20 - 06 - 2018
اولین حضور انگلیسی ها در ایران
آنتونی شرلی و رابرت شِرلی- دو برادر انگلیسی ۱۹ ژوئن سال ۱۵۹۸ میلادی (۲۹ خرداد در ۴۱۹ سال پیش) در شهر قزوین- پایتخت وقت ایران- با شاه عباس یکم (۱۶۲۹– ۱۵۷۸) دیدار کردند که به نوشته مورخان، با این دیدار نفوذ و سپس مداخله انگلستان در امور ایران آغاز شده است که ایرانیان خاطرات بسیار بدی از این مداخلات و نتایج آن دارند. این دو برادر با ۱۴ انگلیسی دیگر سیزدهم ژوئن آن سال وارد قزوین شده و درخواست ملاقات با شاه عباس را کرده بودند که پس از شش روز انتظار موفق شدند. انگلستان که با پیروزی بر اسپانیا در جنگ دریایی سال ۱۵۸۸، قدرت برتر اروپا شده بود و دوران اصطلاحا «گُلدن ایج- الیزابتیَن» خود را آغاز کرده بود با هدفهای استعماری که لازمه رسیدن به آنها در آسیا نفوذ در ایران و میخکوب کردن عثمانی در جای خود بود، فرستادن گروه شرلی زیر نام گردشگر به ایران را راه مقدماتی رسیدن به این هدفها تشخیص داده بود. الیزابت یکم که پس از ۴۵ سال پادشاهی در ۲۸ مارس ۱۶۰۳ درگذشت پادشاه انگلستان بود. دولت لندن پیش از شاه عباس یکم هم (و در زمان شاه طهماسب یکم) درصدد نفوذ در ایران برآمده بود، ولی موفق نشده بود و شاه طهماسب فرستاده دولت لندن را که از مسیر روسیه آمده بود با نشان دادن تعصبات مذهبی خاص خود، با بیاعتنایی بازگردانده بود.
شاه عباس که قصد عقب راندن عثمانی را از مرزهای غربی ایران، بازگرداندن سرزمینهای ازدست رفته و اخراج پرتغالیها را از خلیج فارس و نیز تاسیس یک ارتش ملی و مدرن و خلاص کردن دولت از دست قزلباش (قشون ایلات و عشایر) را داشت، در ژوئن ۱۵۹۸ از پیشنهادهای برادران شِرلی که با همراهان خود یک گروه را تشکیل میدادند به مستشار شدن در زمینههای نظامی، دیپلماسی و تجارت خارجی استقبال کرد. گروه شرلی در باطن ماموریت داشت که دشمنی شاه عباس را با عثمانی (شیعه بر ضد سُنّی) به اوج برساند تا کمکی به دولتهای مسیحی اروپا شود که نگران توسعهطلبی عثمانی در غرب بودند و همچنین اورا مصمم به اخراج پرتغالیها از خلیج فارس کند (تا راه ورود انگلیسیها به این منطقهِ ناظر بر هندوستان هموار شود)، به این ترتیب ماموریت برادران شرلی در حقیقت استعماری و با هدف نفوذ و مداخله بود. گروه شرلی ارتش ایران را به سَبک انگلستان نوسازی کرد تا به قول برخی از مورخان مشرقزمین، به نیابت از اروپاییان با عثمانی بجنگد و اروپاییان با خیال آسوده به استعمار آسیا و آفریقا بپردازند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد