افول صادرات

گروه صنعت‌- بسته شدن بازار آمریکا به روی چین و مشکل دسترسی به بازار این کشور، گرفته شدن بازارهای فولاد ایران توسط چین، تاثیر جنگ تجاری و تعرفه‌های فولاد آمریکا بر ایران، از جمله موضوعاتی است که اقتصاددانان تاثیر آن را در بازار فولاد ایران خطرناک می‌دانند‌.
در حالی دعوای تجاری میان آمریکا و چین بالا گرفته است که این دو کشور تاکنون تعرفه‌های وارداتی‌شان را به ارزش صدها میلیارد دلار برای واردات کالاهای یکدیگر تغییر داده‌اند، در چنین شرایطی آنچه اهمیت پیدا می‌کند تاثیر این دعوای تعرفه‌ای بر مناسبات اقتصادی دیگر کشورها از جمله ایران است، چرا‌که حجم تجارت ایران با چین رقم قابل ملاحظه‌ای است. طی چند سالی که دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا‌ست بارها بر طبل کسری تجاری کشورش در برابر چین می‌کوبید‌. ترامپ روز پنجشنبه گذشته با اعلام تصمیم خود برای وضع تعرفه ۱۰ درصدی روی ۳۰۰ میلیارد دلار کالای چینی از اول سپتامبر، بازارهای مالی را مبهوت کرد. با این اقدام آتش‌بس دو اقتصاد بزرگ جهان در جنگ یک ساله به پایان می‌رسد و رشد اقتصاد جهانی مورد تهدید بیشتری واقع می‌شود. رییس‌جمهور آمریکا اعلام کرده که چین در خصوص مذاکرات تجاری باید اقدامات بیشتری انجام دهد و تهدید خود برای افزایش قابل توجه تعرفه‌ها در صورت خودداری پکن از تلاش بیشتر در این زمینه را تکرار کرد. چین به تصمیم اخیر رییس‌جمهور آمریکا برای وضع تعرفه ۱۰ درصدی روی واردات ۳۰۰ میلیارد دلار کالای چینی واکنش نشان داد و اعلام کرد آماده تلافی است. مدت‌هاست محصولات چینی در بازار داخلی ایالت متحده از قدرت رقابتی بیشتری نسبت به محصولات تولید شده در آمریکا برخوردار است، به طوری که توانسته بر بازار محصولات این کشور تسلط پیدا کند. این در حالی است که ریاست جمهوری این کشور با رویکرد تقابلی به‌دنبال تعدیل سلطه تجاری چین بر مناسبات تجاری دو کشور است. به اعتقاد کارشناسان، حاصل این تصمیم، احتمالا کوچک شدن بازار محصولات چینی در آمریکا به سبب افزایش قیمت‌هاست. از سوی دیگر به نظر می‌رسد دولت چین در‌صدد جبران بازاری باشد که در آمریکا از دست داده است و این مهم با بازاریابی در کشورهای دیگر محقق می‌شود. این تصمیم برای کشورهای خریدار کالاهای چینی پیامدهای مثبت در پی خواهد داشت با این توضیح که قدرت چانه‌‌زنی طرف‌های تجاری با چین ارتقا می‌یابد. از این سو ایران به ‌دلیل قرار گرفتن در شرایط تحریم امکان چانه‌زنی بیشتری با کشور چین پیدا می‌کند و انگیزه برای تعامل اقتصادی بیشتر با ایران را پیش خواهد گرفت.
نگرانی برای بازار فولاد ایران
موج جدیدی برای ایجاد یک جنگ تجاری میان سایر کشورها نیز انتظار می‌رود. بدترین سناریویی که می‌توان انتظار آن را داشت این است که جنگ تجاری بین تمام کشورها که تاکنون مطابق قوانین تجارت آزاد داد‌و‌ستد می‌کردند، توسعه یابد و اگر این مساله به وقوع بپیوندد، فولاد ایران نیز به مشکل بر خواهد خورد. با توجه به اینکه چین از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان فولاد به آمریکاست، افزایش تعرفه واردات به آمریکا منجر به این خواهد شد که ظرفیت‌هایی از فولاد چین که راه به ایالات متحده نبرده‌اند به دنبال مقاصد جدیدی برای خود باشند. با توجه به اینکه سیاست دامپینگ چینی‌ها همواره در به دست آوردن بازارها موفق بوده است، لذا این احتمال نیز وجود دارد که تا زمان کاهش تولید چین، مازاد عرضه آنها روانه سایر بازارها شده و بازارهای قدیمی را از وضعیت تعادل و توازن خارج کنند. همچنین با توجه به پایین بودن درصد واردات فولاد و آلومینیوم آمریکا نسبت به تولید ناخالص داخلی این کشور، متزلزل شدن اقتصاد جهانی تا‌حدودی کمرنگ به نظر می‌رسد اما این سیاست آمریکا به هر حال بدون پاسخ نمانده و اعمال تعرفه واردات توسط سایر کشورها را به دنبال خواهد داشت و آنچه در نهایت اوضاع را رقم خواهد زد، به میزان زیادی به عکس‌العمل چین و اتحادیه اروپا در پاسخ به این تصمیم آمریکا بستگی دارد. قابل توجه است که در این جنگ تجاری، کشورهای دوست و هم‌پیمان قدیمی آمریکا از جمله ژاپن که بخش اعظم صادرات‌شان به چین و آمریکاست نیز متحمل ضررهایی خواهند شد. پیش‌بینی شده است شرکت‌های چند‌ملیتی واقع در چین و شرکت‌های نفت و گاز و پتروشیمی آمریکا به دلیل نیاز مبرم به انواع لوله‌های فولادی از نخستین متضررین این تصمیم باشند. هرچند که لیست تعرفه‌های اعمالی آمریکا طوری انتخاب شده که کمترین ضرر به مصرف‌کنندگان و خانوارهای
آمریکایی برسد.