اقتصادهای آسیایی در تنگنای تعرفه

کشورهای آسیایی مانند چین، ژاپن و ویتنام بیشتر از دیگر کشورها تحت تاثیر تعرفه‌های سنگین آمریکا قرار خواهند گرفت. چین تهدید به اقدامات تلافی‌جویانه کرده است اما برخی مذاکره برای رسیدن به توافق با آمریکا را ترجیح می‌دهند.
به گزارش دویچه‌وله، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا روز چهارشنبه ۳ آوریل تصمیم به اعمال «تعرفه‌های گسترده و متقابل» بر شرکای تجاری جهانی خود گرفت و آن را «آغاز یک عصر طلایی» خواند. او هدف خود را ایجاد شرایطی می‌داند که شرکت‌های بین‌المللی در ایالات‌متحده سرمایه‌گذاری کنند، در آنجا تولید کنند و مشاغل جدید ایجاد شود.
تصمیم ترامپ اما پیامدهای وسیعی برای تجارت جهانی و جهانی‌سازی اقتصادی دارد. برخی کشورها از قبل اقدامات تلافی‌جویانه خود را اعلام کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر تلاش دارند از طریق مذاکرات با ایالات‌متحده به توافق برسند.
چین در مسیر رویارویی
کشورهای صادرکننده آسیایی چین، ژاپن، کره‌جنوبی و ویتنام از جمله کشورهایی هستند که تحت تاثیر بیشترین تعرفه‌ها قرار گرفته‌اند. فقط برای چین، میزان تعرفه‌ها از ۲۰‌درصد به ۵۴‌درصد افزایش می‌یابد که از ۹ آوریل اجرایی خواهد شد. پکن از این تصمیم به شدت انتقاد و تهدید به اقدامات تلافی‌جویانه کرده، اگرچه هنوز اقدام خاصی را اعلام نکرده است.
تشدید تنش‌ها میان دو اقتصاد بزرگ جهان می‌تواند به یک جنگ تجاری واقعی منجر شود و زنجیره‌های تامین جهانی را به طور قابل‌توجهی مختل کند. فنگ دونگ‌کوی، دبیرکل اتاق بازرگانی چین در اتحادیه اروپا از ایالات‌متحده خواست که به جای اعمال تعرفه‌ها، با شرکای تجاری خود مذاکره کند. فنگ همچنین این وضعیت را فرصت مناسبی برای همکاری نزدیک‌تری میان کشورش و اتحادیه اروپا برای دفاع از نظم تجاری چندجانبه به حساب می‌آورد.
تعرفه ۷۰۰‌درصدی بر صادرات برنج ژاپن
برای ژاپن که شریک استراتژیک ایالات‌متحده در آسیا و چهارمین اقتصاد بزرگ جهان است، ترامپ تعرفه‌هایی معادل ۲۴‌درصد اعمال کرده است، هرچند ژاپن تلاش کرده بود از طریق مذاکرات مستقیم از این تعرفه‌ها معاف شود. مخصوصا بازار برنج ژاپن تحت تاثیر قرار گرفته زیرا ترامپ تعرفه‌ای ۷۰۰‌درصدی برای آن وضع کرده که از نظر ژاپن «غیرمنطقی» توصیف شده است.
ژاپن نگران تعرفه‌های ۲۵‌درصدی برای واردات خودرو از جمله خودروهای ژاپنی است که از روز ۳آوریل به اجرا درآمده‌اند. صنعت خودرو در ژاپن تقریبا ۳‌درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد و به طور غیرمستقیم ۸‌درصد از اشتغال را تامین می‌کند.
با این حال توکیو در مورد اقدامات تلافی‌جویانه محتاط است و تاکید دارد که باید تصمیم بگیرد که بهترین و موثرترین اقدام برای ژاپن چیست.
هند، ویتنام، تایلند و اندونزی
هند، بزرگ‌ترین شریک تجاری ایالات‌متحده در جنوب آسیا نیز از تعرفه‌های ترامپ آسیب دیده است. هند برای مدت طولانی تلاش کرده بود یک توافق تجاری دوجانبه با ایالات‌متحده منعقد کند اما تاکنون موفق نبوده است. تعرفه‌های جدید برای هند از ۹ آوریل بین ۲۶ تا ۲۷‌درصد خواهد بود. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در گذشته سیاست تجاری آمریکا را مورد انتقاد قرار داده بود اما اکنون هند نشان داده که آماده است برای تکمیل یک توافق تجاری با ایالات‌متحده تلاش کند.
