ایران اکسپو؛ دروازه‌ای به بازار‌های جهانی

«جهان‌صنعت»- شمارش معکوس برای شروع بزرگ‌ترین رویداد تجاری کشور آغاز شده است و کمتر از چند روز تا شروع ایران‌اکسپو 2025 فاصله داریم؛ رویدادی که با همکاری گسترده میان وزارت صمت، وزارت امور خارجه، سازمان توسعه تجارت ایران و سایر نهادهای دولتی و خصوصی، فرصت بی‌نظیری برای ارتباط با بازارهای جهانی فراهم می‌کند. با وجود اینکه ایران‌اکسپو تا به امروز 6دوره نسبتا موفق را پشت‌سر گذاشته اما از تفاوت‌های عمده این دوره با دوره‌های پیشین حضور پررنگ اتاق بازرگانی است. بسیاری از فعالان در این‌باره هم‌نظر هستند که اتاق بازرگانی ایران به عنوان تجسم تمام و کمال بخش خصوصی کشور باید عهده‌دار صفر تا 100 این رویداد و مدیریت آن باشد و به همین دلیل منتظر هستند تا ببینند نمایشگاه با حضور اتاق بازرگانی چه تفاوت‌هایی نسبت به سال‌های گذشته دارد.
«جهان‌صنعت» در گفت‌وگو با قدیر قیافه، نایب‌رییس اتاق ایران به بررسی چشم‌انداز‌ها، چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو در ایران‌اکسپو 2025 پرداخته است.
به نظر شما چه مواردی می‌تواند
در هرچه بالا‌تر رفتن کیفیت ایران‌اکسپو به عنوان مهم‌ترین رویداد تجاری سال کمک کند؟
درست است که حضور چهره‌های سیاسی می‌تواند مفید باشد اما نباید فراموش کرد که ایران‌اکسپو ذات یک رویداد تجاری است و در آن باید بیش از حضور چهره‌های سیاسی اعم از روسای جمهور و وزرای کشورهای دیگر با حضور هیات‌های تجاری باکیفیت و بخش‌های خصوصی کشورها تاکید شود. نباید فراموش کرد این تجار و شرکت‌ها و بنگاه‌های بخش خصوصی هستند که با برقراری ارتباطات تجاری به توسعه صادرات کمک خواهند کرد؛ حضور رییس‌جمهور و سیاسیون کشورهای دیگر در اکسپو کمکی به توسعه صادرات و افزایش مراودات تجاری ما نخواهد کرد. ایران‌اکسپو به ذات رویدادی برای کمک هرچه بیشتر به بخش خصوصی است و باید به هدف وجودی خود وفادار بماند. پس از نظر من هرچه زمینه را برای حضور بخش خصوصی فراهم کنیم متقابلا کیفیت و بازدهی نمایشگاه نیز بالا‌تر خواهد رفت.
بر کسی پوشیده نیست که برای استفاده بهتر از ظرفیت‌ها باید از فناوری‌های روز جهان استفاده کنیم اما متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم از هوش مصنوعی به نفع اقتصادمان بهره ببریم اما امیدواریم با گشایش‌هایی که در حال رخ دادن است اتفاقات خوبی در این رابطه بیفتد. باید اجازه دهیم، کشوری بین‌المللی شویم. ما در 20 سال گذشته از فضای بین‌الملل بسیار دور بوده‌ایم و دوباره باید در فضاهای‌های بانکی، مالی، تجاری و علمی به ادبیات روز بین‌الملل نزدیک شویم.
بیشترین تمرکز در اکسپو معطوف بر اقتصاد کدام کشور‌هاست؟ چه اقداماتی برای استفاده هرچه بیشتر از پتانسیل‌های نهفته در بازار‌های این کشور‌ها در دستور کار است؟
حجم مراودات ما با چین قابل‌توجه است چراکه اقتصاد دو کشور مکمل یکدیگرند. آنها مصرف‌کننده انرژی و کامودیتی‌ها و مواد خام هستند و ما مصرف‌کننده کالاهای خرد. در مرحله بعد روسیه قرار دارد اما لازم به ذکر است که در مورد روسیه اقتصاد دو کشور کمتر مکمل یکدیگر است و دو کشور تولیدکننده انرژی و مواد معدنی هستند و در مواردی رقابت‌های جدی هم با یکدیگر دارند. با توجه به این مساله به نظر می‌رسد با کشورهای اروپایی بیشتر می‌توان در قالب اقتصاد مکمل عمل کرد، پس توجه به بازار‌های این کشور‌ها را باید در دستور کار جدی خود قرار دهیم. با توجه به تحولات مثبت بین‌المللی در نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا می‌توان بیش از پیش به وقوع همکاری‌های بیشتر با این کشور‌ها امیدوار بود.
با توجه به برگزاری سومین اجلاس آفریقا طی هفته جاری نباید از پتانسیل‌های نهفته در کشور‌های آفریقایی برای اقتصاد کشور غافل شد؛ این کشور‌ها علاوه بر دارا بودن طیف وسیعی از مواد اولیه در اکثر موارد بازار‌های بکر و دست‌نخورده‌ای ندارند که می‌توانند محل مناسبی برای فروش کالا‌ها و محصولات ایرانی باشند و آشنایی بخش خصوصی دو کشور می‌تواند زمینه‌ساز این امر باشد. حضور 39 کشور از قاره آفریقا می‌تواند نشانگر به وقوع پیوستن این اتفاق فرخنده باشد.
