انقلاب علیه ترامپ

گروه جهان- اوضاع تراژیک و پیچیده این روزهای ایالات متحده آمریکا و مرد شماره یک کاخ سفید بیش از گذشته رو به وخامت نهاده و به گمانه‌زنی‌ها درباره افول هژمونی آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ دامن زده است. ترامپ از ابتدای روی کار آمدن بر مسند قدرت در ایالات متحده با خروج از پیمان‌های بین‌المللی دست به نابودی میراث اوباما زد و هر چه بیشتر موجب انزوای آمریکا شد. دوران یکه‌تازی آمریکا در عصر ترامپ گویی به سر آمده و این کشور بیش از پیش اعتبار خود را در عرصه جهانی از دست داده است. انقلابی بزرگ علیه ناکارآمدی چهل و پنجمین رییس‌جمهور آمریکا چه در عرصه داخلی و چه خارجی در حال وقوع است.
با گسترش شیوع کرونا و تبدیل شدن آمریکا به کانون اصلی همه‌گیری این ویروس اداره امور از دست رهبر آمریکا خارج شده و هر روز بیشتر در باتلاقی که خود ایجاد کرده دست و پا می‌زند. در آخرین نمونه از این فقدان مدیریت و بی‌مسوولیتی، ترامپ از سازمان بهداشت جهانی خارج شده، به جنگ علنی رسانه‌ها به خصوص توئیتر رفته، بیش از هر زمانی به چین تاخته، در داخل کشور با چهره ملتهب آمریکا و بحران مشروعیت مواجه شده و قیام سیاهپوستان را به جان خریده است، دست آخر هم مرکل تیر نهایی را به قلب این هژمونی شلیک کرد و از حضور در اجلاس جی ۷ در واشنگتن سر باز زد. خودداری مرکل از پذیرفتن دعوت ترامپ، تازه‌ترین نمونه از فهرست طولانی مواردی است که حاکی از رابطه دشوار بین سران این دو کشور است. ترامپ بار‌ها از آلمان و به ویژه مرکل بر سر مسائل مختلف از مازاد تجاری آلمان گرفته تا هزینه‌های دفاعی و تعهد این کشور به ناتو انتقاد کرده است. مرکل مخالفت شدید و علنی خود را با رویکرد یکجانبه دولت ترامپ درباره طیف مسائل سیاست خارجی، از تغییرات آب و هوایی گرفته تا توافق هسته‌ای ایران اعلام کرده است.
دست رد مرکل به سینه ترامپ
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان دعوت ترامپ برای شرکت در اجلاس گروه هفت را رد کرد؛ اجلاسی که ترامپ مشتاق است آن را به عنوان نماد بازگشت اوضاع به حالت عادی در پی شیوع ویروس کرونا در جهان ترسیم کند.
مرکل نخستین رهبر گروه هفت کشور صنعتی جهان، شامل آمریکا، کانادا، ژاپن، بریتانیا، آلمان، ایتالیا و فرانسه است که به صورت رسمی دعوت به شرکت در نشست سران این گروه را نپذیرفته است. برخی از تحلیلگران بر این باور هستند که رییس‌جمهوری ایالات متحده در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری سوم نوامبر در نظر دارد با برگزاری حضوری نشست سران گروه هفت وضعیت کشورش را که طی ماه‌های گذشته به دلیل شیوع ویروس جدید کرونا اضطراری بود عادی جلوه دهد.
سخنگوی دولت آلمان جمعه گذشته به نشریه پلیتیکو گفت: صدراعظم از ترامپ به خاطر دعوت برای شرکت در اجلاس گروه هفت در پایان ماه ژوئن در واشنگتن قدردانی می‌کند. با توجه به اوضاع کلی مربوط به بیماری همه‌گیر کووید ۱۹، صدراعظم نمی‌تواند با سفر به واشنگتن و شرکت در این اجلاس موافقت کند. او قطعا تحولات مربوط به این بیماری همه‌گیر را همچنان زیر نظر خواهد داشت.
به گفته یک مقام بلندپایه آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، مرکل و ترامپ این هفته در گفت‌وگویی تلفنی اختلاف نظر‌های شدیدی درباره موضوع‌هایی همچون ناتو، خط لوله گاز استریم ۲ بین روسیه و آلمان و روابط با چین داشتند. خودداری مرکل از شرکت در اجلاس، خطر شکست تلاش‌های ترامپ برای ترسیم اجلاس گروه هفت به عنوان نقطه عطف پایان دادن به تعطیلی‌ها و ممنوعیت‌های مسافرتی اعمال شده برای مقابله با بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ را دارد.
