اولین گام برای بهبود روابط ایران و آمریکا

امیدوارم در ژنو قدم‌های موثرتر برداشته شود
اوضاع اقتصادی از آنچه فکر می‌کردیم بدتر است

گروه ایران- رییس‌جمهور گفت که جلسه ایران با اعضای گروه ۱+۵ روز گذشته در نیویورک در فضای مثبت و امیدوارکننده‌ای برگزار شد و امیدواریم که مذاکرات در یک زمان کوتاهی به نتیجه ملموس برسد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی عصر دیروز به وقت نیویورک پیش از بازگشت به تهران، در یک کنفرانس مطبوعاتی به تشریح نتایج سفر خود و شرکت در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد پرداخت. وی در ابتدا با اشاره به سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، اجلاس خلع سلاح و همچنین اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد گفت: در جریان این سفر با برخی از مقامات شرکت‌کننده در این اجلاس و همچنین روسای سازمان‌های بین‌المللی دیدارها و گفت‌وگوهایی داشتیم و در مورد مسایل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و گفت‌وگو کردیم.
روحانی همچنین به دیدارهای وزیر امور خارجه در حاشیه این سفر اشاره کرد و اظهار داشت: در جریان این سفر آقای دکتر ظریف که از طرف دولت ایران مسوولیت مذاکره با گروه ۱+۵ را بر عهده دارد، علاوه بر دیدار با همتایان خود، روز گذشته در جلسه‌ گروه ۱+۵ که با حضور وزرای خارجه این کشورها برگزار شده بود، شرکت کردند. رییس‌جمهور افزود: این جلسه در فضای مثبت و امیدوارکننده برگزار شد و امیدواریم که مذاکرات در یک زمان کوتاه به نتیجه ملموس برسد. رییس‌جمهور گفت: من لحن سخنرانی برخی مقامات عالی‌رتبه اروپایی، همچنین سخنرانی آقای اوباما رییس‌جمهور آمریکا را که لحنی متفاوت با گذشته داشت، به عنوان قدمی مثبت برای حل و فصل روابط جمهوری اسلامی ایران و غرب ارزیابی می‌کنم.

خبرنگار آسوشیتدپرس از روحانی پرسید «اگرچه شما به لحن متفاوت آقای اوباما اشاره کردید، ولی از موقعیت دیدار با اوباما استفاده نکردید. به نظر شما چه گام‌هایی باید برداشته شود که این نشست دوجانبه برگزار شود؟» روحانی در پاسخ به این پرسش، با بیان اینکه «برنامه مقدماتی برای این کار فراهم شده بود تا بین من و آقای اوباما دیداری برگزار شود»، افزود: طرف آمریکایی برای این دیدار ابراز تمایل کرده بود و ما هم علی‌الاصول برای این دیدار مشکلی نداشتیم اما در برنامه‌ریزی برای نحوه این دیدار و همچنین با توجه به نتایجی که دیدار اول می‌خواست داشته باشد، وقت و زمان کافی وجود نداشت و دو طرف قانع بودند که این زمان برای برنامه‌ریزی ملاقات شاید کافی نباشد. وی افزود: آنچه برای ما مهم است، نتیجه این‌گونه دیدارهاست. به هر ترتیب بعد از ۳۵ سال تنش‌های فراوان بین ایران و آمریکا و مسایل زیاد بین دو کشور، ملاقات در سطح رییس‌جمهور برای اولین‌بار، خود به خود با پیچیدگی‌هایی همراه است و دو طرف می‌خواستند که دیداری کاملا موفق و موثر داشته باشند.
انتخابات ایران ؛ نقطه عطف
رییس‌جمهور همچنین یادآور شد: در دیداری که تقریبا با همه مسوولان و مقامات عالی‌رتبه غربی در این سفر داشتم، همه بر این نکته تاکید داشتند که انتخابات ایران نقطه عطفی بود و فضای جدیدی را ایجاد و زمینه را برای رابطه بهتر آماده کرد. من فکر می‌کنم اولین قدم در این سفر برداشته شد و آن قدم، اجلاس دیروز ۱+۵ در سطح وزرا بود. بنابراین در حد این فرصت چند روزه از نتیجه برنامه‌ای که در طول یکی دو هفته قبل طراحی شده بود، راضی هستم. وی با تاکید بر اینکه «ما باید قدم‌ها را بسیار حساب‌شده و دقیق برداریم»، تاکید کرد: هدف ما، منافع مشترک دو ملت، حل و فصل مشکلات و قدم به قدم ایجاد بنای اعتماد بین دو ملت و دو دولت خواهد بود.
