التهاب بازار از تصمیمات دیرهنگام دولت

با رسیدن به فصل برداشت سیب‌زمینی به دلیل تعللی که در تصمیم‌گیری از سوی دولت وجود دارد شاهد تنش و التهاب در بازار فروش این محصول هستیم. بی‌برنامگی در کشت سیب‌زمینی و عدم اجرای طرح الگوی کشت سبب شده بازار این محصول همیشه از التهاب و تنش‌های خاص خود برخوردار باشد. با توجه به اینکه هزینه کشت سیب‌زمینی نسبت به سایر محصولات مانند گندم، جو، سویا و دیگر موارد بیشتر است، کشاورزان همیشه با ریسک‌پذیری بالا این محصول را کشت می‌کنند و اگر کشاورز برداشت خوبی نداشته باشد متضرر خواهد شد اما اگر به تولید خوب و قیمت مناسبی ختم شود، سود مطلوبی عاید کشاورز می‌شود.
با توجه به عملی نشدن طرح الگوی کشت، سیب‌زمینی یک‌سال بازار بسیار خوبی دارد و سال دیگر به دلیل کشت بالا و عدم تعادل بازار و ضرردهی، کاشت آن کاهش می‌یابد و کشور با بحران کمبود این محصول مواجه می‌شود.
تعلل دولت در تصمیم‌گیری
امسال نیز مانند سال‌های گذشته با رسیدن به فصل برداشت سیب‌زمینی و عدم اجرای الگوی کشت و همچنین تاخیر در تصمیم‌گیری دولت برای صادرات، دغدغه‌ها در این حوزه افزایش یافت و بازار سیب‌زمینی باز هم شاهد تنش‌های ناشی از تصمیمات بدون تدبیر و پشتوانه دولت باشد.
رییس انجمن سیب‌زمینی‌کاران گلستان در گفت‌وگو با بازار گفت: همزمانی برداشت سیب‌زمینی جنوب و گلستان، قیمت این محصول را به شدت کاهش داد و سبب شد برخی کشاورزان سیب‌زمینی را با کمترین سوددهی به فروش برسانند از طرفی دولت بدون در نظر گرفتن شرایط تولید این محصول با تعرفه ۶۰‌درصدی صادرات، خروج سیب‌زمینی را از کشور ممنوع کرد و همین امر سبب شد قیمت این محصول در زمان برداشت در بازار به شدت افت کند.
رمضان مقصودلو با بیان اینکه با توجه به تلاش‌هایی که برای حذف موانع صادرات انجام دادیم و با پیگیری‌های انجام‌شده هرچند کمی دیر اما تصمیم بر این شد صادرات به صورت پلکانی انجام شود، ابراز کرد: این مساله که بیش از یک‌ماه پیگیر مجوز صادرات بودیم و امسال به دلیل رطوبت بالای هوا علاوه‌بر تنش‌هایی که درخصوص بازار سیب‌زمینی وجود داشت، شیوع قارچ در مزارع هم سبب افت تناژ این محصول شد.
وی با اشاره به کاهش ۳۰‌درصدی تناژ در مزارع آلوده‌شده به قارچ گفت: در حال حاضر بخشی از مزارع آلوده به این قارچ هستند لذا می‌طلبد هرچه زودتر برداشت سیب‌زمینی آغاز شود.
پیش بینی برداشت ۱۰۰ هزار تُن سیب‌زمینی
مقصودلو با اشاره به هزینه‌های بالای تولید این محصول ادامه داد: اگر دولت سیاست به‌موقع درخصوص صادرات و اعلام قیمت حمایتی داشته باشد و بازار به تعادل برسد، کشاورزان دلواپسی کمتری خواهند داشت و انگیزه بیشتری برای سمپاشی محصول دارند. رییس انجمن سیب‌زمینی‌کاران گلستان با بیان اینکه امسال حدود پنج‌هزار هکتار سیب‌زمینی در گلستان کشت شده، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود که حدود ۱۰۰هزار تن برداشت سیب‌زمینی در استان
داشته باشیم.
چالش همیشگی سیب‌زمینی در گلستان
امسال دولت نه‌تنها حمایتگر خوبی برای بخش کشاورزی نبود، بلکه با تصمیم‌گیری‌های یکطرفه و بدون مشورت با بخش خصوصی سبب شد تا چالش‌هایی نیز برای این حوزه به وجود بیاید. رییس اتاق بازرگانی گرگان در گفت‌و‌گو با «بازار» اظهار کرد: گلستان هرساله در زمان برداشت سیب‌زمینی با چالش‌های زیادی مواجه می‌شود و همیشه فصل برداشت این محصول با بحران‌های وجود داشته است.
رییس اتاق گلستان: امسال کشت و بارندگی خوبی را شاهد بودیم
امیر یوسفی با اشاره به اینکه امسال پنج‌هزار و ۱۰۰هکتار کشت سیب‌زمینی در گلستان انجام شده، افزود: پیش‌بینی می‌شود از این میزان سطح کشت ۱۳۰هزار تن برداشت محصول داشته باشیم.
