اولین معامله ذوب‌آهن در فرابورس باطل شد

گروه بورس- معامله بیش از ۱۵۱ میلیون سهم ذوب‌آهن که به قیمت هر سهم ۱۵۱۲ ریال به فروش رسیده بود رسما با صدور اطلاعیه مدیریت بازار فرابورس باطل شد.
این جمله کوتاه همه رویاهای مسوولانی که در روزهای پیش وعده داده بودند که قصد دارند در اولین روز از دهه فجر انقلاب موسم خصوصی‌سازی و یک واگذاری بزرگ را به مرحله پایانی برسانند را بر باد داد.
این ماجرا که در نوع خود بی‌نظیر بوده، می‌تواند یک درس بزرگ را به مسوولان آماده‌سازی این واگذاری «سازمان خصوصی‌سازی» و نهاد پذیرش‌کننده این عرضه «فرابورس» بدهد و آن این است که بهتر است قبل از واگذاری بدون جنجال و بزرگنمایی، قیمت‌گذاری‌های غیرمتعارف برای شرکت‌هایی که نسبت به خصوصی‌سازی زیانده هستند، ارایه ندهند و به عرضه سهام شرکت‌ها بدون داغ کردن بیهوده بازار اقدام کنند.
در یکی از همین مشکلات عنوان شده روز گذشته قیمت بالای ارایه شده از سوی سازمان خصوصی‌سازی از یک‌طرف و عدم رسیدن به حد نصاب معامله حداقل ۵۰ درصد از این شرکت زیانده که با این قیمت استقبال بازار را برای خرید نتوانست به سوی خود هدایت کند باعث شد تا همه ماجرای عرضه سهام شرکت دولتی ذوب‌آهن به شکست و ابطال منتهی شود.
ابطال این تعداد سهام ذوب‌آهن در حالی صورت گرفت که در عرضه ۱۶ شرکت مشمول اصل «۴۴» قبلی چنین رویدادی رخ نداده بود. به نظر می‌رسد قیمت‌گذاری بالای هرسهم آن و وجود تجربه تلخ عرضه اولیه سهام بیمه دانا آن هم به قیمت هر سهم ۲۶۱۰ تومان باعث باطل شدن معاملات ذوب‌آهن شده است.
این اتفاق تاکنون در هیچ عرضه اولیه‌ای سابقه نداشته که دلیل اصلی آن ناشی از قیمت‌گذاری بالای هر سهم ذوب‌آهن آن هم با در نظر گرفتن زیان ۱۴۳ ریالی هر سهم و زیان انباشته ۶۴۸ میلیارد تومانی بود به طوری که مسوولان بازار سرمایه در برابر اصرار سازمان خصوصی‌سازی به عرضه اولیه سهام با چنین قیمت‌هایی معتقدند این سهم باید با قیمت‌های جذابی عرضه شود تا سرمایه‌گذاران از آن استقبال کنند.
دلایل ابطال
براساس این گزارش، در پی برنامه عرضه اولیه هفت درصد سهام شرکت مشمول اصل «۴۴» در بازار دوم فرابورس، سازمان خصوصی‌سازی از طریق کارگزاری اقدام به عرضه بیش از ۵۵۰ میلیون و ۸۷۷ هزار سهم کرد که به دلیل قیمت‌گذاری ۱۵۱۲ ریال هر سهم این شرکت بسیاری از سرمایه‌گذاران از خرید سهام منصرف شدند به همین علت از حجم قابل عرضه فقط ۱۵۱ میلیون سهم فروش رفت. برهمین اساس، طبق مقررات معاملات سهام شرکت‌های تازه‌وارد در بورس و فرابورس باید حداقل ۵۰ درصد سهام شرکت در همان روز عرضه به فروش برسد در غیر این صورت سهام معامله شده باطل می‌شود به همین علت مدیریت بازار فرابورس با صدور اطلاعیه‌ای رسمی اعلام کرد که در راستای اجرای مفاد ماده «۵۵» دستورالعمل اجرایی معاملات در فرابورس ایران تمامی معاملات انجام شده در نماد معاملاتی شرکت ذوب‌آهن اصفهان (ذوب۱) ابطال شد، این درحالی است که به دلیل چنین رویدادی سازمان بورس و هیات پذیرش اوراق بهادار فرابورس با در نظر گرفتن اتمام مهلت شش ماهه ذوب‌آهن برای عرضه اولیه سهام باید به زودی در خصوص تمدید یا عدم تمدید این عرضه تصمیم‌گیری کنند که به نظر می‌رسد احتمال تمدید این مهلت و عرضه مجدد سهام ذوب‌آهن در هفته آینده دور از ذهن نباشد.
