افزایش نرخ سود بانکی سال ۹۲

گروه اقتصادی – رییس کل بانک مرکزی با هشدار نسبت به عواقب عدم تغییر نرخ سود بانکی از ورود ۴۰ تا ۴۴ تن طلا با اجرای دور جدید پیش‌فروش سکه، پیش‌بینی نرخ تورم ۵/۳۱ درصدی برای سال ۹۱، تورم ۸/۲۹ درصدی برای بهمن‌ماه، گذشتن حجم نقدینگی از مرز ۴۳۸ هزار میلیارد تومان، کاهش بدهی خارجی ایران به ۸/۵ میلیارد دلار، کاهش ۷۷۰۰ میلیارد تومانی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و دلایل مخالفت با راه‌اندازی بورس ارز سخن گفت و تاکید کرد همان‌گونه که یک جنگ تلفات دارد، جنگ اقتصادی هم تلفات دارد.
محمود بهمنی روز گذشته در دومین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید به بیان گزارش‌های آماری بانک مرکزی طی یک سال گذشته پرداخت و تصریح کرد: نرخ تورم دی‌ماه ۷/۲۸ درصد بود که برهمین اساس نرخ تورم پایان بهمن‌ماه به ۸/۲۹ درصد رسیده است.
وی درباره نرخ تورم پایان سال ۹۱ گفت: در پایان سال ۹۱ نرخ تورم به ۶/۳۰ تا ۵/۳۱ درصد خواهد رسید‌ البته طی هفته‌های قبل پیش‌بینی کرده‌ بودم که نرخ تورم به ۳۲ درصد برسد اما با تمهیدات بانک مرکزی این نرخ روند نزولی را طی کرده است.
رییس کل بانک مرکزی ضمن تاکید بر اینکه کاهش شتاب تورمی و کنترل آن دغدغه اصلی این بانک است، افزود: نقدینگی پایان دی‌ماه به چهار هزار و ۳۸۲ هزار میلیارد ریال رسیده است که این رقم رشد ۴/۲۴ درصدی را نسبت به پایان اسفندماه نشان می‌دهد.
بهمنی از پایه پولی ۸۸۶ هزار میلیارد ریالی در پایان دی‌ماه سال‌جاری خبر داد و افزود: این رقم نسبت به سال گذشته ۸/۱۵ درصد رشد نشان می‌دهد، تغییر رفتار مالی دولت سبب شده در ماه‌های اخیر خالص مطالبات بیشترین سهم را از ارزش پایه پولی به خود اختصاص دهد.وی گفت: تنها عوامل شتاب دهنده نرخ تورم رشد پایه پولی و نقدینگی نبوده بلکه سایر متغیرهای اقتصادی مانند نوسانات بازار ارز نیز در آن دخیل بوده است. بخش واقعی اقتصاد نشان‌دهنده کاهش تولید برخی مواد مصرفی همچون لبنیات، خودرو و فلزات آهنین و… بوده که در کنار آن، مشکلات تحریم‌های خارجی را نیز داشته‌ایم که سبب ایجاد خریدهای احتیاطی شده است.
به گفته بهمنی، تورم از ناحیه تقاضا تحت فشار است و کاهش عرضه برخی اقلام مصرفی باعث ایجاد آثار روانی و در نتیجه دامن زدن به تورم شده است‌ به دلیل اهمیت کلیدی سطح تورم و لزوم کنترل آن طیف وسیعی از اقدامات برای کنترل شتاب تورم به کار بسته شده است.
کاهش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی
بهمنی از مهار اضافه برداشت بانک‌ها و معکوس شدن روند آن از تیر‌ماه خبر داد و افزود: در پایان دی‌ماه سال‌جاری بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نسبت به پایان تیرماه حدود ۷۷ هزار میلیارد ریال کاهش یافته که اثر انقباضی بر پایه پولی و نقدینگی داشته است.
