افزایش نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت

گروه اقتصادی- درحالی مقامات ارشد اقتصادی بر کاهش نرخ سود با توجه به کاهش نرخ تورم تاکید می‌کنند که بانک مرکزی در تازه ترین مذاکرات خود با بانکداران به اجماع رسید که فعلا نرخ سود سپرده‌های ۶ و ۹ ماهه افزایش یابد.
بعد از آنکه نرخ تورم سیر نزولی را پیش گرفت بسیاری از کارشناسان و فعالان ارشد اقتصادی به ضرورت تعیین نرخ‌ها براساس تورم تاکید کردند و خواستار تغییر نرخ‌های بانکی متناسب با مدار تورم شدند.
البته این دیدگاه مورد قبول مردان اقتصادی کابینه هم می‌باشد و موید آن اظهارات مکرر علی طیب‌نیا و ولی‌الله سیف در خصوص ضرورت تغییر نرخ سود متناسب با تغییر نرخ تورم است هرچند به اعتقاد این افراد برای تصمیم‌گیری درباره نرخ سود باید نرخ تورم انتظاری ملاک قرار گیرد.
هر چند علاوه بر اعضای اقتصادی کابینه و فعالان اقتصادی، روحانی رییس‌جمهور‌ نیز صراحتا اظهاراتی را در این باره داشته و در جمع مدیران بانک مرکزی و بانک‌ها با بیان اینکه اگر مردم به دولت و سیاست‌های پولی اطمینان داشته باشند، در رونق تاثیرگذار خواهد بود، خواستار متناسب شدن نرخ بهره همگام با کاهش نرخ تورم شده و گفته است: پرداخت تسهیلات با این نرخ سود به بخش تولید کشور نادرست است و معقول نیست و شورای پول و اعتبار و دستگاه‌های دیگر باید در این زمینه اصلاحات لازم را آرام‌آرام انجام دهند.
در پی اعلام این اظهارات از سوی رییس جمهور در مجمع بانک مرکزی انتظار می‌رفت که بانکداران و سیاست‌گذاران پولی و بانکی تصمیمی مشخص درباره نرخ سود تسهیلات بانکی داشته باشند و سر و سامانی به این نرخ‌ها بدهند.
اما درحالی که طی ماه‌های اخیر به دفعات اقتصاددانان به ضرورت تغییر نرخ سود متناسب با تغییر نرخ تورم تاکید کرده اند به تازگی بانک مرکزی با بانکی‌ها به توافق رسید که نرخ سود سپرده‌های ۶ و ۹ ماهه دو درصد افزایش یابد و مابقی نرخ‌های سود سپرده بانکی مانند قبل ثابت بماند.
طبق تصمیم جدید بانکداران، از اول دی ماه نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت ۶ تا ۹ ماه با دو درصد افزایش از ۱۶ به ۱۸ درصد و سود سپرده‌های کوتاه مدت ۹ تا یک سال با دو درصد افزایش از ۱۸ به ۲۰ درصد تغییر کرده است.
کاهش نرخ سود در آینده نزدیک
در همین حال علی طیب‌نیا به موضوع وضعیت نرخ سودهای بانکی اشاره‌ای داشت و با تاکید بر اینکه نرخ سودی که هم اکنون بر بازار پول حاکم است، متناسب با واقعیات جامعه نیست، عنوان کرد که‌ واقعیات جامعه و شرایط آن ایجاب می‌کند که در آینده نزدیک شاهد کاهش نرخ سود هم برای سپرده‌ها و هم برای تسهیلات باشیم.
البته اظهارات او نشان می‌دهد که این آینده نزدیک مربوط به سال آینده است چرا‌که او در گفته‌هایش خاطرنشان کرده تا انتهای سال روند کنونی نرخ سود بانکی ادامه دارد هر چند که دولت در جهت کاهش نرخ سود اقدام خواهد کرد.
طیب‌نیا خاطرنشان کرد: شورای پول و اعتبار یک مرحله در گذشته در خصوص نرخ سود تصمیم‌گیری کرده و نرخ سود ۲۲ درصدی را برای سپرده‌های یکساله که مسوولان بانکی روی رقم آن توافق کرده بودند، تنفیذ کرد.
این اظهارات به نوعی می‌تواند حاکی از آن باشد که مسوولان مربوطه در خصوص وضعیت نرخ سود بانکی نگاه مشترکی ندارند.به هر حال نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت از نخستین روز دی‌ماه دو درصد افزایش یافت و در بانک‌های سراسر کشور اجرا شده است. در این میان نگاه دولت به وضعیت نرخ تورم تا پایان سال نیز دوخته خواهد شد.