ترامپ ماه مارس این اجلاس را به خاطر بحران کرونا لغو کرد و گفت به جای آن میزبان یک ویدئوکنفرانس خواهد بود. اما در توئیتی در ۲۰ می اعلام کرد شاید برنامه برگزاری اجلاس را تغییر دهد. او اظهار کرد: برگزاری اجلاس نشانه بزرگی برای همه برای بازگرداندن اوضاع به حالت عادی خواهد بود!
کاخ سفید این هفته اعلام کرد قصد دارد اجلاس گروه هفت را اواخر ماه ژوئن در واشنگتن برگزار کند، اما مرکل که از نظر آموزش حرفه‌ای یک دانشمند تحقیقاتی است، گفته با توجه به اینکه شیوع ویروس هنوز ادامه دارد و با وجود بازگشایی اقتصاد کشورها، کارشناسان همچنان خواستار احتیاط و حفظ فاصله اجتماعی هستند، ماه ژوئن برای برگزاری همایش‌های بزرگ خیلی زود است.به گفته مقامات آگاه از گفت‌وگو‌های آمریکا و اروپا، ترامپ از بی‌میلی مرکل برای شرکت در اجلاس عصبانی بود و پنجشنبه گذشته با دلخوری، با امانوئل مارون، رییس‌جمهور فرانسه تماس گرفت. بنا بر اعلام مقامات آگاه از گفت‌وگو‌های آمریکا و اروپا مرکل با اجلاس ۱۹ ژوئن سران اتحادیه اروپا در بروکسل نیز مخالفت و اعلام کرده تا ماه ژوئیه نباید گفت‌وگو‌های رو در رو از سر گرفته شود.
اتحادیه اروپا برای دستیابی به توافق بر سر بودجه هفت ساله جدید خود – که قرار است از یکم ژانویه آغاز شود و اکنون شامل بسته بزرگ نجات اقتصادی برای کمک به مقابله با شوک اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کروناست- تحت فشار شدید است. بیشتر سران اتحادیه معتقدند دستیابی به توافق تنها در صورت گردهمایی همه سران در یک مکان امکان‌پذیر است.
اما مقامات در عین حال که گفتند بی‌میلی مرکل برای شرکت در اجلاس گروه هفت اساسا به خاطر شرایط بهداشتی موجود است، تصریح کردند سران اروپایی گروه هفت نگرانند که ترامپ بخواهد از سفر آنها به واشنگتن برای شرکت در اجلاس صرفا به عنوان فرصتی برای عکس گرفتن و نمایش در سال انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و مبنایی برای اعلام این امر استفاده کند که به لطف او اوضاع جهان به حالت عادی بازمی‌گردد.
کاخ سفید جمعه گذشته اعلام کرد که دونالد ترامپ و بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا در جریان تماس تلفنی بر لزوم برگزاری حضوری نشست سران گروه هفت تاکید کردند. امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه و شارل میشل، رییس شورای اتحادیه اروپا پیش از این در واکنشی محتاطانه اعلام کرده بودند در صورتی که وضعیت شیوع ویروس جدید کرونا اجازه دهد، به واشنگتن سفر خواهند کرد. جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا هم گفته بود برای شرکت در نشست حضوری سران گروه هفت باید توصیه‌های کارشناسان را مد نظر قرار دهد.
در حالی که آلمان یکی از کشورهای موفق در رویارویی با کرونا است، آمریکا به دلیل ضعف رهبری ترامپ، تلفات سنگینی را متحمل شده و با ثبت بیش از ۱۰۴ هزار قربانی، پیشتاز کشورهای آسیب‌دیده از کروناست. شمار تلفات ناشی از کرونا، کارزار ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ را هم تحت‌الشعاع قرار داده و دورنمای آینده سیاسی او را تیره کرده است. همزمان پاسخ منفی مرکل که اغلب منتقد سیاست‌های افراطی ترامپ است را می‌توان واکنشی معنادار به لحاظ سیاسی تلقی کرد.
شیوع بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ در آمریکا تاکنون جان بیش از ۱۰۰ هزار نفر را در این کشور گرفته است. این در حالی است که تاکنون تست کرونای یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در ایالات متحده مثبت بوده است.
آمریکا در التهاب خون سیاه
به دنبال کشیده شدن اعتراضات به مرگ جورج فلوید سیاهپوست به دست پلیس آمریکا به خیابان‌های مقابل کاخ سفید، دفتر رسانه‌ای این کاخ که محل تجمع خبرنگاران است، برای مدتی بسته شد. همچنین با بالا گرفتن اعتراضات، فرماندار ایالت جورجیا در این ایالت حالت فوق‌العاده اعلام کرد.
