ایجاد بحران برای دولت، دودی در چشم مردم

فرشاد مومنی می‌گوید اکنون شرایط کشور شبیه شرایط دولت هفتم و هشتم شده است که عده‌ای موفقیت دولت را موفقیت کشور نمی‌دانند و به یاد دارم که آن زمان گفته شد هر ۹ روز یک بحران تازه برای دولت ایجاد می‌کنند و چنین کاری خیانت ملی است چون دود آن به چشم مردم می‌رود.
این اقتصاددان در نشست هفتگی موسسه دین و اقتصاد بیان کرد: راهبردی در دولت جدید با توجه به لطمه‌ها و خسارت‌های شدیدی که در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ به کشور وارد شده بود و از طرفی گسترش عمق ناکارآمدی‌ها و افزایش بی‌سابقه پیدا کرده بود و اینکه گستره و عمق فساد هم به ابعاد بی‌سابقه‌ای رسیده بود، این بود که روی مساله حل‌وفصل تهدیدهای بیرون از کشور تمرکز کند و سطحی از تلطیف مناسبات با نظام بین‌المللی پدید آید تا به این ترتیب امکانی برای کشور فراهم می‌شود که از طریق جذب سرمایه خارجی بتوانند هم اعتماد از دست رفته نظام بین‌المللی را به ایران برگردانده و از آن اهرم به عنوان نیروی محرکه‌ای استفاده کنند که چرخ‌های اقتصاد کشور را به حرکت درآورند.
وی ادامه داد: وقتی این مساله به‌عنوان راهبرد مطرح شد، سعی کردیم از یک طرف با همه اجزای ساختار قدرت ایران این صحبت را مطرح کنیم که همه عواملی که برای جذب موفقیت‌آمیز سرمایه خارجی موثر هستند با عواملی که نیروی محرکه نشاط در عوامل داخلی اقتصاد می‌شود، هم‌راستایی دارند. بنابراین اگر راهبردی که طیف مخالفان دنبال می‌کنند همچنان دنبال شود، مساله رونق‌گیری اقتصاد چه از طریق امکانات داخلی و جذب خارجی غیرممکن می‌شود.
فرشاد مومنی ضمن اشاره به اینکه شرایط دولت هفتم و هشتم اکنون نیز وجود دارد، بیان کرد: شخصا سعی کردم یادآوری کنم که در دولت و ریاست‌جمهوری هفتم و هشتم عده‌ای موفقیت دولت را موفقیت جمهوری اسلامی نمی‌دانستند و تعبیری در آن زمان مطرح شد و کسی رد نکرد مبنی بر اینکه هر ۹ روز یک بحران برای دولت پدید آورند، این کار یک مبارزه توسعه‌گرای جناحی برای کسب قدرت محسوب نمی‌شود بلکه خیانت ملی است چون دود این طرز برخورد با مسایل به چشم ملت خواهد رفت.
وی تصریح کرد: از طرفی دیگر سعی می‌کردیم با دولت درباره این مساله بیشتر صحبت کنیم که در همه تجاربی که از ربع پایانی قرن ۱۸ تا امروز در دنیا وجود دارد، متوجه می‌شویم که حتی یک تجربه موفق در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی وجود ندارد جز آنکه مولفه اصلی آن موفقیت استفاده کارآمد و ثمربخش از ظرفیت‌های سرمایه انسانی و مادی ملی باشد. بحث ما این بود که اگر دولت صلاحیت‌های خود را در زمینه جذب سرمایه‌های داخلی و مادی به شکل مناسبی نشان ندهد به این معناست که در راهبرد جذب سرمایه خارجی هم قطعا با شکست روبه‌رو خواهد شد. این مساله پیچیدگی‌هایی دارد که باید در جای خود مورد توجه قرار گیرد.
عضو هیات علمی اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: ولی این مساله رکن دیگری هم دارد مبنی بر اینکه اگر جذب سرمایه خارجی به ارتقای بنیه تولیدی و افزایش توان علمی و فناورانه کشور منجر نشود، فقط می‌تواند به وابستگی بیشتر کشور به دنیای خارجی و گسترش و تعمیق نابرابری با همه آثار سوء و ضدتوسعه‌ای مستتر در روندهای شدت‌بخشنده به وابستگی و نابرابری همراه باشد.وی با بیان اینکه کلیدی که در آن زمان به حسن روحانی نشان دادیم و گفتیم با این کلید می‌توان صلاحیت دولت را به بازگرداندن اعتماد به سرمایه‌های داخلی اندازه‌گیری کرد، متغیر اشتغال مولد بود گفت: بارها در این سه سال سعی کردیم از طریق دامن زدن به بحث‌های نظری و تجربی با دولت بر این مساله تمرکز کنیم که متر و معیار اصلی برای موفقیت در زمینه اشتغال مولد است که هم به معنای جلب مشارکت توسعه‌گرای همگانی در حیطه اقتصاد است و هم از آنجایی که مساله اشتغال به‌عنوان یک متغیر سیستمی بر علم اقتصاد مطرح است و در تئوری‌ها به صراحت گفته می‌شود تقاضا برای اشتغال مشتقه است بنابراین باید سطوحی از اصلاحات نهادی به صورت سیستمی در جریان باشد تا امکان موفقیت در زمینه اشتغال مولد فراهم شود. این آزمون فقط به گونه‌ای است که فقط در سایه یک برنامه اندیشیده و اصولی توسعه می‌توان به آن دست پیدا کرد.
این اقتصاددان همچنین بیان کرد: با کمال تاسف آنچه عملا مشاهده کردیم این است که دولت محترم اراده جدی جهت ایجاد یک برنامه راهگشا را از خود نشان نداد و مجموعه مطالبی که تحت عنوان اسناد پشتیبان و سند لایحه تهیه شد، همگی حکایت از آن دارد که یکی از کم‌کیفیت‌ترین اسناد در این زمینه بود. در عوض آنچه مشاهده می‌شود این است که به شکل نگران‌کننده‌ای طرز برخورد دولت متمایل شده به شیوه تجربه‌شده گذشته و آن، دادن آمارهای بی‌معنا درباره تحولات اشتغال است.مومنی تصریح کرد: از این برخورد نگران و متاسفیم؛ می‌فهمیم که در این منازعه قدرتی که به صورت ضدتوسعه‌ای در کشور در جریان است و اجزای مختلف ساختار قدرت دولت را تا حدودی به سمت انفعال کشانده باشد ولی انتظار این است که هرچه سریع‌تر از این روند نگران‌کننده هوشیار شوند و از ارائه آمار بی‌مبنا و غیرقابل باور در زمینه ادعای ایجاد فرصت‌های شغلی حیرت‌انگیز صرفنظر کنند و مساله را در مسیری بیندازند که نشان داده شود. همان‌طور که حسن روحانی در مبارزات انتخاباتی نشان داد که می‌خواهد شیوه متفاوتی از دولت قبل را به نمایش بگذارد، آن نمایش با جلوه‌های عینی و عملی هم روبه‌رو شود و یکی از مهم‌ترین آوردگاه‌های این انتظار اصلاح و تصحیح آمارهای غیرمتعارفی است که در زمینه اشتغال مطرح می‌شود.