بر‌اساس این گزارش نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار یک‌ساله ۲۲ درصد، نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار ۹ ماه تا یک سال ۲۰ درصد، نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار شش ماه تا ۹ ماه ۱۸ درصد، نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار سه ماه تا شش ماه ۱۴ درصد و نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی ۱۰ درصد تعیین شده است.
بخشنامه جدید بانک مرکزی
در نشست مشورتی چهارشنبه ۱۹ آذر‌ماه ۹۳ بانک مرکزی و مدیران عامل بانک‌ها در مورد نرخ‌های سود سپرده‌های بانکی توافق به عمل آمد.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی در نشست یادشده مدیران عامل بانک‌های حاضر در جلسه با ابراز نارضایتی از عدم رعایت نرخ سود سپرده‌های بانکی از سوی برخی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیر بانکی و اشاره به تبعات منفی ناشی از این امر، بر لزوم رعایت دقیق ضوابط مربوط تاکید کرده، پیشنهاداتی چند در مورد نرخ سود سپرده‌های مختلف مطرح کردند.
این گزارش می‌افزاید: کارکرد موثر نرخ سود سپرده‌های بانکی، نقش موثری در چرخه وجوه و بالندگی حیات اقتصادی کشور دارد و تنظیم سیاست‌های پولی و اعتباری نظام بانکی در تعاملی سازنده و پویا با بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور، همواره مورد تاکید بانک مرکزی بوده است. در این راستا و پس از گذشت چند ماه از ابلاغ سیاست‌های پولی و اعتباری نظام بانکی طی بخشنامه شماره ۹۶۵۹۳/۹۳ مورخ ۱۱/‌۴/۱۳۹۳ این بانک، برخی بانک‌ها درخواست خود مبنی بر برگزاری نشستی مشورتی با بانک مرکزی را مطرح کردند تا با بهره‌گیری از تجارب حاصله در اجرای چند ماه گذشته سیاست‌های یاد‌شده و آسیب‌شناسی اجرای این سیاست‌ها، توافقات و پیشنهادات خود در زمینه اجرای موثر سیاست‌های یادشده را به اطلاع بانک مرکزی برسانند.
گفتنی است پس از انجام مباحثات و گفت و گوهای فراوان در خصوص پیشنهادات مطروحه، در نهایت روی نرخ‌های زیر توافق حاصل شد:
نرخ سود سپرده‌های بانکی به ترتیب زیر تعیین می‌شود:
* نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار یک ساله ۲۲ درصد
* نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار ۹ ماه تا یک سال ۲۰ درصد
* نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار ۶ ماه تا ۹ ماه ۱۸ درصد
* نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار سه ماه تا شش ماه ۱۴ درصد
* نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی ۱۰ درصد
* حداقل مدت برای تعلق سود به سپرده‌های فوق یک ماه است و پرداخت سود به سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی بر مبنای حداقل مانده طی ماه و در پایان ماه صورت می‌پذیرد.
– در صورت کاهش یا برداشت پیش از موعد سپرده‌ها، نیم درصد از نرخ متناظر دوره مربوط کاسته می‌شود.
– در اجرای اثر‌بخش این مقررات، بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی باید نرخ موثر هرگونه محصول سپرده‌ای خود را در چارچوب ضوابط فوق تنظیم کنند و هر‌گونه ابتکار و ارایه محصولات جدید مستلزم کسب مجوز قبلی از بانک مرکزی است.
– سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌داری که قبل از اول دی‌ماه سال‌جاری گشایش شده (به جز سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی) تا تاریخ انقضای مدت سپرده با همان شرایط توافق‌شده با سپرده‌گذار ادامه یافته و در تاریخ انقضا‌ بلافاصله با ضوابط حاکم در آن تاریخ تطبیق داده می‌شود. بدیهی است در این موارد لازم است مستندات و مدارک لازم در شعبه وجود داشته باشد تا در حین مراجعه بازرسان در اختیار آنان قرار گیرد.
– سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی و کلیه سپرده‌هایی که تحت هر عنوان به صورت روزشمار مشمول دریافت سود و بلافاصله با نرخ‌های یادشده در این بخشنامه تطبیق داده می‌شوند.
– تاریخ اجرای ضوابط فوق از صبح روز دوشنبه اول دی‌ماه سال‌جاری است.