رییس کل بانک مرکزی افزود: به دلیل جهتگیری رشد و نقدینگی شورای پول و اعتبار در تاریخ ۲۷ تیرماه امسال با انتشار ۱۰۰ هزار میلیارد ریال اوراق توسط بانک مرکزی موافقت کرد که کل آن به فروش رسیده است. بهمنی اظهار امیدواری کرد که کل آن به فروش برسد.
دلیل پیش‌فروش سکه
بهمنی با اعلام اینکه هدف بانک مرکزی از اجرای طرح پیش‌فروش سکه صرفا کسب درآمد و سود نیست بلکه جمع‌آوری نقدینگی از جامعه است، تصریح کرد: این طرح از ابزارهای آرام و متعادل کردن بازار طلا است. سال گذشته با اجرای این طرح، ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه سکه فروخته شد. این اقدام در سال ۹۰ در حالی صورت گرفته بود که حباب سکه کاملا مشهود بود.
بهمنی با بیان اینکه در چهار سال گذشته بالغ بر ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن طلا وارد کشور کرده‌ایم، گفت: سال گذشته با اجرای طرح پیش‌فروش سکه، ۵۰ تن طلا وارد بازار شد، ضمن اینکه با اجرای دور جدید پیش‌فروش سکه ۴۰ تا ۴۴ تن طلا وارد بازار خواهیم کرد. میزان طلایی که طی سال‌های اخیر وارد کشور شده بود، با نرخ میانگین ۶۵۴ دلار در هر اونس بود که با کاهشی که اخیرا در نرخ طلا شاهد بوده‌ایم‌ به ۵۹۳ دلار در هر اونس رسیده است، با این وجود ذخیره عظیمی از طلا در کشور وجود دارد. به هر حال اجرای طرح پیش‌فروش سکه برای جمع‌آوری نقدینگی بوده و به هیچ‌وجه به فکر کسر سود نبوده‌ایم.
وی گفت: قیمت پایه سکه‌های پیش‌فروشی کمی بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان خواهد بود که براساس میانگین نرخ طلا طی چند روز گذشته بوده که البته قیمت قطعی آن تا پایان وقت امروز مشخص خواهد شد.رییس کل بانک مرکزی گفت: در صورتی که اقدامات کنترلی پس از تیرماه شامل کاهش بدهی بانک‌ها و اوراق مشارکت اجرا نمی‌شد، رشد پایه پولی از ۲/۱۵ درصد بیشتر می‌شد و نرخ رشد پایه پولی در پایان دی‌ماه به ۳۱ درصد و نقدینگی به ۷/۴۰ درصد افزایش می‌یافت.
عواقب عدم تغییر نرخ سود بانکی
وی با بیان اینکه باید تغییراتی در نرخ سود بانکی ایجاد شود، گفت: اگر نرخ سود سپرده‌ها و اوراق مشارکت تغییر نکند، با کاهش ارزش پول نباید انتظار داشته باشیم که مسایلی مانند بازار ارز و سکه شکل نگیرد.
بهمنی با بیان اینکه نسبت تسهیلات به سپرده‌های بانکی در پایان سال ۹۰‌ بالغ بر ۲/۱۱۱ درصد بود، گفت: یعنی بانک‌ها ۱۱ درصد بیش از منابع خود تسهیلات پرداخت کردند که در پایان دی‌ماه این رقم به ۲/۱۰۰ درصد رسیده است و در پایان سال به ۵/۹۷ درصد کاهش خواهد یافت که البته پس از کسر سپرده‌های قانونی خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه یکی از برنامه‌های بانک مرکزی سوق دادن منابع و تسهیلات بانکی به سمت تولید بوده است، گفت: ۳۷ درصد منابع بانک‌ها باید به بخش صنعت و معدن، ۲۰ درصد کشاورزی، ۲۵ درصد مسکن، هشت درصد صادرات و ۱۰ درصد بازرگانی اختصاص می‌یافت. بر این اساس‌ ۱/۳۹ درصد از منابع بانکی به بخش صنعت و معدن تخصیص یافته است.به گفته بهمنی، اگر نرخ سود اوراق مشارکت افزایش یابد و مثلا به ۲۴ درصد برسد، تمام اوراقی که توسط مردم خریداری شده است بازگردانده خواهد شد بنابراین بانک مرکزی نتوانسته است نرخ سود اوراق مشارکت و نرخ سود بانکی را افزایش دهد.