در این بین همه منتظر یک اظهارنظر رسمی از سوی مسوولان بودند که ساعاتی از عرضه ناکام ذوب‌آهن نگذشته بود که مدیرعامل شرکت فرابورس ایران دلیل ابطال معامله ذوب‌آهن را به حد نصاب نرسیدن سهام معامله شده عنوان کرد و از عرضه ذوب‌آهن با شرایط جدید خبر داد. به گزارش خبرگزاری‌ها، مصطفی امید قائمی در این خصوص گفت: قرار بود روز گذشته هفت درصد از سهام شرکت ذوب‌آهن اصفهان در بازار دوم فرابورس عرضه شود اما به دلیل آنکه تنها۱۵۰ میلیون سهم آن به فروش رفت، این معامله باطل شد. وی توضیح داد: به این ترتیب باید در معاملات روز گذشته از ۵۵۰ میلیون سهم عرضه شده، ۲۷۵ میلیون سهم مورد معامله قرار می‌گرفت تا معاملات قطعی می‌شد، ولی در زمان معاملات تنها۱۵۰ میلیون سهم مورد معامله قرار گرفت و عرضه روز گذشته ابطال شد.
زمان عرضه مجدد
امید قائمی در مورد زمان بعدی عرضه ذوب‌آهن گفت: بعد از ارایه اطلاعات جدید شرکت ذوب‌آهن به بورس، این سهم با شرایط جدید عرضه می‌شود. وی یادآور شد: شرکت ذوب‌آهن دو بار در سال‌های ۸۴ و ۸۶ در بورس تهران درج شد اما به دلیل برخی مشکلات عرضه اولیه آن صورت نگرفت. امید قائمی خاطرنشان کرد: به این ترتیب سهام ذوب‌آهن با وجود برخی مشکلات در صورت‌های مالی و صندوق بازنشستگی آماده عرضه در فرابورس شد که متاسفانه این معامله به دلیل به حد نصاب نرسیدن ابطال شد. مدیرعامل فرابورس گفت: برای عرضه مجدد سهام ذوب‌آهن، این شرکت باید اطلاعات مالی سال ۹۱ خود را به بورس اعلام کند. وی در پاسخ به اینکه چرا ذوب‌آهن در بازار سوم فرابورس عرضه نشد، توضیح داد:سهام ذوب‌آهن به دلیل عرضه یکجا باید در بازار دوم پذیرش و به عموم عرضه شود و این سهم نمی‌تواند در سایر بازارهای فرابورس یا بازار پایه عرضه شود. به گفته امید قائمی، شرکت‌های زیانده قابلیت پذیرش در بازار دوم فرابورس را دارند این در حالی است که باید به طرح‌های توسعه شرکت‌ها نیز توجه کرد به طوری که ذوب‌آهن با وجود زیانده بودن چشم‌انداز توسعه مطلوبی دارد بنابراین شرکت‌هایی که چشم‌انداز سودآوری مطلوبی داشته باشند در این بازار مورد پذیرش قرار می‌گیرند. امید قائمی اظهار کرد: با توجه به اینکه سهام ذوب‌آهن عرضه و ابطال شد بنابراین لازم نیست مجددا مورد پذیرش قرار گیرد و باید عرضه این سهم تمدید شود.
سازمان خصوصی‌سازی ۱۵۱۲ ریال قیمت گذاشت!