اراده ایران برای حل پرونده هسته‌ای
رییس‌جمهور در ادامه نشست خبری خود درباره نشست روز گذشت هیات ایرانی با نمایندگان ۱+۵ گفت: در جلسه با ۱+۵ بحث پیرامون این مساله بود که چگونه ملت ایران از حقوق مسلم خود استفاده کند و در کنار آن اعتماد کافی را جلب کند. نظر مقامات اروپایی هم این است که فضای جدید به وجود آمده در این دولت با گذشته متفاوت است. روحانی در ادامه با اشاره به اینکه شرایط برای ایجاد اعتماد تسهیل شده است، خاطرنشان کرد: امیدوارم هر دو طرف اراده کافی برای ایجاد اعتماد را داشته باشند. ایران به طور قطع چنین اراده‌ای را دارد که اعتماد را ایجاد کرده و در زمان کوتاه مساله هسته‌ای را حل کند و ما امیدواریم در زمانی نه‌چندان زیاد بتوانیم مسایل هسته‌ای را قدم به قدم حل کرده و زمینه را برای توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی مخصوصا در میان ایران و غرب فراهم کنیم.
وی همچنین با بیان اینکه دولت همه اختیارات لازم را برای گفت‌وگو با غرب دارد، اظهار کرد: در مذاکرات هسته‌ای دولت دارای اختیارات کامل است و هر نتیجه‌ای که دولت به آن برسد، از پشتیبانی سایر قوا و ملت ایران نیز برخوردار است. من معتقدم در چنین مذاکرات مهمی دولت نمی‌تواند بدون اجماع داخلی و پشتیبانی وارد عمل شود. رییس‌جمهور کشورمان در ادامه در پاسخ به سوالی درباره جنگ داخلی سوریه گفت: باید همه کمک کنیم که این جنگ را متوقف کرده و زمینه را برای آینده فراهم کنیم تا در فضای آزاد و امن مردم سوریه تصمیمات لازم را برای کشور خود اتخاذ کنند.
ایتالیا برای حل پرونده هسته ای
کمک کند
‌روحانی در ادامه در پاسخ به پرسش یک روزنامه لهستانی مبنی بر اینکه فکر می‌کنید ایتالیا چه نقشی در حل و فصل مسایل هسته‌ای می‌تواند داشته باشد، به دیدارش با نخست‌وزیر ایتالیا اشاره و اظهار کرد: دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا دیداری بسیار مفید بود. ما در این دیدار فرصت یافتیم نسبت به مسایل مورد علاقه دو طرف به گفت‌وگو بپردازیم. وی با بیان اینکه ما از هر کشوری که برای حل و فصل سریع‌تر مسایل هسته‌ای تلاش می‌کند حمایت و استقبال می‌کنیم، اظهار کرد: موضوعی که در جلسه با نخست‌وزیر ایتالیا مطرح شد، موضوع حضور ایتالیا در جلسه‌ای با گروه ۱+۵ نبود بلکه بحث ما بر سر این مساله بود که ایتالیا به عنوان یک کشور مهم در اتحادیه اروپا برای اینکه موضوع هسته‌ای ایران با سرعت عمل بیشتری به روند خود ادامه دهد، تلاش کند. رییس‌جمهور در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه خبر ایران مبنی بر اینکه برنامه ایران به عنوان ریاست جنبش عدم تعهد در دو سال آینده برای تحقق خلع سلاح هسته‌ای چیست، گفت: خاورمیانه منطقه‌ای بسیار حساس است و وجود سلاح کشتار جمعی بسیار خطرناک است. روحانی با اشاره به جلساتی که با کشورهای اروپایی در این زمینه داشته است، خاطرنشان کرد: زمانی که با سه کشور اروپایی در این مورد بحث می‌کردیم، یکی از بندهای توافق ما این بود که اروپا نیز در این زمینه کمک کند تا ما به خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای دست یابیم. رییس‌جمهور با اشاره به سخنرانی خود در مورد خلع سلاح‌های کشتار جمعی نیز گفت: من در سخنرانی خود بر این پیشنهاد تاکید کردم، ما می‌خواهیم خاورمیانه جزو مناطقی باشد که عاری از هرگونه سلاح هسته‌ای است.
