ایران ارزان ترین مقصد گردشگری

مجمع جهانی اقتصاد در گزارش دوسالانه ۲۰۱۷ خود صنعت گردشگری را یکی از زمینه‌های مطلوب ایجاد اشتغال در کشورها عنوان و اعلام کرده است به ازای ورود ۳۰ گردشگر، یک شغل ایجاد می‌شود. این گزارش نه فقط ایران را رتبه نخست ارزان‌ترین مقصد گردشگری در جهان نام برده است‌ بلکه از بهبود دیگر شاخص‌های اقتصادی در کشورمان خبر می‌دهد.
در طول تاریخ، «سفر» به عنوان یک کالای لوکس در جهان شناخته شده است به این مفهوم که تنها قشر مرفه سفر می‌کردند‌ اما امروز به لطف کاهش موانع سفر و هزینه‌های آن، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان سفر می‌کنند.
علاوه بر کاهش هزینه‌های سفر، رشد درآمد مردم جهان، افزایش جمعیت طبقه متوسط در بسیاری از بازارهای نوظهور و تغییر نگرش مردم به سفر به شکوفایی صنعت سفر و گردشگری در دنیا کمک کرده است.
مجمع جهانی اقتصاد پیش‌بینی کرده است در طول سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۳۱ به جمعیت طبقه متوسط جهان سه میلیارد نفر اضافه می‌شود که بخش عمده این پدیده در کشورهای نوظهور و در راس آنها چین و هند اتفاق می‌افتاد.
بر اساس گزارش ۲۰۱۷ مجمع جهانی اقتصاد، بازار سفر جهان که در دهه‌های گذشته در انحصار شمال آمریکا و اروپا بود، اکنون دگرگون شده است.
اگر‌چه مجمع جهانی اقتصاد پیش‌بینی می‌کند‌ رشد بازار سفر در اروپا و آمریکا در دهه‌های آینده همچنان ادامه خواهد داشت‌ اما شتاب رشد آن قابل مقایسه با مناطق دیگر جهان نیست.
بازار کشورهای در حال توسعه و نوظهور نه‌تنها از نظر جذب گردشگر بزرگ‌تر می‌شود‌ بلکه با ارائه رو به افزایش خدمات گردشگری از سوی این کشورها، به جذابیت آنها به عنوان یک مقصد گردشگری نیز مرتب اضافه می‌شود.
چرا کشورها باید بر قدرت رقابت خود در صنعت سفر و گردشگری بیفزایند‌
پاسخ مجمع جهانی اقتصاد به این پرسش این است که کیک گردشگری مرتب بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. هر سال مردم بیشتری سفر می‌کنند‌ به طوری که انتظار می‌رود تعداد گردشگران جهان تا سال ۲۰۳۰ به ۱٫ ۸ میلیارد نفر برسد.
بر اساس این گزارش‌، رشد صنعت سفر و گردشگری در سال ۲۰۱۶ برای ششمین سال پیاپی بر اقتصاد جهان تاثیر مثبت گذاشته و انعطاف‌پذیری خود را در مواجهه با بی‌ثباتی ژئوپلیتیکی و ناپایداری‌های اقتصادی نشان داده است.
بر همین اساس‌ سهم صنعت سفر و گردشگری در سال ۲۰۱۶ از اقتصاد جهانی معادل ۶/۷ تریلیون دلار بود که ۲/۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل داد و ۲۹۲ میلیون شغل ایجاد کرد.
همچنین در سال گذشته میلادی از هر ۱۰ شغل ایجاد‌شده در جهان، یک شغل را صنعت سفر و گردشگری ایجاد کرده است.
براساس این گزارش، تعداد گردشگران جهان در سال ۲۰۱۶ با ۶/۲ برابر شدن نسبت به سال ۲۰۱۵ به ۲/۱ میلیارد نفر رسیده است. تعداد گردشگران جهان در سال ۲۰۱۵ معادل ۴۶ میلیون نفر بود.
همچنین‌ از دهه ۱۹۸۰ تا‌کنون تردد هوایی هر ۱۵ سال دو برابر شده است؛ روندی که انتظار می‌رود ادامه پیدا کند. در سال ۲۰۱۶ تقریبا چهار میلیارد نفر در جهان با هواپیما سفر کردند، عددی که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۵ به ۲/۷ میلیارد نفر برسد.
بر اساس تحقیقات مجمع جهانی اقتصاد، به ازای هر ۳۰ گردشگر جدیدی که وارد یک کشور می‌شود، یک شغل جدید ایجاد می‌شود و تا به امروز تعداد زنان شاغل در بخش سفر و گردشگری جهان تقریبا دو برابر سایر بخش‌ها بوده است.
بنا بر پیش‌بینی مجمع جهانی اقتصاد، انتظار می‌رود رقم‌های یاد شده در ۱۰ سال آینده نیز افزایش یابد.
جایگاه صنعت گردشگری در ایران
صنعت گردشگری در ایران پس از امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و لغو تحریم‌های هسته‌ای رشد مثبتی را تجربه کرد.
بر اساس شاخص «در اولویت قرار داشتن صنعت گردشگری» مجمع جهانی اقتصاد، رتبه ایران در میان ۱۳۶ کشور، از ۱۳۰ در سال ۲۰۱۵ به ۱۱۷ در سال ۲۰۱۷ ارتقا پیدا کرده است‌ یعنی در مقایسه با دو سال گذشته‌ اکنون ایران برای گردشگری اهمیت بیشتری قائل است.