در پی این رویداد، خبرنگار ان‌بی‌سی گفت که با ازدحام جمعیت مقابل کاخ سفید او برای مدتی درون اتاق خبرنگاران ماند و نتوانست بیرون بیاید. نیروهای امنیتی به خبرنگاران گفتند به دلیل شرایط دشوار خارج از کاخ، آنها قادر به خروج از محوطه نیستند.
برایان کمپ، فرماندار ایالت جورجیا هم به دلیل افزایش اعتراضات عمومی که از چند روز قبل در این ایالت آغاز شده، در منطقه فولتون اعلام وضعیت اضطراری کرد. در همین حال مینیاپولیس در سومین شب اعتراضات به قتل جورج فلوید توسط یک مامور پلیس، ناآرام‌تر از همیشه بود و معترضان بسیاری از رستوران‌های زنجیره‌ای و ساختمان‌های دولتی از جمله مقر اصلی پلیس شهر را به آتش کشیدند.
در این رویدادها حفاظی که به دور پاسگاه پلیس کشیده شده بود به دست معترضان کنده شد و تظاهرکنندگان این ساختمان پلیس و دو ساختمان همجوار را به آتش کشیدند و ماموران حاضر در آن مجبور به تخلیه محل شدند.
گستردگی ناآرامی‌ها در حدی بود که تیم والتز فرماندار ایالت مینه‌سوتا از نیروهای گارد ملی خواست برای آرام کردن اوضاع به شهر مینیاپولیس بیایند. گارد ملی آمریکا از صبح روز جمعه نهم خرداد در این شهر مستقر شده است. جمعه گذشته برخی از معترضان در مینیاپولیس در مقابل خانه جورج فلوید گرد هم آمدند و چند دقیقه مانند روزی که جورج فلوید به قتل رسید، فریاد زدند:‌ «نمی‌توانم نفس بکشم». آخرین گزارش‌ها حاکی است درک چاوین، مامور پلیسی که زانو بر گردن جورج فلوید گذاشته بود، بازداشت و به قتل متهم شده است.
درخواست سازمان ملل از ایالات متحده
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل از دولت آمریکا درخواست کرد تدابیری اتخاذ کند تا دیگر شهروندان این کشور شاهد مرگ بی‌دلیل آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار نباشند. سازمان ملل نحوه مرگ جورج فلوید را فاجعه‌بار خواند.
ادامه اعتراضات در شهرهای مختلف آمریکا
همچنین جمعه گذشته در برخی از شهرهای مهم آمریکا تظاهراتی به یاد جورج فلوید و در اعتراض به خشونت پلیس آمریکا علیه سیاهان انجام شد. نیویورک، کلمبوس، ممفیس، پورتلند، سن پل، مینیاپولیس، دنور، فونیکس و لس‌آنجلس، ۹ شهر مورد نظر بودند. در شب‌های گذشته شیکاگو، لس‌آنجلس، ممفیس و دنور کلرادو هم در اعتراض به قتل جورج فلوید ناآرام بود.
تظاهرات آتلانتا
تظاهرات اعتراض‌آمیز روزهای اخیر در مینیاپولیس پس از آن آغاز شد که ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی در ارتباط با چگونگی مرگ جرج فلوید پخش شده بود. این ویدئو تقلای مرگبار او را زیر هیکل یک مامور پلیس نشان می‌دهد. او در حالی که به سختی نفس می‌کشد، به پلیس سفیدپوستی که بر گرده او فشار آورده، می‌گوید: «نمی‌توانم نفس بکشم». فلوید دقایقی بعد در بیمارستانی در نزدیکی محل درگیری درگذشت.
شهردار مینیاپولیس از جامعه سیاهپوستان به خاطر رفتار خشونت‌آمیز پلیس عذرخواهی کرده اما این نتوانسته از خشم و اندوه شهروندان بکاهد. چهار ماموری که در کشمکش با سیاهپوستان از جمله جورج فلوید درگیر بودند، بلافاصله پس از انتشار خبر درگیری اخراج شدند، اما معترضان این را کافی نمی‌دانند. بسیاری از معترضان، از جمله بریجت فلوید، خواهر مقتول، خواهان دستگیری و محاکمه عاملان قتل هستند.
قطع رابطه با سازمان بهداشت جهانی
رییس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که کشورش روابط با سازمان بهداشت جهانی را قطع می‌کند. دونالد ترامپ در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد: امروز اینجا هستم تا درباره روابط‌مان با چین و چندین مورد از تدابیر جدید برای حفاظت از امنیت و آبادانی آمریکا صحبت کنم. الگوی سوءرفتار چین شناخته ‌شده است. به مدت چندین دهه آنها طوری سر آمریکا کلاه گذشته‌اند که هیچ کس تا پیش از این چنین نکرده است. او در ادامه نسبت به از دست رفتن هزاران میلیارد دلار در تعاملات با چین «به ویژه در دوره دولت قبلی» انتقاد کرد.
