انباشت بی‌اعتمادی در بورس

«جهان‌صنعت»‌- بازار سرمایه همچنان در مدار بی‌اعتمادی است و بررسی روند هفته گذشته نیز این مساله را به وضوح بیان می‌کند. البته موضوع اصلی تنها روند هفته گذشته نیست و هفته گذشته هم تحت تاثیر حرکت منفی بوده که از چندین ماه قبل شروع شده بود و در سال ۱۴۰۳ به اوج خود رسید. بسیاری نسبت به عملکرد بورس در سال جدید خوش‌بین و معتقد بودند که سرانجام ارزنده بودن قیمت‌ها می‌تواند اثر خود را در کلیت و شاخص کل بازار نشان دهد اما این اتفاق نیفتد و روزبه‌روز بازار وضعیت بدتری به خود گرفت. در هفته گذشته تبصره ۶ بند «س» بودجه که توجه بورسی‌ها به سمت آن متمرکز بود، مورد اصلاح قرار گرفت اما نتیجه ویژه و مثبتی در بازار نمایان نشد. به نظر می‌رسد بازار سرمایه بیش از هر چیز تحت تاثیر یک بی‌اعتمادی انباشت‌شده است، یعنی بیش از آنکه اصلاح مواد قانونی بخواهد روند بورس را تغییر دهد، عملکرد و رفتار سیاستگذار در ماه‌ها و سال‌های اخیر زمینه بی‌اعتمادی را به بازار و تصمیمات فراهم کرده است. فصل گزارش‌های شرکت‌ها هم که می‌توانست حرکت بازار را به مدار مثبت تغییر دهد عملا تاثیری نداشت و شرایط رکودی ادامه پیدا کرد. از سوی دیگر کارشناسان معتقدند مشکل اصلی بورس که فشار بسیاری به آن وارد کرده‌ نرخ بالای بهره است. اعداد غیررسمی نرخ بهره بین ۳۰ تا ۴۰‌درصد است، یعنی نسبت P/R اوراق‌ بین ۵/۲ تا ۳ و به‌ قدری جذاب است که از طرفی اجازه ورود پول جدید به بورس را نمی‌دهد و از طرف دیگر بسیاری را ترغیب به ‌فروش سهام و خرید اوراق می‌کند.
علاوه ‌بر این حاشیه سود شرکت‌ها نیز به دلیل مداخلات دولت در قیمت‌گذاری‌ها، کم شده‌ است. زمانی وضعیت بهبود می‌یابد که این دو مساله اساسی اصلاح شود، یعنی یا باید نرخ بهره کاهش یابد یا دولت فشار را از روی شرکت‌ها بردارد و نرخ دلار در سامانه نیما افزایش یابد.
به ‌نظر نمی‌رسد این اتفاق بیفتد و دولت از سیاست‌های انقباضی کوتاه بیاید. با ادامه این وضعیت شرایط رکودی است و نهایتا مثبت‌های کم‌‌جان و ناپایداری خواهیم‌ داشت. با نرخ بهره بالا توقف ریزش شاخص بعید است و همه اتفاقات خوش هم اثر کوتاه‌مدت خواهند داشت. برای مثال رشدهای یک‌هفته‌ای ممکن است اما دوباره وارد رکود فرسایشی چند ماهه خواهیم شد. اگرچه شرایط کلی راکد است اما در مورد تک‌‌سهم‌ها باید نگاهی به وضعیت بنیادی و تکنیکال شرکت‌ها داشت. مجموع رفتار سیاستگذار هم پالس مثبتی را در این مدت به بازار مخابره نکرده است. اگر مشوق موثری به بازار تزریق نشود احتمالا خروج سرمایه از بازار ادامه‌دار خواهد بود و حجم معاملات هم به روند نزولی خود ادامه می‌دهد. از این منظر سیاستگذار باید هر چه زودتر با اقدامات موثر شوک مثبتی را به بازار تزریق کند و بورس را از ریل منفی‌اش خارج کند. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با یک کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه به بررسی روند بی‌اعتمادی اخیر در این بازار پرداخته است.
ادامه روند کاهش معاملات
حسن حسین‌نیا کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: بازار در هفته گذشته مانند هفته‌های قبل‌تر تحت تاثیر تبصره ۶ بند «س» قرار گرفت و در آخر هفته این مساله اصلاح شد و در دو روز آخر هفته از فشار عرضه‌ها کاسته شد ولی همزمان شاهد کاهش حجم معاملات بودیم؛ اتفاقی که می‌تواند در روزهای آینده هم مشکل‌ساز بشود. او ادامه داد: عدم وجود مشوق اساسی در بازار سرمایه و فضای بی‌اعتمادی که در بازار وجود دارد به پاشنه‌آشیل بازار سرمایه تبدیل شده است. چنانچه بخواهیم روزهای آینده را پیش‌بینی و بررسی کنیم، باید گفت اقداماتی که سازمان بورس انجام می‌دهد تا با دولت ارتباط موثرتری برقرار کند، تعیین‌کننده است و باید دید که این رایزنی‌ها به چه نتیجه‌ای می‌رسد. در جلسه هیات دولت گفته شده است که رییس‌جمهور بیان کرده‌اند رییس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد با یکدیگر مشکلات تامین مالی و رفع دغدغه‌های مردم را بررسی کنند، اگر اقدام عملی در این زمینه صورت بگیرد بورس می‌تواند به روند رونق برگردد، در غیر این صورت شاهد کاهش حجم معاملات در بازار سرمایه خواهیم بود. حسین‌نیا گفت: بیشتر از اینکه بازار سرمایه تحت تاثیر اصلاح یک ماده قانونی قرار بگیرد بیشتر تحت تاثیر بی‌اعتمادی است. در ماه‌ها و حتی سال‌های اخیر جو بی‌اعتمادی در بازار سرمایه قرار گرفته که بازگرداندن این اعتماد زمان‌بر و نیازمند یکسری مشوق‌ها و دیدن تغییر رفتار در سیاستگذار است. تا زمانی که این اتفاق نیفتد به راحتی کار پیش نخواهد رفت.