در رابطه با بخش دوم سوال که پرسیدید چه اقداماتی در دستور کار داریم باید بگویم که در حال حاضر قصد داریم به طور آزمایشی دفاتر تجاری خود را با چند کشوری که مبادلات تجاری بالایی با آنها داریم، ایجاد کنیم؛ اتاق ایران در بودجه امسال خود موضوع تاسیس آژانس سرمایه‌گذاری، توسعه و تسهیل تجارت را پایه‌گذاری کرده است و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی تخصصی این کشورها نیز در دستور کار است. حضور ما در نمایشگاه‌ها و رویدادهای تخصصی است که می‌تواند ما را به دنیا معرفی کند.
نظرتان در ارتباط با غیبت ایران در اکسپوی ژاپن برای نخستین بار در 174 سال گذشته چیست؟
عدم حضور ایران در اکسپو، انفعال در قبال ایران‌هراسی بود و معلوم نیست با چه تدبیری چنین تصمیمی گرفته شد اما دولت تمهیدی اندیشیده تا در ایران‌اکسپو توانایی‌های صنعتی، اقتصادی و تجاری ایران را به نمایش بگذارد. در گام‌های نخست برگزاری چنین رویدادهایی انتظار برگزاری کیفی دور از ذهن است اما در ادامه باید تلاش کنیم تا به برند جدی در سطح جهانی تبدیل شویم.
بخش اعظم بخش خصوصی کشور معتقد هستند که اکسپو باید به طور کامل تحت نظر اتاق بازرگانی ایران و بخش خصوصی برگزار شود چراکه کیفیت نمایشگاه پیش از این در حد انتظار نبود؛ نظرتان در اینباره چیست؟
به اعتقاد بخش خصوصی، ایران‌اکسپو از کیفیت مناسب برخوردار نبود. اتاق از سال گذشته به طور جدی حضور پیدا کرد و برخی ارتباطات ایجاد شد تا در سرمایه‌گذاری و باز کردن بازارهای صادراتی فعال‌تر شویم. ظرفیت کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران به عنوان تجسم بخش خصوصی کشور پتانسیل‌های فراوانی برای اجرای هرچه بهتر این رویداد و بازدهی بهتر در بلندمدت دارند. امسال نیز انتخاب مدعوین بیشتر با وزارت امور خارجه بوده است. انتظار این بود که سازماندهی رویدادی با این اهمیت در دست اتاق ایران باشد و از توانمندی‌های آن استفاده بهینه شود. تعداد 34 اتاق شهرستان، 31 اتاق مشترک و تشکل‌های بخش خصوصی امروز در تجارت بین‌المللی صاحب‌نام هستند و باید از آنها استفاده شود.
امسال در سالن‌های متفاوت که زنجیره‌های ارزش کالا و صنایع مختلف حضور دارند از ظرفیت‌های تشکل‌های بخش خصوصی استفاده کرده و این تشکل‌های تخصصی را در این سالن‌ها مستقر کرده‌ایم. هدف این بود که با حضور این تشکل‌ها رویدادهای مرتبط با آن صنعت مشخص برگزار شود. تا به اینجای کار به لحاظ محتوایی به دنبال ارتباط بهتر بودیم اما ما تازه شروع کردیم و یکی، دو سال زمان زیادی نیست و هنوز زود است که انتظار داشته باشیم نتیجه بگیریم.
طی سالیان گذشته از عدم شناخت مناسب از ظرفیت‌های اقتصادی، علمی، فرهنگی و تاریخی به‌ویژه در صنعت و تجارت رنج برده‌ایم. بنابراین نتوانسته‌ایم آنها را به درستی معرفی کنیم. ایران‌اکسپو ارائه ظرفیت‌ها و به نمایش گذاشتن آنها و زمینه ارتباط بیشتر با شرکای اقتصادی را دنبال می‌کند.
از میان حاضران نمایشگاه گفته شده که 200 شرکت ازبکستانی در نمایشگاه حضور دارند؛ چگونه می‌توان از این حضور گسترده بیشترین استفاده را کرد؟
امیدواریم بانک مرکزی دو کشور به یک نقطه مشترک برسند و بانک‌هایی را در این رابطه معرفی کنند که بتوانند با همدیگر کار کنند و مسائل صاحبان کسب‌وکار در نقل‌وانتقالات مالی و پولی و صدور ضمانتنامه و صدور LC را حل کنند. سازندگان تراکتور در ایران می‌توانند جایگاه بسیار مناسبی برای خود در ازبکستان کسب کنند. همچنین ایران در زمینه صادرات مصالح ساختمانی می‌تواند نقشی جدی در بازار ازبکستان ایفا کند. در نهایت امر نیز تبادل تجربه و دانش فنی در این حوزه می‌تواند به تقویت دو کشور بینجامد.