کشورهای دیگر در جنوب شرق آسیا مانند ویتنام، تایلند و اندونزی نیز تحت تاثیر تعرفه‌های جدید قرار گرفته‌اند. شش اقتصاد در این منطقه با تعرفه‌هایی بین ۳۲ تا ۴۹‌درصد مواجه خواهند شد. ویتنام و تایلند در سال‌های اخیر به صادرکنندگان مهم به ایالات‌متحده تبدیل شده‌اند. بسیاری از شرکت‌های جهانی برای تنوع در زنجیره‌های تامین خود، تولیدات‌شان را از چین به این کشورها منتقل کرده‌اند.
به عنوان مثال ویتنام امروزه یک مرکز تولید مهم برای اپل، سامسونگ و نایک است. این کشور در سال گذشته کالاهایی به ارزش ۱۴۲‌میلیارد دلار به آمریکا صادر کرده که معادل حدود ۳۰‌درصد از تولید ناخالص داخلی آن است. برای ایالات‌متحده، کسری تجاری با ویتنام پس از چین و مکزیک، سومین کسری بزرگ است.
به همین دلیل ویتنام باید ۴۶‌درصد تعرفه‌های تلافی‌جویانه بپردازد. خک گیانگ نگوین، کارشناس اقتصادی در مصاحبه با دویچه‌وله می‌گوید تعرفه‌های ترامپ «ارتباط زیادی با نحوه عملکرد واقعی تجارت دوجانبه ندارد. این تعرفه‌ها ممکن است به عنوان یک تاکتیک مذاکره در نظر گرفته شده باشند اما از هدف اصلی بسیار دور هستند.»
اعتماد میان ویتنام و آمریکا صدمه خواهد خورد
دولت ویتنام روز پنجشنبه یک «گروه کاری واکنش سریع» تشکیل داد تا به بررسی تاثیرات اعلام تعرفه‌های ایالات‌متحده بپردازد. هو دوک فوک، معاون نخست‌وزیر قرار است هفته آینده به واشنگتن سفر و علاوه بر مسائل سیاسی بر سر این تعرفه‌ها مذاکره کند.
نگوین می‌گوید: «اقتصاد صادرات‌محور ویتنام ضربه خواهد خورد و این آسیب محدود به مرزهای ویتنام نخواهد ماند. اینگونه اقدام‌های بی‌پروایانه خطر از بین بردن سال‌ها تلاش برای بازسازی اعتماد میان ایالات‌متحده و ویتنام را به همراه دارد؛ اعتمادی که پس از پایان جنگ ویتنام به سختی برقرار شد. یک‌بار که این اعتماد متزلزل شود، بازسازی آن کار دشواری خواهد بود.»
اندونزی از هفته آینده باید ۳۲‌درصد تعرفه بپردازد که ممکن است باعث رکود اقتصادی در این کشور شود. سایر کشورها مانند کامبوج و تایوان نیز تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. تایوان که به طور معمول با ایالات‌متحده مازاد تجاری دارد، تعرفه‌های ۳۲‌درصدی را «غیرمنصفانه» خوانده است، اگرچه تراشه‌های نیمه‌هادی تایوان از این تعرفه‌ها معاف هستند. با وجود تعرفه‌های سنگین به نظر می‌رسد که دولت‌های جنوب شرق آسیا تمایل بیشتری به مذاکره با واشنگتن دارند تا اینکه به سرعت اقدام به اقدامات تلافی‌جویانه کنند. نخست‌وزیر تایلند گفته است که کشورش باید با ایالات‌متحده درباره جزئیات تعرفه‌ها مذاکره کند تا از آسیب‌های اقتصادی جلوگیری شود.
تعرفه‌های ترامپ چالش‌های بزرگی برای اقتصادهای آسیایی ایجاد کرده است به ویژه در زمانی که بسیاری از این کشورها به شدت به صادرات وابسته هستند. پیامدهای این اقدامات ممکن است گسترده باشد و می‌تواند تاثیرات بلندمدتی بر نظم تجاری جهانی و روابط میان کشورهای متاثر و ایالات‌متحده داشته باشد.