وی با بیان این مساله که امسال نیز قبل از برداشت سیب‌زمینی در گلستان دو موضوع باعث نگرانی شد، گفت: دولت بدون اینکه نشستی با انجمن و بخش خصوصی داشته باشد ۶۰درصد عوارض صادرات برای این محصول تعیین کرد بعد از پیگیری‌های بخش خصوصی و انجمن سیب‌زمینی‌کاران ۶۰درصد عوارض اعمال نشد اما بعد با مانع جدید عدم‌صدور گواهینامه قرنطینه نباتی برای صادرات مواجه شدیم.
سیب‌زمینی‌های زودرس تناژ خوبی نداشتند
رییس اتاق بازرگانی گرگان خاطرنشان کرد: امسال کشت و بارندگی خوبی را شاهد بودیم و همچنین سیب‌زمینی از گذشته نیز در انبارها وجود داشت، باید برای کنترل بازار شرایط صادرات این محصول فراهم شود.
یوسفی با بیان اینکه مقدار سیب‌زمینی در انبارها زیاد است و جای نگرانی وجود ندارد، تصریح کرد: از آنجایی که قیمت تمام‌شده این محصول برای کشاورز بالای ۱۰هزار تومان است، اگر بازار با چالش مواجه شود سیب‌زمینی‌کاران نمی‌توانند عایدی داشته باشند. وی با اشاره به این مساله که امسال به دلیل رطوبت بالا سیب‌زمینی‌های زودرس گلستان تناژ خوبی نداشتند، ابراز امیدواری کرد با رسیدن به پیک برداشت شاهد تولید خوب سیب‌زمینی‌های میان‌رس که هم صنعتی و هم تامین‌کننده بازارهای مصرف روزانه است، باشیم.
مدیریتی در کشت سیب‌زمینی نیست
رییس اتاق بازرگانی گلستان ادامه داد: با پیگیری‌های انجام‌شده و دیدار با معاون وزیر جهادکشاورزی درخواست بخش خصوصی این بود که به جای ۱۰هزار تن صادرات، مجوز صادرات پلکانی داده شود تا جای نگرانی نیز برای تامین بازار داخلی وجود نداشته باشد. امیدواریم با مجوز صادرات و با توجه به اینکه در کشورهای همسایه تقاضا برای سیب‌زمینی گرگان وجود دارد، بتوانیم بخشی از این محصول را صادر کنیم.
اصلی‌ترین چالش کشت سیب‌زمینی با توجه به اینکه یک محصول تازه‌چین و با ماندگاری کم است، بازار فروش آن بوده و مدیریتی در حوزه کشت این محصول وجود ندارد و برخی سال‌ها با تولید بیش از نیاز و برخی مواقع نیز با کمبود مواجه می‌شویم. کشاورزان انتظار دارند دولت برای کنترل بازار این محصول، تصمیمات درست و به‌موقع بگیرد تا شاهد ضرروزیان کمتری باشند.
معاون بهبود تولیدات جهادکشاورزی گلستان با اشاره به اینکه مدیریت برداشت سیب‌زمینی بسیار ضروری است، به منظور کنترل قیمت و به پیشنهاد کشاورزان و همچنین انجمن سیب‌زمینی‌کاران پیشنهاد صادرات پلکانی طی نامه‌ای به وزارت جهادکشاورزی اعلام شده است. علی مهقانی با اشاره به اینکه جهادکشاورزی از هر پیشنهادی که به بهبود شرایط کشاورزی استان کمک کند، استقبال می‌کند، افزود: در محصول سیب‌زمینی اصلی‌ترین مساله مشکل قیمت است و کمبودی در تولید آن وجود ندارد.
عرضه بیش از تقاضا
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی گلستان با بیان اینکه برای تولید این محصول با همکاری بخش خصوصی کلاس‌های آموزشی بسیاری برای کشاورزان برگزار شد، خاطرنشان کرد: آنچه در این روزها باعث دلواپسی سیب‌زمینی‌کاران شده، عرضه بیش از تقاضا و کاهش قیمت این محصول است.
مهقانی تصریح کرد: در حال حاضر سیب‌زمینی با قیمت هشت تا ۱۰هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شود و در روزهای تعطیل شاهد خریداری این محصول تا ۱۱‌هزار تومان نیز بوده‌ایم و این بدان معناست که مدیریت برداشت تاثیر زیادی روی قیمت دارد. کشاورزان باید به‌گونه‌ای برداشت محصول را انجام دهند که به اندازه در بازار عرضه شود و شاهد کاهش تقاضا و اُفت قیمت فروش نباشیم.
قطعا مدیریت و برنامه‌ریزی در بخش کشاورزی و تصمیم‌گیری‌های درست و به‌موقع، برای رونق این بخش ضروری است و تا زمانی که در این حوزه بی‌برنامگی وجود دارد، هر روز شاهد ناامیدی بیشتری در صنعت کشاورزی خواهیم بود و این مساله در سال‌های آینده امنیت غذایی کشور را با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهد کرد. به مسوولان توصیه می‌کنیم تصمیمات و سیاست‌های خود را به‌موقع اتخاذ و اعمال کنند تا کشاورز تکلیف خود را بداند.