارج از شبکه اتفاق نیفتد و کیفیت را ارتقا دهند.وی ادامه داد: اگر سامانه کالابرگ الکترونیک آمد یارانه به کالا اصابت می‌کند، فعلا، چون آماده نشد یارانه نقدی را دولت ادامه می‌دهد یعنی حمایت از مردم تحت هیچ شرایطی قطع نخواهد شد.