‌‌زهرا احمدی‌پور، معاون رییس‌جمهور‌ و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور اواخر اردیبهشت امسال در مصاحبه با یک پایگاه خبری داخلی گفت: پس از روی کار آمدن دولت روحانی و امضای برجام رشد صنعت گردشگری ایران سرعت گرفت و اکنون ایران یکی از ۱۰ مقصد نخست دنیا برای گردشگرهاست. به گفته او، گردشگران خارجی دیگر نگران ورود به ایران نیستند و این مهم هم از طریق تعاملاتی که در سیاست خارجی ایران انجام شد و هم از طریق تلا‌ش‌هایی که خود رییس‌جمهور‌ داشتند، محقق شد. به گزارش ایرنا احمدی‌پور اضافه کرد: «دولت تمام تلاش خود را برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری به کار گرفته است. تا سال ۹۲ در کل کشور ۱۲۵ هتل چهار و پنج ستاره داشتیم که در طول سه سال گذشته ۳۰ هتل به این تعداد اضافه شده است و ۲۵ هتل دیگر نیز تا پایان سال ۹۶ به این تعداد اضافه می‌شود. » به گفته او‌، بحث بازسازی ناوگان هوایی و بوم‌گردی نیز به کمک توسعه صنعت گردشگری آمده است.
او اضافه کرد: «سال گذشته ۲۳۷ میلیون دلار صادرات صنایع‌دستی غیر از فرش و زیورآلات داشتیم که اگر تجارت چمدانی و خریدی که توسط گردشگران خارجی انجام می‌شود را به آن اضافه کنیم این مبلغ سه یا چهار برابر افزایش خواهد داشت. »
براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، شاخص کلی قابلیت رقابت در صنعت سفر و گردشگری برای ایران از ۹۷ در سال ۲۰۱۵ به ۹۳ در سال ۲۰۱۷ بهبود یافته است.
شاخص اخیر خود از ۱۴ زیرشاخص محیط کسب و کار، امنیت، بهداشت، منابع انسانی و بازار کار، آمادگی به لحاظ فناوری اطلاعات و ارتباطات، در اولویت قرارداشتن سفر و گردشگری، آزادی‌های بین‌المللی، رقابت پذیری به لحاظ قیمت، پایداری محیطی، زیرساخت‌های هوایی، زیرساخت‌های زمینی و بندری، زیرساخت خدمات گردشگری، منابع طبیعی و منابع فرهنگی تشکیل شده است.
علاوه بر بهبود زیر‌شاخص در اولویت قرارداشتن سفر و گردشگری در ایران، وضعیت کشورمان در زیرشاخص محیط کسب و کار در میان ۱۳۶ کشور از ۱۱۹ در سال ۲۰۱۵ به ۷۹ در سال ۲۰۱۷ ارتقا یافته است.
همچنین وضعیت ایران در زیر‌شاخص‌های امنیت از ۹۶ به ۸۷ ، منابع انسانی و بازار کار از ۱۱۴ به ۱۰۵، آمادگی به لحاظ فناوری اطلاعات و ارتباطات از ۹۸ به ۹۴، آزادی‌های بین‌المللی از ۱۱۶ به ۱۰۹، زیرساخت‌های هوایی از ۹۳ به ۸۹، زیرساخت‌های زمینی و بندری از ۷۶ به ۷۵ و زیرساخت‌های خدمات جهانگردی از ۱۱۹ به ۱۱۶ بهبود پیدا کرده است.
در زیر‌شاخص رقابت‌پذیری به لحاظ قیمت، ایران در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ رتبه نخست را در میان ۱۳۶ کشور به دست آورده و ارزان‌ترین مقصد گردشگری شناخته شده که خود یک مزیت نسبی است. در زیرشاخص بهداشت وضعیت کشورمان در طول دو سال گذشته تغییری نکرده و جایگاه نود و سومی را حفظ کرده است. متاسفانه در برخی زیرشاخص‌ها نیز وضعیت ایران بهبود نداشته است. این وضعیت در زیرشاخص پایداری محیطی با پسرفت شاخص از ۱۱۵ به ۱۱۹، منابع طبیعی از ۹۸ به ۱۰۰ و منابع فرهنگی از ۳۷ به ۳۸ قابل مشاهده است.
تلاش کشورها برای سهم‌گیری از بازار جهانی سفر و گردشگری
امروزه دولت‌ها در سراسر جهان درک کرده‌اند که مانع‌تراشی برای سفر، مملکت را امن‌تر نمی‌کند، بلکه مانع رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و کاهش سطح تحمل مردم می‌شود.
مجمع جهانی اقتصاد در گزارش اخیر خود به کشورها توصیه کرده است، «پل بسازید، دیوار نکشید».
بر اساس این گزارش دوسالانه‌، ۱۵ کشور که اغلب آنها جزو کشورهای نوظهور و در حال توسعه هستند، موفق شده‌اند در دو سال گذشته، شاخص رقابت‌پذیری سفر و گردشگری خود را بین پنج تا ۱۳ پله بالا ببرند و صنعت گردشگری خود را با سرعت بیشتری نسبت به سایر کشورها بهبود بخشند.