فضای مثبت گفت و گو با ۱+۵
رییس‌جمهور در ادامه کنفرانس مطبوعاتی خود با رسانه‌ها در نیویورک در پاسخ به سوال خبرنگار NHK ژاپن درباره آینده مذاکرات هسته‌ای در ژنو و پیش‌بینی رییس‌جمهور در این ارتباط گفت: روز گذشته مذاکره با گروه ۱+۵ در دولت جدید آغاز شد که قدم بسیار مهمی بود. از طرف دیگر مکان و زمان تقریبی اجلاس بعدی نیز مشخص شد که این یک نقطه مثبتی است. حسن روحانی با اشاره به مباحث مطرح شده در جلسه پنجشنبه اظهار کرد: در این جلسه هفت وزیر بحث‌های کلی را مطرح کردند. در مجموع فضا مثبت بوده و در این صحبت‌ها نقاط مشترک فراوانی وجود داشته است. وی همچنین گفت: در جلسه دیروز توافق شد که در اجلاس بعدی در ژنو، ایران طرح خود را با گروه ۱+۵ مطرح کند و در واقع ایران طرح خود را آماده می‌کند که این طرح را در اجلاس بعدی که در ژنو است، بیان کند و امیدوارم که در ژنو قدم‌های موثرتری برای حل و فصل مساله‌ هسته‌ای برداشته شود.
گروه‌های تروریستی از سوریه
خارج شوند
رییس‌جمهور در برابر پرسش خبرنگار الجزیره انگلیسی مبنی بر اینکه پیشنهاداتی مبنی بر میانجیگری ایران بین دولت سوریه و معارضین مطرح شده، در صورتی که با این موضوع موافقت شود، با توجه به رابطه خوب شما با دولت بشار اسد، چه پیشنهاداتی را مطرح خواهید کرد، پاسخ داد: در مورد سوریه اساس بر این است که در نهایت بین دولت سوریه و گروه‌های معارض توافق حاصل شود. روحانی افزود: در زمینه سوریه همان‌طور که می‌دانید از یک طرف دولت سوریه قرار دارد و از طرف دیگر گروه‌های معارض هستند که این گروه‌ها بعضا با یکدیگر اختلاف نظر دارند. از سوی دیگر گروه‌های تروریستی نیز در سوریه فعال هستند. ما معتقدیم که باید کمک به گروه‌های تروریستی از سوی همه متوقف شود و آنها باید سوریه را ترک کنند. این گروه‌های تروریستی از کشورهای مختلفی در آنجا اجتماع کردند و آنها باید سوریه را ترک کنند. جامعه جهانی باید نسبت به این گروه‌های تروریستی از جمله القاعده، بسیار حساس باشد. وی با تاکید بر اینکه تروریسم علیه صلح و امنیت جهانی است، ادامه داد: در موضوع سوریه گروه‌های معارض و دولت سوریه باید پای میز مذاکره بنشینند. باید یک فضای امن ایجاد شود تا مردم در این فضای امن به پای صندوق‌های رای بیایند و انتخاب مردم سوریه باید انتخاب همه باشد و همه از آن پشتیبانی کنند.
روحانی در ادامه در پاسخ به این سوال CNN که با توجه به اظهارات مختلفی که نسبت به شخص شما می‌شود، رابطه ایران و آمریکا را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: تفاوتی که دیده می‌شود، تفاوت انتخاب مردم است. مردم در انتخابات با توجه به گفتمان‌های متفاوت که این گفتمان‌ها در بعضی موارد کاملا متفاوت بود و در ضمن مناظره‌های تلویزیونی بیشتر آشکار شد، گفتمان اعتدال را برگزیدند. وی با بیان اینکه مردم اعلام کردند با افراطی‌گری مخالفند و نمی‌خواهند افراطی‌گری به راه خود ادامه دهد، تصریح کرد: در این انتخابات مردم در واقع به برنامه‌های این دولت رای دادند. برنامه‌های این دولت نیز روشن و شفاف است و بخش‌های مختلف آن در روابط خارجی، سیاست داخلی، مسایل فرهنگی، حقوق بشر، جایگاه زنان و جامعه و… منتشر شده بود بنابراین این تفاوت‌ها در برنامه‌های این دولت آشکار است.