مخالفت با راه‌اندازی بورس ارز
وی در مورد برنامه‌هایی که برای مرکز مبادلات ارزی اجرایی خواهد شد، گفت: به منظور پاسخگویی به نیازهای ارزی اتاق مبادلات ارز شکل گرفته است، البته پیشنهادی مبنی بر اینکه ارز به بورس برود، وجود داشت اما بانک مرکزی به دنبال این برنامه نبود زیرا بورس به دنبال افزایش قیمت است اما بانک مرکزی سعی در کاهش قیمت ارز دارد.بهمنی اضافه کرد: بانک مرکزی هنوز ارز خود را به اتاق مبادلات تخصیص نداده بلکه ارز وارده به مرکز مبادلات مربوط به ارز ۵/۱۴ درصد سهم نفت و ۲۰ درصد سهم صندوق توسعه ملی بوده‌ همچنین تکلیف شده است که شرکت‌های دولتی و پتروشیمی‌ها حتما ارز خود را به مرکز مبادلات بدهند.
رییس کل بانک مرکزی با تاکید به اینکه باید تنها یک نرخ دلار داشته باشیم و نرخ مرجع ۱۲۲۶ تومانی باید کنار برود، گفت: باید نرخ‌ها یکی شود تا این امر جلوی فساد را بگیرد، نمی‌توان مثلا شکر را با دلار ۱۲۲۶ تومان وارد کشور و با شکلات صادر کرد با نرخ بیش از سه هزار تومان.
وی افزود: دارو با نرخ ۱۲۲۶ تومان ارز دریافت می‌کند، در این حالت باید پرسید مابه‌التفاوت این قیمت‌ها نصیب چه کسی می‌شود؟ بنابراین این‌گونه موارد باید ساماندهی شود.
بهمنی با اشاره به عملکرد برخی موسسات مالی و تعاونی‌های اعتباری گفت: اخیرا دو موسسه مالی به مشکل خورده‌اند که اقتصاد کشور را با چالش مواجه کرده‌اند‌ بنابراین هر چند هفته یک‌بار ما موسسات و تعاونی‌های اعتباری که با شرایط بانک مرکزی تطبیق نداشته باشند را خواهیم بست. موسسه مالی که یکصد میلیون اوراق قرضه آمریکا را می‌خرد، باید بسته شود.
بهمنی با اشاره به مشکلاتی که برخی موسسات مالی و اعتباری دارند، گفت: زمانی که بانک مرکزی نظارت و ساماندهی موسسات مالی را آغاز کرد، برخی‌ها به من گفتند که وارد این مساله نشوید‌ بنابراین باید بگویم که ساماندهی این‌گونه موسسات با مشکلات بسیاری روبه‌رو است.
وی خالص بدهی‌های خارجی کشور طی سه سال اخیر را مستمرا رو به کاهش اعلام کرد و گفت: میزان این بدهی‌ها از ۸/۲۲ میلیارد دلار در پایان سال ۸۹ به کمتر از ۵/۸ میلیارد دلار کاهش یافته است.
جنگ اقتصادی تلفات هم دارد
رییس کل بانک مرکزی گفت: هم‌اکنون در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم و باید تمهیدات این شرایط را تدبیر کنیم، همانگونه که یک جنگ تلفات دارد، جنگ اقتصادی هم تلفات دارد.