ترامپ اظهار کرد: چین همچنین به طور غیرقانونی در اقیانوس آرام ادعای مالکیت کرده و آزادی عبور و مرور و تجارت بین‌المللی را تهدید کرده است. آنها تعهد خود به دنیا در خصوص حصول اطمینان از استقلال هنگ‌کنگ را زیر پا گذاشتند. او ادامه داد: آمریکا خواهان روابط باز و سازنده با چین است اما دستیابی به چنین روابطی ما را ملزم می‌کند که از منافع ملی خود به طور جدی دفاع کنیم. دولت چین به طور مستمر تعهدات خود را در قبال ما و بسیاری از کشورهای دیگر نقض کرده است. این واقعیت‌های مشخص، قابل چشم‌پوشی یا کنار گذاشتن نیست.
رییس‌جمهوری آمریکا بیان کرد: جهان اکنون دچار رنجی است که نتیجه شرارت دولت چین است. لاپوشانی چین در قبال ویروس ووهان اجازه داد که بیماری در سراسر جهان پخش شده و یک همه‌گیری جهانی رقم زند که به قیمت جان ۱۰۰ هزار آمریکایی و بیش از یک میلیون کشته در سراسر جهان تمام شده است. مقام‌های چین پس از آنکه برای نخستین بار از این ویروس مطلع شدند، تعهدات گزارش‌دهی به سازمان بهداشت جهانی را نادیده گرفتند و این سازمان را تحت فشار قرار دادند تا دنیا را گمراه کند.او گفت: جان‌های بی‌شماری گرفته شده و دشواری اقتصادی شدیدی در سراسر جهان دامنگیر شده است. آنها به طور جدی علیه اقدام من به بستن زودهنگام مرزها روی چین توصیه کردند اما من این کار را کردم و ثابت شد که صددرصد درست بوده است. ترامپ ادامه داد: چین کنترل کامل روی سازمان بهداشت جهانی دارد و این با وجود آن است که سالانه تنها ۴۰ میلیون دلار به این سازمان می‌دهد و این عدد قابل مقایسه است با مبلغی که آمریکا به این سازمان می‌دهد که تقریبا سالانه ۴۵۰ میلیون دلار است.
رییس‌جمهوری آمریکا اضافه کرد: ما جزئیات اصلاحاتی را تبیین کرده‌ایم که سازمان بهداشت جهانی باید اعمال کند و با آنها مستقیماً مشارکت داشتیم اما آنها از اقدام سر باز زدند. از آنجا که آنها از انجام اصلاحات خواسته شده و بسیار مورد نیاز بازماندند، ما از امروز روابط با سازمان بهداشت جهانی را قطع خواهیم کرد و منابع مالی مربوطه را به سایر نیازهای ضروری بهداشت عمومی جهانی شایسته و فراگیر اختصاص خواهیم داد.
ترامپ تصریح کرد: جهان، پاسخ‌های چین را درباره ویروس می‌خواهد. باید شفافیت داشته باشیم. رییس‌جمهور آمریکا ضمن «تراژدی» خواندن قانون جدید امنیتی چین برای هنگ‌کنگ گفت: ایالات متحده در واکنش به این تصمیم پکن، امتیازات تجاری و مسافرتی را که برای هنگ‌کنگ به عنوان یک منطقه نیمه‌مختار لحاظ کرده بود، لغو می‌کند.
چین که هرگونه انتقاد خارجی مرتبط با هنگ‌کنگ را دخالت در امور داخلی خود می‌داند، از کشورهای غربی خواسته از مداخله در امور هنگ‌کنگ پرهیز کنند. ترامپ چین را متهم کرد که سیاست یک کشور- دو نظام را که پیش‌تر از آن به عنوان دکترین خود درباره هنگ‌کنگ معرفی کرده بود، اکنون با سیاست یک کشور، یک نظام جایگزین کرده و این به نظر رییس‌جمهوری آمریکا «یک تراژدی برای هنگ‌کنگ» است. در میان اقداماتی که دولت آمریکا برای واکنش به قانون امنیتی جدید چین درباره هنگ‌کنگ در نظر گرفته، ترامپ به تعلیق ویزای شهروندان چینی اشاره کرد که ممکن است از سوی آمریکا خطر امنیتی بالقوه برای ایالات متحده محسوب شوند.