اما و اگرهای یک پروژه 17‌میلیارد دلاری

گروه انرژی- مهاجرت گاز به قطر به‌خصوص بعد از سرمایه‌گذاری‌های اخیر این کشور در توسعه و افزایش تولید گاز از میدان مشترک گازی با ایران، حالا نگران‌کننده‌تر شده است. افت فشار در سال‌های اخیر در میدان گازی پارس‌جنوبی رو به افزایش است. هرچند دولت با امضای یک قرارداد 17‌میلیارد دلاری در تلاش است که این مشکل را حل کند، با این حال سرعت توسعه رقیب بیشتر از ایران است.
کمبود گاز در سه زمستان گذشته باعث زیان بسیاری برای صنایع کشور شده است. تداوم این شرایط با توجه به‌کندی طرح‌های توسعه‌ای تولید گاز قابل پیش‌بینی است، تاجایی‌که آرش نجفی، رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی بر این باور است که در صورتی که فشارافزایی در میدان گازی پارس‌جنوبی انجام نشود نه‌تنها ناترازی گاز 50‌میلیون مترمکعب بیشتر از سال‌های قبل در سال جاری خواهد شد بلکه ایران عملا سهم گاز خود را به قطر واگذار خواهد کرد.
آرش نجفی با اشاره به بحران گاز در زمستان پیش‌رو، اظهار داشت: نزدیک به ۵۰‌میلیون مترمکعب ناترازی گاز بیشتری در زمستان آینده خواهیم داشت و همین موضوع فشارافزایی پارس‌جنوبی از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا در صورتی که این اقدام صورت نگیرد بحران گاز در کشور ما تشدید می‌شود.
او با اشاره به اینکه در صورتی که فشارافزایی صورت نگیرد ناچار به واردات گاز می‌شویم، تاکید کرد: ما چرا باید واردات گاز انجام دهیم آن‌هم با قیمت‌های گران و با قیمت‌های پایین در سطح جامعه توزیع کنیم در این شرایط باید کاهش مصرف صورت بگیرد و فشارافزایی تسریع شود نه اینکه خود را وابسته به واردات گاز با قیمت‌های گزاف کنیم؛ کدام خرد اقتصادی چنین حرفی را به ما می‌زند.
به‌گفته وی، با توجه به اینکه میدان گازی پارس‌جنوبی، میدان مشترک ایران و قطر است باید هرچه زود‌تر سهم خود را از این میدان برداشت کنیم زیرا قطر به‌صورت مستمر در حال برداشت از این میدان است و در صورتی که برداشت ما کاهش پیدا کند قطر برداشت خود را بیشتر می‌کند و ما سهم خود را بدون هیچ درآمدی به این کشور واگذار می‌کنیم.
این عضو اتاق بازرگانی هشدار می‌دهد در صورتی که قطر زود‌تر از ایران اقدام به فشارافزایی کند ما با مهاجرت گاز و میعانات گازی مواجه خواهیم شد زیرا زمانی که میادین مشترک است و ارتباط مخازن نسبت‌به هم برقرار باشد وقتی با مدل‌های فنی جدید و دستاوردهای فنی جدید قطر شروع به استخراج کند و شدت برداشت گاز افزایش پیدا کند ایران دچار نقصان شده و قطر برداشت بیشتری از سهم ما خواهد داشت.
آرش نجفی گفت: دو صورت مساله جدا از هم وجود دارد؛ یکی برداشت از میادین و حفظ فشار میادین است که باید با فشارافزایی، تجهیز کردن و تغییر سیستم برداشت گاز این را اصلاح کنیم تا بتوانیم از ثروتمان بهره‌برداری کنیم در غیراین صورت این ثروت ملی به تاراج می‌رود و دیگر اینکه مشکل ناترازی گاز وجود دارد به‌طوری‌که در طول سه‌سال گذشته سالانه به‌طور متوسط ۶۰ تا ۷۰‌میلیون مترمکعب به ناترازی گاز کشور افزوده شد.
خسارت‌های جبران‌ناپذیر
قطع گاز در زمستان گذشته به‌تدریج آثار خود را در صورت‌های مالی صنایع نشان می‌دهد. با نزدیک شدن به فصل مجامع بورسی تداوم این مشکل نگرانی‌های بسیاری را هم برای تولیدکننده‌ها و سهامداران ایجاد کرده است. آرش نجفی در این رابطه می‌گوید: امسال ما شاهد بودیم که برخی صنایع ما حتی تا ۹۰ تا ۱۰۰روز هم حتی کمبود گاز و محدودیت مصرف گاز داشتند که عدم کارایی، عدم انتفاع، عدم به دست آوردن منافع لازم در کنار هدر‌دهی منابع باعث می‌شود خسارت جبران‌ناپذیری به بدنه اقتصاد وارد شود.
او اضافه کرد: بخش عمده‌ای از منابع ارزی اکتیو از درآمد پتروشیمی‌ها حاصل می‌شود ما به تک‌تک دلارهایی که از محل تولید و صادرات پتروشیمی استحصال می‌شود برای پویایی اقتصاد کشور نیاز داریم و برآوردها نشان می‌دهد که سال گذشته نزدیک به ۲‌میلیارد دلار در حوزه پتروشیمی‌ها عدم نفع داشتیم و از منابع درآمدی کاسته و صرف سیستم‌های حرارتی کشور شده است.
نرسی قربان، کارشناس انرژی هم در این رابطه می‌گوید: پارس‌جنوبی میدان مشترک است و در صورتی که قطر زودتر از ایران فشارافزایی در این میدان را آغاز کند مهاجرت گاز میعانات گازی به سمت قطر وجود دارد.
او براین باور است که اگر فشارافزایی پارس‌جنوبی به‌صورت جدی دنبال شود، کشور با بحران گاز مواجه می‌شود زیرا به‌گفته او ساختار حوزه‌های گاز پارس‌جنوبی به گونه‌ای است که با گذشت زمان افت فشار خواهند داشت.
این کارشناس انرژی می‌گوید: این افت فشار چندین سال است که ادامه داشته و در حال افزایش است؛ با توجه به اینکه از چهار، پنج سال پیش برای افزایش فشار قراردادی بسته شده بود.
به گفته او، پس از خروج ترامپ از برجام این شرکت و شرکت‌های چینی نیز از این پروژه خارج شدند به همین دلیل این افت فشار در حال حاضر وجود دارد و باید مورد توجه قرار گیرد چرا که در غیر این صورت ما شاهد افت فشار بیشتری خواهیم بود که تبعات دیگری را برای کشورمان به دنبال دارد.
قربان با اشاره به اینکه پارس‌جنوبی میدان مشترک است و باید در اولویت قرار بگیرد، خاطرنشان کرد: این میدان مشترک است و در صورتی که قطر زودتر از ایران فشارافزایی در این میدان را آغاز کند هم در مورد گاز و هم میعانات گازی تاثیرگذار است و برداشت بیشتری نسبت به ما خواهند داشت: ما برای فشارافزایی در این میدان مهم دیر کرده‌ایم و باید هرچه سریع‌تر به آن جامه عمل پوشاند، البته باید در نظر داشت که هم‌اکنون فشارافزایی پارس‌جنوبی در حال انجام است و چند شرکت دولتی و خصوصی به‌صورت جدی به دنبال احداث سکو در پارس‌جنوبی هستند.
قربان بر این باور است که طولانی‌شدن روند این اقدام می‌تواند بحران گازی در کشور را به‌دنبال داشته باشد.