قیمت سکه پیش‌فروشی
بهمنی در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه قیمت پیش‌فروش سکه با نرخ قطعی مشخص شده است، گفت: قیمت سکه پیش‌فروشی که قرار است از امروز سه‌شنبه آغاز شود، کمی بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان خواهد بود.وی افزود: مدت زمان اجرای دور جدید پیش‌فروش سکه و ادامه این برنامه در سال آینده بستگی به تقاضای مردم خواهد داشت.وی قیمت نیم سکه بهار آزادی در اجرای طرح پیش‌فروش سکه را ۶۳۲ هزار تومان اعلام کرد و گفت: قیمت هر قطعه سکه تمام پیش‌فروشی نیز کمی بیشتر از یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان خواهد بود‌ ضمن اینکه اجرای این طرح برای پاسخگویی به نیازهای جامعه بوده است.
بهمنی در مورد قیمت سکه‌ها در طرح پیش‌فروش گفت: قیمت‌هایی که اعلام کردم ممکن است تا چند روز آینده با توجه به روند قیمت طلا تغییراتی نیز داشته باشد. قیمت‌ها با اجرای این طرح قطعی است و چنانچه قیمت سکه در بازار افزایش یابد همه آن متعلق به فرد خریدار خواهد بود.
رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا بانک مرکزی نرخ سکه‌ها در طرح پیش‌فروش را بالا در نظر نگرفته و این نرخ‌ها باعث افزایش قیمت سکه در بازار نخواهد شد، گفت: خیر، این نرخ‌ها قیمت سکه در بازار را بالا نمی‌برد و چنانچه قیمت سکه‌ها در بازار افزایش یابد، بانک مرکزی برای کاهش آن اقدام خواهد کرد.
وی ادامه داد: اگر افرادی از خرید سکه منصرف شدند می‌توانند پول خود را دریافت کنند، البته فعلا سودی به این افراد تعلق نمی‌گیرد.
بهمنی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد نرخ سود بانکی و افزایش آن در بسته سال ۹۲ گفت: در مورد نرخ سود بانکی شورای پول و اعتبار باید تصمیم‌گیری کند‌ البته بانک مرکزی گزارش آن را به شورا خواهد برد. با توجه به تورم ۷/۲۸ درصدی در پایان دی‌ماه، ایجاب می‌کند که نرخ سود نیز تغییر کند.
رییس کل بانک مرکزی در مورد برنامه‌های مرکز مبادلات ارزی گفت: روند افزایش تزریق ارز در اتاق مبادلات را خواهیم داشت، یعنی به نیازهای واردکنندگان به بخش‌های خدماتی در این مرکز پاسخ خواهیم داد تا دیگر نیازی به مراجعه به بازار نباشد‌ ضمن اینکه از واردکنندگان درخواست می‌کنیم خریدهای خود را از کشورهایی انجام دهند که با آنها مراوده تجاری داریم.
وی یکی از اهداف بانک مرکزی را تک نرخی شدن ارز عنوان کرد و گفت: اگر بخواهیم به چند قلم کالا مانند گندم، جو، نهاده‌های دامی و دارو ارز مرجع بدهیم مابه‌التفاوت آن را تامین خواهیم کرد.
بهمنی ادامه داد: در نهایت ما یک نرخ ارز در مرکز مبادلات ارزی خواهیم داشت و اگر بخواهیم به چند قلم کالا ارز مرجع اختصاص بدهیم از محل خزانه مابه‌التفاوت آن را جبران خواهیم کرد‌ به هر حال ارز مرجع حذف نمی‌شود و آن را برای چند قلم کالا حفظ خواهیم کرد.
وی در پایان در مورد طرح ممنوعیت خرید و فروش ارز خارج از سیستم رسمی‌ گفت: در حال حاضر در حال کار روی این طرح هستیم و هرگاه به نتیجه قطعی برسد آن را اعلام خواهیم کرد.