او یک ریشوی نا‌محترم است

حرف و حدیث‌های ورود پول‌های کثیف به سینما هنوز داغ است. در تازه‌ترین اظهار‌نظر، مسعود فراستی به فیلم تازه کمال تبریزی و سرمایه‌گذارش تاخت. فراستی تهیه‌کنندگان این فیلم را بازاری لقب داد و عنوان کرد آنها هیچ کمکی به رشد سینما نمی‌کنند. کمال تبریزی کارگردان فیلم «ما همه با هستیم» هم در مقابل به نقدهای فراستی در مصاحبه با خبر‌آنلاین پاسخ داد. او گفت:‌ من درباره سرمایه‌گذار فیلم صحبت‌هایی کردم و همه هم نظر من را درباره او می‌دانند. آقای میرکریمی هم طی روزهای آتی درباره او صحبت خواهد کرد. در مورد برنامه «هفت» من برنامه را پس از پخش دیدم، وقتی نگاه کردم خیلی تعجب کردم، چون سرمایه‌گذار قبل از فیلم ما خیلی فعالیت‌های دیگری را انجام داد و با تلویزیون هم همکاری‌های زیادی داشته است. آن وقت تلویزیون در یکی از برنامه‌های خود این آدم را به چالش می‌کشد و این سوال را مطرح می‌کند که سرمایه‌اش را از کجا آورده است.
این مساله تعجب‌آور است. حس آدم این است که واقعا تلویزیون ما می‌خواهد به هر قیمتی هم که شده سینما را لگدمال کند و بگوید بد است. من فقط این استنباط را درباره برنامه‌های سینمایی تلویزیون می‌کنم که خیلی اسفناک و بد است. چرا در حوزه فرهنگ نباید این هماهنگی وجود داشته باشد؟ من نمی‌گویم چالش نباشد، اما از بین بردن و نابود کردن نباید باشد.
از طرف دیگر سینما هنر گرانی است، مانند کتاب نوشتن و نقاشی کردن نیست. سینما به همین دلیل است که هنر هفتم نام دارد، چون از همه هنرهای پیشین استفاده می‌کند و بزرگ است. در همه دنیا گران‌ترین هنری که وجود دارد سینماست. اما در کشور ما وقتی بخواهیم کمی ماجرا را تغییر دهیم و در حوزه تکنیکی و اجرایی قوی‌تر عمل کنیم با اعتراض رو‌به‌رو می‌شویم. من اخیرا توئیتی را خواندم که فکر می‌کنم از اهالی رسانه بود و خیلی درست هم درباره سینما نظر داده بود. مضمون توئیت به این شرح بود: «هزینه مالی یک برج در سعادت‌آباد حدود ۲۴۰ میلیارد تومان است و برآورد هزینه مالی سینمای ایران در طول یک سال حدود همین میزان یا حتی کمتر است.»
ما الان در این مملکت زندگی می‌کنیم که ساخت یک برج مساوی است با هزینه فعالیت تمامی دست‌اندرکاران سینمای ایران، آن وقت باید دید که به چه دلیل این میزان هزینه هم زیر ذره‌بین می‌رود و مدام درباره آن صحبت می‌کنند. البته من نمی‌گویم که این‌طور نباید باشد.
من فکر می‌کنم برخی دوست ندارند سینما رشد کند، دوست ندارند تنوع در سینما باشد و دوست ندارند که تجربیات تازه در سینما به وجود بیاید. به فرمولی دست پیدا کردند به خصوص در سینمای طنز که به قول آقای میرکریمی ۸۰ درصد آن دستمزد بازیگر و ۲۰ درصد دستمزد سایر عوامل است، مبلغ مشخصی هم دارند و فیلم هم در مدت کوتاهی ساخته می‌شود و خیلی زود روی پرده می‌رود، مردم هم استقبال و شروع به پول درآوردن می‌کنند. این فرمول برای خیلی‌ها منافع زیادی دارد و سودآوری آن غیرقابل مقایسه با سرمایه‌گذاری در صنایع و رشته‌های دیگر است. من فکر می‌کنم این‌طور است و دست‌هایی در کار است که جلوی رشد سینما را بگیرند، در مورد تلویزیون مطمئن هستم که همین‌طور است. تلویزیون تقریبا تا الان هیچ برنامه‌ای تولید نکرده است که بخواهد سر به تن سینما باشد. من خیلی از منتقدانی که سرشناس هستند و با حضور در برنامه‌های تلویزیونی از آن تریبون برای بیان نظرات‌شان استفاده می‌کنند، گلایه‌مند هستم. همه می‌دانند که وقتی وارد تلویزیون می‌شوید به هر حال کنترل می‌شوید و آنچه که نباید را حذف می‌کنند و شما هم به عنوان کسی که آنجا هستید با محدودیت‌هایی همراه می‌شوید.