تعهد دولت به شفافیت حداکثری
رییس‌جمهور در ادامه با بیان اینکه «اقتصاد ایران کاستی‌هایی داشت که کم و بیش همه آنها را می‌دانستیم»، گفت: قبل از اینکه رییس‌جمهور شوم، مسوولیت یک مرکز تحقیقاتی را برعهده داشتم و در نتیجه از بسیاری از آمار بی‌خبر نبودم. در دوران تبلیغات انتخاباتی نیز بر مشکلات اقتصادی و راه‌حل‌های آن تاکید داشتم. حسن روحانی افزود: من به مردم قول دادم بعد از یکصد روز گزارشی از واقعیات کشور را به مردم ارایه دهم و امید دارم در این مدت به ارقام دقیق‌تری در رابطه با مسایل اقتصادی و مسایل مرتبط با آن برسم. دولت متعهد است همه آمار و ارقام را به صورت شفاف به اطلاع مردم برساند زیرا این عمل موجب می‌شود اعتماد دولت و مردم بیشتر شود و مسوولان نیز بتوانند بهتر برنامه‌ریزی کنند. رییس‌جمهور ادامه داد: به سخنگوی دولت دستور داده شده است که اطلاعات لازم را در اختیار مردم بگذارد که من امیدوارم فاصله این گزارش‌ها کم باشد. اذعان می‌کنم که آنچه امروز می‌بینم کمی بدتر از آن چیزی است که قبلا می‌گفتم یا فکر می‌کردم. البته ما امیدواریم و مشکلات قابل حل است. امید من این است که با حمایت و مشارکت مردم مشکلات را حل کنیم. امید ما بیشتر از مشکلات است و حمایت مردم از دولت بیش از حد انتظار، آینده ما روشن است.
روحانی در ادامه با اشاره به دوران مسوولیت خود در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در سال ۲۰۰۳ گفت: در آن دوره هر کاری که انجام می‌گرفت بر مبنای توافق دو طرف بود. من هیچ‌وقت به شرکای اروپایی نگفته بودم که اصفهان را تکمیل نمی‌کنیم. ما اطلاعات لازم را به آژانس داده بودیم بنابراین ما به دنبال فریب نبودیم. وی در ادامه افزود: ما شفاف سخن می‌گوییم و عمل می‌کنیم و به آنچه می‌گوییم متعهد می‌مانیم. ما برخلاف قول خود عمل نمی‌کنیم. من اکنون به صراحت می‌گویم ما می‌خواهیم از فناوری هسته‌ای برخوردار شویم و تحت نظارت آژانس فعالیت کنیم و به NPT متعهد هستیم و به دنبال بمب نیستیم زیرا بمب را برای خود و منطقه خطرناک می‌دانیم.
طالبان سلاح خود را بر زمین بگذارد
رییس‌جمهور در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار CCTV چین درباره راهکار پیشنهادی ایران در مورد ثبات امنیت در کشورهای افغانستان و پاکستان اظهار کرد: ممکن است افغانستان در سال آینده با مسایل و مشکلات جدیدی روبه‌رو باشد. از هم‌اکنون آنهایی که در منطقه تاثیرگذارند، باید به فکر همکاری بیشتر و کمک بیشتر به دولت افغانستان باشند. وی خاطرنشان کرد: من تاکنون دو بار با آقای کرزای بحث و گفت‌وگو داشتم؛ یکی در تهران و دیگری در قرقیزستان. در این مذاکرات خود آقای کرزای نیز برای آینده افغانستان نگرانی فراوانی داشت. بحث افغانستان بر سر این است که هر گروهی که می‌خواهد پای میز مذاکره بیاید و متعهد باشد، باید به چارچوب‌های دموکراسی و قواعدی که مورد قبول است، پایبند باشد. رییس‌جمهور کشورمان ادامه داد: در بحث طالبان این نکته مطرح است که طالبان به عنوان گروهی که اکنون در حال انجام عملیات‌های تروریستی هستند، آیا می‌خواهند این کارها را کاملا کنار بگذارند و به صورت یک شهروند عادی و به صورت یک حزب و فعال سیاسی در جامعه افغانستان باشند یا خیر؟ روحانی با بیان اینکه طالبان و دولت افغانستان هنوز در قدم‌های اولیه مذاکره هستند، گفت: اگر این مذاکرات منتهی به حضور سیاسی طالبان در افغانستان شود و طالبان اعلام آمادگی کند که سلاح‌های خود را زمین بگذارد و به عنوان یک شهروند فعال در افغانستان فعالیت کند، به نظر من چنین صلحی می‌تواند برای آینده افغانستان و ثبات در منطقه موثر باشد.