امیر‌هامونی، ناظر بازار فرابورس نیز در گفت‌وگویی اظهار داشت: طی روز گذشته سازمان خصوصی‌سازی، تعداد ۵۵۰ میلیون و ۷۸۸ هزار و ۴۲۰ سهم معادل هفت درصد از سهام شرکت ذوب‌آهن اصفهان را در بازار دوم فرابورس عرضه کرد که به حد نصاب نرسیدن حجم مورد نیاز برای قطعیت معامله در قیمت ۱۵۱۲ ریال، ابتدا یک‌بار در ساعت ۱۱:۱۵ این عرضه ابطال و سپس با قیمت جدید ۱۴۱۲ ریال در راس ساعت ۱۱:۳۵ مجدد عرضه شد که این نرخ نیز با اقبال خریداران روبه‌رو نشد. وی با اشاره به اینکه برای قطعیت معامله ذوب‌آهن باید ظرف ۲۵ دقیقه پس از آغاز عرضه، حدود ۳۰۰ میلیون سهم از این شرکت به فروش می‌رسید، خاطرنشان کرد: با توجه به عدم معامله ۵۰ درصد از سهام قابل عرضه ذوب‌آهن و عدم تمایل عرضه و تقاضا در قیمت‌های ۱۴۱۲ و ۱۵۱۲ ریال، این واگذاری ابطال و عرضه مجدد آن به روز دیگری موکول شد. هامونی بابیان اینکه در نحوه قیمت‌گذاری این سهم، نظر سازمان خصوصی‌سازی به عنوان عرضه‌کننده شرط لازم برای انجام معامله بوده است، گفت: اختلاف‌نظر میان عرضه و تقاضا در تعیین قیمت امری طبیعی در بازار بوده و از این رو نمی‌توان به ابطال آن خرده گرفت.
به گفته هامونی دستورهای خرید در سامانه معاملات برای نماد «ذوب» بین ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ ریال در نوسان بود. در حالی که سازمان خصوصی‌سازی بر نرخ ۱۵۱۲ ریال برای فروش این سهم اعتقاد داشت. این مقام مسوول در رابطه با نحوه قیمت‌گذاری و اقدامات صورت گرفته برای رایزنی در خصوص کاهش نرخ از سوی عرضه‌کننده اظهار داشت: تعیین قیمت به عهده تحلیلگران بوده و حوزه نظارت فرابورس تنها موظف به کنترل نحوه انجام معاملات و دستورالعمل نحوه قیمت‌گذاری را برعهده دارد. به این لحاظ وظیفه‌ای برای مجبور کردن عرضه‌کننده در کشف قیمت و تعیین نرخ دلخواه بازار ندارد.
ذوب‌آهن شفاف نبود
از سویی دیگر یک کارشناس بازار سرمایه گفت: نبود شفافیت اطلاعاتی عرضه اولیه بیش از ۵۵۰ میلیون سهم ذوب‌آهن در روز جاری را با شکست مواجه کرد. به گزارش فارس، محمد مرادی با اشاره به جلسه کارگزاری آگاه اظهار داشت: در این جلسه بحث‌های متفاوتی مطرح شد ولی این شرکت از شفافیت اطلاعاتی قابل قبولی برخوردار نیست و دلیل آن نیز عدم ارایه اطلاعات دقیق از روند فعالیت‌های مالی و مدیریتی است. وی درباره مشکلات مطرح شده در جلسه افزود: این شرکت در رابطه با پیگیری‌های زیان ناشی از تسعیر ارز گزارشی کامل و قانع‌کننده‌ای ارایه نکرده است. در گزارش حسابرس شرکت نیز به آن اشاره شده که بدهی‌های ارزی این شرکت مبلغی در حدود ۴۷۰ میلیارد تومان بوده که برای آن با وجود افزایش نرخ ارز، زیانی در صورت‌های مالی شناسایی نشده است. مدیر صندوق سرمایه‌گذاری گنجینه بهمن خاطرنشان کرد: از دیگر موارد نیز می‌توان به حل نشدن مشکلات مربوط به پرداخت به صندوق فولاد و عدم شفافیت در این مورد و همچنین تعداد نیروی انسانی و عدم توازن با ظرفیت تولید اشاره کرد. همچنین این شرکت میزان تعیین شده‌ای از فروش خود را جهت کمک به محیط‌زیست اختصاص داده که این میزان برای پس از عرضه و فروش سهام خود اعلام نشده است. وی گفت: نبود شفافیت لازم برای عرضه‌های اولیه مشکلات فراوانی همچون مشکل شرکت حمل‌و‌نقل بین‌المللی خلیج‌فارس را در پی دارد و ضرر اصلی گریبانگیر سهامداران می‌شود. به همین دلیل امروز شاهد عدم فروش ۵۵۰ میلیون و ۸۷۷ هزار سهم ذوب‌آهن به دلیل نبود شفافیت اطلاعاتی و قیمت‌گذاری ۱۵۱۲ ریالی هر سهم بودیم که انتظار می‌رود چنین تجربه‌های تلخی در آینده مورد استفاده قرار گیرد.