به نظرم تلویزیون جایی برای فراستی است، او می‌آید و این‌طور که می‌بینیم صحبت می‌کند. از نظرم ام‌الفساد حوزه منتقدان است و مشکلاتی از این دست دارد. اصلا نباید از دستش ناراحت شوید، او یک آدم ریشوی نامحترمی است که نباید به او کاری داشت. اما من برای سایر منتقدان احترام زیادی قائل هستم چه از فیلم من تعریف کنند و چه علیه فیلم من تعریف کنند.
اما وقتی چنین شرایطی پیش می‌آید آنها هم تحت‌الشعاع قرار می‌گیرند و سخنان‌شان مشکوک می‌شود. به نظرم ما می‌توانیم در فضایی مانند کافه خبر بنشینیم با هم درباره فیلم صحبت کنیم، منتقدان بپرسند و من پاسخ دهم. دلیلی هم ندارد که همیشه وقتی فیلمی نقد می‌شود، چند منتقد درباره آن فقط صحبت کنند، چه اشکالی دارد سازنده اثر هم حضور داشته باشد یا هر کس دیگری، چون می‌خواهیم راجع به اجزای فیلم صحبت کنیم. چرا ترس داریم از اینکه با منتقدان رو‌در‌رو صحبت کنیم؟ خیلی هم خوب است و نتایج خوبی هم دارد.
من با منتقدی که مطمئن هستم منتقد به معنای درست است، وقتی صحبت کنم روی هم تاثیر می‌گذاریم و نتیجه آن صحبت، استنباط درستی از فیلم را منعکس می‎کند و بقیه هم می‌توانند از آن استفاده کنند.
البته به نظرم الان به آقای فراستی تذکرات لازم را دادند و با ملاحظه بیشتری نسبت به گذشته صحبت می‌کند، اما الان هم که صحبت می‌کند به یک نقد نخ‌نما، کهنه و تکراری تبدیل شده و دیگر چیزی به عنوان نقد فیلم از او نمی‌بینیم و تمام آنچه برای فیلم‌هایی که دوست ندارد تکرار می‌کند و تنها هم ۱۰ دقیقه نخست فیلم‌ها را تماشا می‌کند و سپس درباره کلیت فیلم هم صحبت می‌کند.
این آزاردهنده است و باعث می‌شود خیلی‌ها روی گردان شوند، اگر یک روز آقای فراستی از فیلمی تعریف کرد باید کارگردان ببیند مشکل فیلمش چیست که آقای فراستی از آن تعریف کرده و بالعکس.
بنابراین فکر می‌کنم حوزه سالم نقد را می‌توانیم خودمان تشکیل دهیم. به نظرم انجمن منتقدان به فکر سینمای ملی هستند. رویکرد سینمای ملی این است که ما چه فیلم‌هایی را باید برجسته کنیم؟ چه انواعی را باید در سینما داشته باشیم؟ چه تغییراتی را باید در سینما به فال نیک بگیریم و سعی کنیم قدم اولی که توسط افراد با‌تجربه یا جوانان برداشته می‌شود نقاط درستش را تشخیص دهیم و مسیر را به درستی راهنمایی کنیم. منتقد مانند کسی است که در فضای تاریک نوری را می‌تابد و کار حساس و مهمی را انجام می‌دهد. بهتر است در حوزه‌های سالم‌تر حضور پیدا کنند تا بتوانیم به نتایج بهتری برسیم. واقعا من شخصا از تلویزیون ناامید هستم.