سه گام تا حصول منافع مشترک
رییس‌جمهور در پاسخ به پرسش خبرنگار تایمز مبنی بر اینکه در توضیح نتایج سفر خود به نیویورک چه حرفی را به ملت ایران می‌گویید، گفت: در این سفر تلاش کردیم یک برآورد دقیق‌تر از فضای جدید جهانی بعد از شروع به کار دولت در ایران به دست آوریم و در این زمینه دستاوردهای خوبی داشتیم. حسن روحانی افزود: ما به دنبال این بودیم که بهترین مسیر و شیوه را برای بازسازی و بیان جایگاه منطقه‌ای و جهانی ایران ترسیم کنیم. روحانی با بیان اینکه با برخی کشورها در حد بیان مباحث و نظرات به نتایج خوبی رسیده‌ایم و با برخی کشورها نیز توافق‌های خوبی حاصل شده است، گفت: در ملاقات و مذاکراتی که با مقامات کشورهای اروپایی داشتیم، مباحث خوبی مطرح شد و تلاش کردیم در این سفر زمینه ارتقای روابط ایران با کشورهای مختلف به‌ویژه از بعد اقتصادی را فراهم کنیم به نحوی که روابط ایران با این کشورها توسعه و گسترش بهتری پیدا کند. رییس‌جمهور با بیان اینکه سخت است بگوییم تمام انتظارات موردنظرمان از این سفر برآورده شد، افزود: می‌توانیم بگوییم آنچه از این سفر چهار روزه حاصل شد، برای ما قابل قبول است.وی با بیان اینکه تلاش کردیم در این سفر گام‌های آغازین را برای داشتن روابط بهتر و سازنده با دیگر کشورها برداریم، اظهار کرد: تلاش کردیم که این سفر اولین گام برای رابطه بهتر دو ملت بزرگ ایران و آمریکا باشد به نحوی که بتوانیم افکار دو ملت را به یکدیگر منتقل کرده و شناخت‌های دو ملت از یکدیگر را بیشتر کنیم.
روحانی همچنین در مورد بحث آمریکا گفت: اولین گام این است که دو دولت جلوی تنش‌های بیشتر را بگیرند. گام دوم این است که تنش‌ها را کاهش دهیم و در گام سوم زمینه‌ای را فراهم کنیم برای دستیابی به منافع مشترک. روحانی همچنین در پاسخ به سوال پایانی این نشست خبری مبنی بر اینکه در گفت‌وگوهای ژنو چه طرح و برنامه‌ای خواهید داشت و ایران چه انتظارات مشخصی از ۱+۵ و کاهش تحریم‌ها خواهد داشت، گفت: نظر ما این است که اولا همه کشورها بر سر یک اصولی توافق کنیم. اگر بتوانیم بر سر اصولی توافق کنیم، من فکر می‌کنیم بتوانیم به طرح و نقشه راه مشترکی برسیم. وی افزود: من با آقای رییس‌جمهور فرانسه بحث مفصلی درباره سوریه داشته‌ام و چارچوب‌ نظرات ایران را مطرح کردم. ما باید بر مبنای اصولی که همه توافق می‌کنیم، بتوانیم به راه و نقشه آینده دست پیدا کنیم. رییس‌جمهور کشورمان در همین راستا خاطرنشان کرد: ما معتقدیم سوریه نباید تجزیه شود و تجزیه سوریه را برای منطقه بسیار خطرناک می‌دانیم. ما معتقدیم تروریست‌ها باید کشور سوریه را ترک کنند و نباید جنگی از طرف کشورهای خارجی به سوریه تحمیل شود.
روحانی همچنین در پاسخ به سوال پایانی این نشست خبری مبنی بر اینکه در گفت‌وگوهای ژنو چه طرح و برنامه‌ای خواهید داشت و ایران چه انتظارات مشخصی از ۱+۵ و کاهش تحریم‌ها خواهد داشت، گفت: نظر ما این است که اولا همه کشورها بر سر یک اصولی توافق کنیم. اگر بتوانیم بر سر اصولی توافق کنیم، من فکر می‌کنیم بتوانیم به طرح و نقشه راه مشترکی برسیم. روحانی گفت: اصولی که مورد نظر ماست، اگر مورد توافق کشورهای مذاکره‌کننده باشد، راحت‌تر می‌توانیم به اهدافمان دست پیدا کنیم. در همین راستا ما در هر اجلاسی که ببینیم می‌تواند مفید باشد، شرکت می‌کنیم. شرکت ما در هر اجلاسی بدون پیش‌شرط خواهد بود.